Një gjykatë turke ka bllokuar platformën e lojërave onlajn Roblox, duke përmendur shqetësimet mbi përmbajtjen që mund të çojë në shfrytëzimin e fëmijëve.
“Vendi ynë është i detyruar të marrë masat e nevojshme për të siguruar mbrojtjen e fëmijëve tanë”, tha ministri i Drejtësisë Yilmaz Tunc në platformën e rrjeteve sociale X.
“Përdorimi i teknologjisë në mënyrë negative nuk është kurrë i pranueshëm.”
Ai tha se një gjykatë turke bllokoi qasjen në lojë pas një hetimi nga prokurorët në provincën jugore të Adanas që buronte nga shqetësimet se platforma po përdorej për shfrytëzimin e fëmijëve.
Roblox, që paraqet platformë të popullarizuar për krijimin dhe luajtjen e lojërave të krijuara nga përdoruesit, është përballur me kritika në disa vende për përmbajtjen e papërshtatshme që i ekspozon fëmijët ndaj abuzimit dhe pedofilisë.
Një fazë e përsëritur për abuzim
Në botën shumëngjyrëshe, në dukje të pafajshme të Roblox, ku miliona fëmijë mblidhen çdo ditë për të luajtur dhe krijuar, një realitet më i errët ngre kokën shumë shpesh.
Merrni rastin e një përdoruesi të quajtur DoctorRofatnik, ose thjesht “Doc”, i cili u bë simbol shqetësues i këtij rreziku të fshehur.
Me sharmin dhe popullaritetin e tij, Doc mahniti lojtarët e rinj në platformë, duke krijuar ndjekës përmes lojës së tij Sonic Eclipse Online dhe personazhit të tij të guximshëm në rrjeter sociale.
Megjithatë, nën sipërfaqe, Doc ishte përfshirë në një rrjet sjelljesh grabitqare, duke manipuluar audiencën e tij të re dhe duke e kthyer një hapësirë digjitale ku fëmijët mblidhen në një kurth për shfrytëzim.
Humori i errët dhe provokues i personazhit Doc, duke përfshirë shakatë për përdhunimin dhe komentet nënçmuese ndaj vajzave të reja, i dha atij një ndjekës shqetësues në Roblox.
Megjithatë, kur u shfaqën pamjet e mesazheve të tij grabitqare për një adoleshent, Roblox Corp mbylli me shpejtësi llogarinë e tij. Por, figura e tij e diskutueshëme la një ndikim të qëndrueshëm.
Roblox, që paraqet një platformë të krijuar për fëmijë, ku mbi 40 për qind e përdoruesve të saj janë paraadoleshentë, është bërë terren pjellor për grabitqarët.
Me vetëm 3.000 moderatorë që mbikëqyrin peizazhin e tij të gjerë digjital – dukshëm më pak se platformat si TikTok, i cili ka të punësuar 40.000 moderatorë për bazën e tij më të madhe të përdoruesve – Roblox lufton për t’i mbajtur përdoruesit e tij të rinj të sigurt.
Që nga viti 2018, të paktën njëzet veta në ShBA janë arrestuar për rrëmbimin ose abuzimin e viktimave që ata kanë strehuar në Roblox, me raste alarmante që kanë dalë në sipërfaqe vetëm vitin e kaluar.
Sipas një raporti nga Bloomberg, këta grabitqarë shpesh përzihen në shesh lojërash virtuale, duke përdorur Robux, monedhën e tij virtuale dhe identitete anonime për të joshur fëmijët në situata të rrezikshme.
Pavarësisht nga theksi i kompanisë për sigurinë e fëmijëve, moderimi i 13 milionë lojërave të platformës është dëshmuar të jetë detyrë dërrmuese, duke lënë shumë prindër të shqetësuar.
Një përdorues turk komentoi në rrjetet sociale për lojën: “Djali im u mashtrua tri herë në Roblox këtë verë, kështu që vendosëm ta mbyllnim. Do të ankohesha tek autoritetet për këtë mungesë mbikëqyrjeje, kështu që e shoh si punë e qëlluar që ishte mbyllur”.
Detyra për ta bërë atë të sigurt për fëmijët përkeqësohet nga vendimi i Roblox për të mos mbledhur emra të vërtetë, adresa emaili ose numra telefoni për shkak të natyrës së tij të fokusuar te fëmijët, duke e bërë të vështirë gjurmimin dhe ndalimin e këtyre grabitqarëve.
Ekspertët si Kirra Pendergast, themeluese dhe shefe ekzekutive e Safe on Social Media, paralajmërojnë se rreziqet janë shumë më të mëdha se sa e kuptojnë prindërit.
Ajo rrëfen raste të fëmijëve që u kërkohet të përfshihen në aktivitete të papërshtatshme në këmbim të monedhës virtuale, duke ngritur shqetësime serioze për aftësinë e platformës për të mbrojtur përdoruesit e saj. Vlerësimi i ashpër i Pendergast: “Nëse do të mund të fshija një aplikacion nga faqja e Tokës tani, ai do të ishte Roblox”.
Një reporter i Businessweek krijoi kohët e fundit një llogari në Roblox, duke pretenduar të ishte një 4-vjeçar dhe hyri në një lojë të popullarizuar të quajtur Brookhaven RP.
Avatari i saj u shfaq në një shesh lojërash dhe mesazhi i parë në bisedën publike ishte nga një përdorues tjetër që thoshte: “Unë jam 8 vjeç”. Gazetari u përgjigj me: “Unë jam 4 vjeçe”. Brenda pak sekondash, ajo mori një kërkesë për miqësi dhe filloi një bisedë private. I panjohuri pyeti: “A je beqar?” Kur gazetarja përsëriti se ajo ishte 4 vjeç, i panjohuri u përgjigj: “A keni 👻 chat”, duke iu referuar Snapchat dhe shtoi: “Mosha është thjesht numër”.
Baza e pastrimit në internet
Profesori i asociuar dr. Turgay Sirin, anëtar i fakultetit në Universitetin Medeniyet të Istanbulit dhe Drejtor i Qendrës Kërkimore Shkencore të Fondacionit të Familjes së Istanbulit, deklaroi se një nga elementët më kritikë të krimeve digjitale është shfrytëzimi.
Sirin theksoi se me përhapjen në rritje të aplikacioneve të bazuara në internet, të tilla si lojërat digjitale me shumë lojtarë që fëmijët mund t’i qasen lehtësisht, shfrytëzimi ka marrë forma të ndryshme.
“Në shfrytëzimin onlajn, elemente të tilla si përfshirja e fëmijëve në aktivitete seksuale para një kamere, detyrimi i viktimave për të prodhuar foto dhe video eksplicite seksuale, prodhimi dhe shpërndarja e përmbajtjes së shfrytëzimit, qoftë komerciale ose jo, janë të pranishme dhe lëshimi i komandave apo kërcënimeve për të heshtur.”
Duke theksuar se jo vetëm fëmijët dhe të rinjtë, por edhe të rriturit janë nën kërcënim në këtë situatë, Sirin shtoi: “Gjetjet që kemi marrë kanë arritur një nivel shqetësues.
Ne po shohim shfaqjen e llojeve të reja të varësive, të tilla si bullizmi në internet, varësia nga lojërat digjitale dhe varësia nga teknologjia. Ne kemi vërejtur se grupmosha e fëmijëve nën kërcënim ka rënë nën 12 vjeç, duke arritur deri në 7,5 dhe madje 4 vjeç”.
Sirin më tej tha se disa studime shkencore kanë treguar, veçanërisht në Türkiye, se fëmijët kalojnë mesatarisht tri orë në ditë në mjedise digjitale.
