Türkiye ka ndjekur një politikë të ekuilibruar midis Rusisë dhe Ukrainës që nga fillimi i konfliktit në shkurt.     Foto: AA

Türkiye po punon për të zgjidhur një krizë pengjesh midis Rusisë dhe Ukrainës për të ulur tensionet midis dy vendeve, tha presidenti turk Recep Tayyip Erdoğan.
“Tani po punojmë për të zgjidhur krizën e pengjeve. Ne po ndërmarrim hapa dhe kemi arritur në një pikë të caktuar. Nga ana tjetër, ne morëm hapat në lidhje me korridorin e grurit”, tha Erdoğan në një intervistë për emisionin televiziv amerikan PBS NewsHour të hënën.
Pas një vizite dyditore në Uzbekistan, Erdoğan ndodhet aktualisht në qytetin e Nju Jorkut për të marrë pjesë në sesionin e 77-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së dhe po zhvillon bisedime me krerët e shteteve dhe të qeverive.
“Kam pasur takime të gjera me (presidentin rus Vlladimir) Putin në Uzbekistan. Kuptova se ata në fakt po përpiqen ta përfundojnë këtë sa më shpejt që të jetë e mundur. Kjo situatë është një problem i madh", tha presidenti Erdoğan

Ai njoftoi se në këtë pikë, është arritur një marrëveshje për shkëmbimin e 200 pengjeve. "Ky është një zhvillim i mirë, sepse me këta pengje është bërë një hap shumë i rëndësishëm atje. Aktualisht zyrtarët po menaxhojnë dimensionin e tij teknik. Me këtë do të kemi arritur një zhvillim të mirë”, tha Erdoğan.
Erdoğan theksoi se ai i ka thënë Putinit dhe homologut të tij ukrainas Volodymyr Zelenskyy se “nuk ka fitues në një luftë që përfundon me vdekjen e njerëzve”.
Presidenti tha se Türkiye ka ndjekur një politikë të ekuilibruar midis Rusisë dhe Ukrainës që nga fillimi i konfliktit në shkurt dhe favorizon dëgjimin e të dyja palëve.
“Kjo është arsyeja pse ne kemi një dëshirë të vazhdueshme për t’i bashkuar këta liderë. Le t’i bashkojmë. Unë dua të dëgjoj gjithçka prej tyre. Nuk ia kemi dalë ende, por nuk jam pa shpresë,” shtoi ai.
Korridori i drithit dhe çështja F-16
Duke folur për korridorin e drithit, Erdoğan përsëriti dëshirën që eksportet e drithit nga Rusia të fillojnë së shpejti, duke thënë: “Dëshira ime e vetme është të siguroj dërgimin e produkteve në vendet e pazhvilluara a të varfra, jo në vendet e zhvilluara”.
Duke iu përgjigjur një pyetjeje për marrëdhëniet dypalëshe me ShBA-në, Erdoğan tha: “Nuk mund të them se është në një pikë ideale”.
Ai tha se vëllimi i tregtisë dypalëshe midis dy vendeve nuk ka arritur nivelin e dëshiruar, i cili u përcaktua gjatë mandatit të presidentit amerikan Donald Trump në 100 miliardë dollarë.
“Me fjalë të tjera, vëllimi tregtar Turqi-ShBA nuk duhet të jetë 20, 25, 30 miliardë dollarë. Ne duhet t’i tejkalojmë këto. Përveç kësaj, ne nuk jemi në nivelin e dëshiruar në industrinë e mbrojtjes,” shtoi Erdogan.
Lidhur me çështjen e avionëve luftarakë F-16 mes dy vendeve, Erdoğan tha se ShBA-ja po i bën “gabim” një vendi mik duke marrë një vendim politik kundër Türkiye-s.
Ankaraja kërkoi F-16 dhe kompletet e modernizimit tetorin e kaluar. Marrëveshja prej 6 miliardë dollarësh do të përfshijë shitjen e 40 avionëve F-16 dhe kompleteve të modernizimit për 79 avionë luftarakë që Forca Ajrore Turke ka në inventarin e saj.
Në korrik, megjithatë, Dhoma e Përfaqësuesve e ShBA-së miratoi legjislacionin duke krijuar një pengesë të re për shitjen.
Ajo ndalon shitjen nëse presidenti Joe Biden nuk vërteton se transferimi është në interesat kombëtare të ShBA-së dhe i garanton Kongresit se në 120 ditët para transferimit qeveria turke “nuk ka shkelur sovranitetin e Greqisë, duke përfshirë edhe fluturimet territoriale”.
Türkiye, nga ana e saj, e ka bërë të qartë se kushtet e lidhura me Greqinë nuk janë “detyruese” dhe shprehu shpresën se ShBA-ja nuk do të bjerë në “lojëra” të tilla.
Erdoğan kritikoi gjithashtu ShBA-në se i dhanë të gjitha llojet e mbështetjes Greqisë për avionët F-16, por nuk e mbështesin Türkiye-n në këtë drejtim.
“Në këtë rast, puna e Türkiye-s është të kujdeset për veten. Përndryshe, ne nuk kemi problem me Amerikën,” shtoi ai.
“As Lindje, as Perëndim”
Në lidhje me anëtarësimin e mundshëm të Türkiye-s në Organizatën e Bashkëpunimit të Shangait (SCO), Erdoğan tha: “Më duhet ta them këtë shumë qartë: ne jemi pjesë e botës; as Lindje, as Perëndim”.
Pas pjesëmarrjes në samitin e SCO-së të këtij viti në Uzbekistan si një partner dialogu, Türkiye mund të ndërmarrë një hap më tej në samitin e vitit 2023 në Indi, tha ai, duke shtuar se Ankaraja “shënjestron” anëtarësimin.
E themeluar në vitin 2001, organizata me tetë anëtarë synon të forcojë marrëdhëniet miqësore, të fqinjësisë së mirë dhe besimin e ndërsjellë midis shteteve anëtare.
“Për fat të keq, BE-ja nuk na ka bërë anëtarë për 52 vjet. Nuk ka asnjë vend tjetër në BE që është në situatën tonë. Ata ende vazhdojnë ta ngecin procesin. Megjithatë, ne jemi një vend i NATO-s. Edhe pse jemi vend i NATO-s, madje edhe vende të NATO-s na mbajnë të zënë në procesin e BE-së”, shtoi ai.
Erdoğan tha se BE-ja nuk mund ta pyesë Türkiye-n se me kë po takohet, duke shtuar: “Ndërsa ne po zhvillojmë këto bisedime, ne nuk do të jemi përgjegjës para BE-së për këtë pikë... Unë negocioj me të gjitha vendet e botës, sepse të gjithë jemi pjesë e kësaj bote".
Türkiye aplikoi për anëtarësim në BE në 1987 dhe ka qenë një vend kandidat që nga viti 1999. Negociatat për anëtarësim të plotë filluan në tetor 2005, por kanë ngecur në vitet e fundit për shkak të pengesave politike të ngritura nga disa vende.

AA