6 gjëra që duhen ditur për sistemin zgjedhor të Türkiyes

Türkiye zgjedh presidentin nëpërmjet një sistemi me dy raunde, ndërsa deputetët zgjidhen nëpërmjet një sistemi të përfaqësimit proporcional.

1. Sistemi zgjedhor i Türkiyes është një sistem i përzier, një kombinim i përfaqësimit proporcional dhe votimit të shumicës. Koncepti i përfaqësimit proporcional lejon që numri i vendeve të mbajtura nga një grup politik ose parti në një organ legjislativ të përcaktohet nga numri i votave të marra nga populli. Vota e shumicës është e vlefshme për zgjedhjet presidenciale dhe thjesht nënkupton marrjen e më shumë se gjysmës së pjesës së votave kombëtare.

2. Sistemi me dy vota:

Njëra është për zgjedhjen e presidentit. Dhe tjetra është për të votuar deputetë nga çdo zonë zgjedhore.

3. Kushti i pragut: Për të hyrë në parlament, një parti politike duhet të marrë një minimum prej 7 për qind të votave kombëtare, sipas një Ligji të ri zgjedhor të miratuar në prill të vitit të 2022. Ligji lejon krijimin e aleancave ndërmjet partive të ndryshme politike. Prandaj, çdo parti mund të jetë në gjendje të sigurojë një vend në parlament nëse ata formojnë një aleancë që merr kolektivisht mbi 7 për qind të votave në çdo qark në Türkiye.

4. Njësitë e votimit: Ka 87 zona zgjedhore në gjithë Türkiyen. Numri i deputetëve që përfaqësojnë çdo qark varion në bazë të raportit të popullsisë. Për shembull, Istanbuli ka 98 deputetë pasi është qyteti më i populluar në vend, Ankaraja ka 36 deputetë, ndërsa provincat Tunceli dhe Bayburt kanë vetëm 1 për secilin.

5. Sistem me lista të mbyllura: Listat e mbyllura të partive nënkuptojnë se renditja e kandidatëve nuk mund të ndryshohet nga votuesit përkatës.

6. Zgjedhja e presidentit: Qytetarët turq e zgjedhin presidentin e tyre veçmas nga parlamenti, duke përdorur një sistem mazhoritar me dy raunde. Nëse asnjë kandidat nuk fiton shumicën e votave në raundin e parë, dy kandidatët e parë konkurrojnë në një raund të dytë votimi ku një kandidat duhet të marrë më shumë se 50 për qind për t’u zgjedhur.