Çavuşoğlu: Për t’i mbrojtur turqit e Qipros, do të dërgojmë më shumë forca

Ministri i Punëve të Jashtme i Türkiyes, Mevlüt Çavuşoğlu, duke i bërë thirrje Greqisë që të respektojë ligjin ndërkombëtar, porositi Athinën se “fshehja pas Bashkimit Evropian (BE) nuk do të jetë e dobishme”.

Mes veprimeve dhe retorikës së përsëritur provokuese nga Greqia gjatë muajve të fundit në rajon, në fillim të këtij muaji Ankaraja u dërgoi një letër shefave të Kombeve të Bashkuara (OKB) dhe NATO-s, si dhe shefit të politikës së jashtme të Bashkimit Evropian (BE) dhe 25 kryeqyteteve të BE-së, duke adresuar zgjidhjet e mundshme për mosmarrëveshjet në Detin Egje.

Duke folur në një konferencë për media në provincën jugperëndimore Muğla, Çavuşoğlu tha se përgjigja e Greqisë ndaj letrës ishte “e dobët” dhe i mungonte “argumenti ligjor”.

Türkiye, një anëtare e NATO-s për më shumë se 70 vite, është ankuar për veprimet dhe retorikën e përsëritur provokuese të Greqisë gjatë muajve të fundit në rajon, përfshirë për armatimin e ishujve pranë brigjeve turke që janë çmilitarizuar sipas traktatit, duke theksuar se lëvizja të tilla pengojnë besimin e saj të mirë dhe përpjekjet për paqen.

Çavuşoğlu gjithashtu tha se masa e fundit e SHBA-së për të hequr embargon e armëve ndaj administratës së Qipros Greke ishte një “shpërblim për largimin nga Rusia”. Ai theksoi se masa ka prishur politikën e ekuilibruar në ishull dhe e ka bërë SHBA-në tërësisht pro-Qipros Greke.

Në 16 shtator, Departamenti Amerikan i Shtetit njoftoi heqjen e embargos së armëve ndaj administratës së Qipros Greke.

Ministria e Punëve të Jashtme e Türkiyes dënoi masën, duke theksuar se ajo është në “kundërshtim me parimin e barazisë së të dy palëve në ishull dhe do të forcojë më tej mos pajtueshmërinë e palës së Qipros Greke, do të ndikojë negativisht në përpjekjet për të rivendosur çështjen e Qipros, si dhe do të çojë në një garë armësh në ishull duke dëmtuar paqen dhe stabilitetin në Mesdheun Lindor.

“Për t’i mbrojtur turqit e Qipros, atje do të dërgojmë më shumë forca dhe do t’ju sigurojmë çfarëdo lloj armatimi që u nevojitet”, tha Çavuşoğlu.

Qiproja është zhytur në një mosmarrëveshje prej dekadash midis Qipros Greke dhe Qipros Turke, pavarësisht nga një sërë përpjekjesh diplomatike nga OKB-ja për të arritur një zgjidhje gjithëpërfshirëse.

Sulmet etnike që filluan në fillim të viteve 1960 e detyruan popullin e Qipros Turke të tërhiqet në enklava për sigurinë e tyre.

Në vitin 1974, një grusht shtet i grekëve qipriotë që synonte aneksimin e ishullit nga Greqia, çoi në ndërhyrjen ushtarake të Türkiyes si një fuqi garantuese për të mbrojtur turqit qipriotë nga persekutimi dhe dhuna. Si rezultat në vitin 1983 u themelua Republika Turke e Qipros Veriore (TRNC).

Kjo çështje ka kaluar nëpër një proces paqësor vitet e fundit, duke përfshirë iniciativën e dështuar të vitit 2017 në Zvicër nën kujdesin e vendeve garantuese, Türkiyes, Greqisë dhe Mbretërisë së Bashkuar.

Administrata e Qipros Greke hyri në BE në vitin 2004, në të njëjtin vit kur grekët qipriotë penguan një plan të OKB-së për t’i dhënë fund mosmarrëveshjes së gjatë.