Prania ushtarake e aleatëve perëndimorë në Niger po përballet me sfida të paprecedentë pas një grusht shteti ushtarak në vendin e Afrikës Perëndimore javën e kaluar.
Franca, e cila tërhoqi praninë e saj ushtarake në Niger pas grushteve të shtetit në Mali dhe Burkina Faso, ashtu si edhe ShBA-ja, e cila ndërtoi bazën e saj më të madhe për mjetet ajrore pa pilot (UAV) në Niger, tani po dëshmojnë një nivel kërcënimi në rajonin e Sahelit.
Më 26 korrik, një grup ushtarësh që e quajnë veten Këshilli Kombëtar për Mbrojtjen e Vendit (CNSP) dha një deklaratë në televizionin shtetëror të Nigerit menjëherë pasi ndaluan Presidentin Mohamed Bazoum, duke thënë se ata e morën hapin për shkak të “përkeqësimit të situatës së sigurisë dhe të keqqeverisjes”.
Bazoum u zgjodh në vitin 2021 në tranzicionin e parë të pushtetit demokratik të Nigerit që kur fitoi pavarësinë nga sundimi kolonial francez në vitin 1960.
Franca, e cila përfundoi Operacionin e saj dhjetëvjeçar Barkhane, një mision kundër terrorizmit në rajonin Sahel të Afrikës, në Mali vitin e kaluar, vazhdon të përdorë bazën ajrore Niamey 101 si qendër për operacionet e saj.
E vendosur pranë Aeroportit Ndërkombëtar Diori Hamani në kryeqytetin Niamey, Baza Ajrore 101 shërben si një vend misioni i përbashkët për forcat amerikane dhe franceze.
Baza, ku janë stacionuar rreth 800 trupa amerikanë dhe 1.500 trupa francezë, pret gjithashtu personel nga vendet e BE-së për misionet e trajnimit ushtarak dhe civil.
Baza operon një gamë të gjerë avionësh, duke përfshirë tetë avionë luftarakë Mirage 2000D, katër mjete ajrore pa pilot të armatosur MQ-9 Reaper (UAV), një aeroplan karburanti Boeing C-135FR, një avion transporti ushtarak Lockheed C-130 Hercules, helikopterë sulmues Eurocopter Tiger dhe helikopterë ushtarakë NHIndustries NH90.
Baza e dronëve amerikanë
Për më tepër, ShBA-ja ka krijuar një bazë të gjerë dronësh në rajonin Agadez të Nigerit, e njohur si Niger Air Base 201.
Pas bazës së saj të përhershme në Xhibuti, Niger Air Base 201 qëndron si baza e dytë më e madhe amerikane në Afrikë.
E ndërtuar dhe e financuar nga ShBA-ja, ndërsa është në pronësi të ushtrisë nigeriane, baza ka qenë funksionale me sisteme të komunikimit satelitor të teknologjisë së lartë që nga viti 2019.
E dhënë me qira nga qeveria e Nigerit për një periudhë 10-vjeçare, Baza 201 konsiderohet si baza më e madhe dhe më e shtrenjtë e dronëve në ShBA.
ShBA-ja investoi 110 milionë dollarë në ndërtim dhe 30 milionë dollarë në vit për mirëmbajtje. Baza funksionon si qendër parësore e inteligjencës dhe mbikëqyrjes për rajonin e Sahelit.
E shtrirë në 25 kilometra katrorë, baza strehon një flotë të plotë të UAV-ve dhe mjeteve ajrore luftarake pa pilot (UCAV), duke përfshirë aeroplanët transportues MQ-9 Reaper dhe C17.
Me një total prej 1.000 trupash në Niger, ushtria amerikane aktualisht nuk është në gjendje të kryejë fluturime nga baza për shkak të kufizimeve të hapësirës ajrore pas grushtit të shtetit.
Marrëdhëniet e tensionuara midis vendeve perëndimore dhe qeverive të grushtit të shtetit në Mali dhe Burkina Faso e kanë bërë bashkëpunimin me Nigerin një domosdoshmëri për BE-në.
BE-ja nisi një mision trajnimi ushtarak të udhëhequr nga BE-ja (EUMPM Niger) në shkurt për një mision 3-vjeçar.
Misioni synon të ofrojë shërbime trajnimi dhe këshillimore për ushtrinë nigeriane me një kontingjent prej 50 deri në 100 ushtarë.
Në maj, parlamenti gjerman miratoi vendosjen e 60 ushtarëve në mision, me një dislokim fillestar prej tre ushtarësh.
Estonia shprehu gjithashtu synimin e saj për të dërguar pesë ushtarë në EUMPM Niger më 25 korrik, vetëm një ditë para grushtit të shtetit.
Për më tepër, misioni i trajnimit civil i BE-së, EUCAP Sahel Niger, ka ofruar trajnime të bazuara në të drejtat e njeriut për forcat e sigurisë që nga viti 2012.
Italia, në kuadër të Misionit të saj të Mbështetjes Bilaterale (MISIN), ka trajnuar ushtarë nigerianë që nga viti 2018. Italia aktualisht ka 350 personel të stacionuar në Niamey për misionet MISIN dhe EUMPM Niger.
Vazhdimi i këtyre misioneve mbetet i pasigurt në dritën e pezullimit të bashkëpunimit të BE-së për sigurinë me Nigerin.
