Droni turk Bayraktar TB2 vendosi rekord të ri me një milion orë fluturimi / Photo: AA

Bayraktar TB2, i cili mban titullin e fluturakes së parë të armatosur pa pilot të Türkiyes dhe një dron i preferuar nga shumë vende, theu një rekord të ri duke tejkaluar një milion orë fluturimi.

Bayraktar TB2, i cili hapi një rrugë të re në historinë e aviacionit turk, arriti një tjetër arritje të rëndësishme, duke përfunduar me sukses një milion orë fluturimi. Kështu, Bayraktar TB2 u bë fluturakja e parë kombëtare që tejkaloi një milion orë në qiell në dhjetë vitet që kur hyri në inventar në 2014.

Duke lënë pas konkurrentët amerikanë, izraelitë dhe kinezë si kompania më e madhe në botë e dronëve, Baykar e ka çuar Türkiyen në pozicionin e vendit me një pjesë prej 65 për qind të tregut global të dronëve, falë suksesit të saj në eksport.

Gjatë udhëtimit të tyre të gjatë nëpër qiell, dronët turq kanë udhëtuar barabartë me 3.742 xhiro të botës.

Türkiye u bë një vend udhëheqës

Me suksesin e Bayraktar TB2 në zonat e konfliktit si Libia, Nagorno-Karabakh dhe Ukraina, Türkiye është bërë lider në tregun global të dronëve. Që nga viti 2021, Türkiye është bërë furnizuesi më i madh në botë i mjeteve ajrore pa pilot.

Bayraktar TB2 është bërë zgjedhja e shumë vendeve në mbarë botën me teknologjinë e tij të lartë, çmimin e përballueshëm, procesin e shpejtë të dorëzimit dhe efikasitetin e provuar në terren. Qasja inovative e prodhimit të Türkiyes ka forcuar pozicionin e saj si një aktor kryesor në fushën ushtarake, si dhe në diplomacinë strategjike dhe ekuilibrin e sigurisë ndërkombëtare.

Kontrata eksporti me 34 vende

Kompania Baykar, e cila realizon projektet e saj me burimet e veta, ka realizuar 83 për qind të të ardhurave nga eksportet që nga fillimi i procesit të kërkimit dhe zhvillimit të mjeteve ajrore pa pilot në 2003. Duke arritur 1,8 miliardë dollarë eksporte në vitin 2023, Baykar ishte ndër dhjetë kompanitë kryesore me eksportet më të larta në të gjithë sektorët në Türkiye.

Sipas të dhënave të Presidencës së Industrisë së Mbrojtjes dhe Këshillit të Eksportuesve Turk (TIM), Baykar, i cili mori çmimin "Kampion i Eksportit", u bë lider i eksportit të industrisë së mbrojtjes dhe hapësirës ajrore në 2021, 2022 dhe 2023. Duke fituar më shumë se 90 për qind të fitimeve të tij nga eksportet në vitet e fundit, Baykar i vetëm përbënte një të tretën e eksporteve të mbrojtjes dhe hapësirës ajrore të vendit në 2023.

Nga 97,5 për qind e kontratave të nënshkruara aktualisht nga Baykar, kompania më e madhe në botë për prodhimin e mjeteve ajrore pa pilot, ato kanë të bëjnë me eksportin. Deri më tani janë nënshkruar kontrata eksporti me 35 vende, duke përfshirë 34 vende për Bayraktar TB2 dhe dhjetë vende për Bayraktar AKINCI.

Mundon konkurrencën

Në përfundim të procesit konkurrues, Bayraktar TB2 hyn në inventarët e shumë vendeve. Fituesi i një procesi të tillë të zhvilluar nga Ministria e Mbrojtjes e Kuvajtit në vitin 2023 ishte Bayraktar TB2. Dronët Bayraktar TB2 fituan aktivitetet demo, duke lënë pas konkurrentët amerikanë, evropianë dhe kinezë. Kështu, Baykar nënshkroi një kontratë të rëndësishme eksporti me Ministrinë e Mbrojtjes së Kuvajtit.

Zonat gjeografike në të cilat operojnë dronët turq vazhdojnë të rriten. Si rezultat i marrëveshjes së nënshkruar në Zagreb më 19 nëntor 2024, së bashku me eksportet në Kroaci, Bayraktar TB2 hyri në inventarin e gjashtë vendeve anëtare të NATO-s dhe katër vendeve anëtare të Bashkimit Evropian nga nëntori 2024.

Më i miri në klasë

Bayraktar TB2, me të gjitha pjesët kritike, dizajnin dhe softuerin e zhvilluar në nivel kombëtar dhe lokal në Baykar, prodhohet në Qendrën Kombëtare të Teknologjisë "Ozdemir Bayraktar" me një nivel rekord prej 93 për qind pjesëmarrje të industrisë vendase.

Duke marrë parasysh karakteristikat teknike dhe operacionet në të cilat mori pjesë, Bayraktar TB2, i cili konsiderohet "më i miri në botë në klasën e tij", hyri në inventarin e Forcave të Armatosura Turke (TAF) në vitin 2014. Droni, i cili u armatos në vitin 2015, përdoret operacionalisht nga Forcat e Armatosura Turke, Komanda e Përgjithshme e Xhandarmërisë, Drejtoria e Përgjithshme e Sigurisë dhe Shërbimi Informativ Turk (MIT). Bayraktar TB2 luan një rol aktiv në luftën kundër terrorizmit brenda dhe jashtë vendit.

Me ushtrinë turke

Droni i armatosur kombëtar Bayraktar TB2 ka marrë një rol aktiv në operacionet "Llogore", "Mburoja e Eufratit" dhe "Dega e Ullirit" të kryera nga forcat e armatosura turke brenda dhe jashtë kufijve. Ekspertët e mbrojtjes kanë përmendur dronët e vendit si një nga faktorët më të rëndësishëm në përfundimin e operacioneve shumë më herët se sa pritej dhe me më pak viktima.

Dronët turq kanë kryer më shumë se 90 për qind të të gjitha fluturimeve në kuadër të operacionit “Dega e Ullirit”, veçanërisht në Afrin dhe kanë lënë gjurmë në operacion me 5.300 orë fluturimi.

Ata morën pjesë në shumë operacione kundër organizatave terroriste si "Kthetra-Shpata", dhe vazhdojnë të luajnë një rol të rëndësishëm në operacionet kundër të ashtuquajturve liderë të organizatës separatiste terroriste PKK. Krahas këtyre detyrave, dronët kombëtarë marrin pjesë edhe në mbrojtjen e “Atdheut Blu”. Në këtë kuadër, ata ndoqën edhe mjetet shpuese që kryenin aktivitete kërkimore në Mesdheun Lindor për arsye sigurie.

Ndihma për tërmetet

Dronët Bayraktar TB2 gjithashtu kanë marrë pjesë në operacionet e kërkim-shpëtimit pas tërmeteve shkatërruese, fillimisht ai në Elazig më 24 janar 2020 dhe më pas pas tërmetit shkatërrues të 6 shkurtit 2023 i njohur si "Katastrofa e Shekullit". Bayraktar TB2 përfundoi 2.417 orë fluturimi gjatë tërmetit shkatërrues.

Përveç mbështetjes së përpjekjeve të kërkim-shpëtimit nga qielli, Bayraktar TB2 u përdor gjithashtu për ta kontrolluar trafikun e automjeteve të rënda pas tërmetit dhe për të ofruar ndihma.

Bayraktar TB2 ishte gjithashtu një mbështetje ajrore pas lëvizjeve të parregullta të migrimit në detet Egje dhe Mesdhe, duke shpëtuar jetën e shumë migrantëve të parregullt dhe duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në dokumentimin e shkeljeve të të drejtave të njeriut, si lëvizjet e kthimit që janë ende aktuale në botë.

Zbuloi 4.091 zjarre pyjore

Mjetet ajrore pa pilot Bayraktar TB2 luajnë një rol të rëndësishëm në luftën kundër zjarreve në pyje, si dhe në misionet e sigurisë dhe të ndihmës humanitare. Në bashkëpunim me Drejtorinë e Përgjithshme të Pyjeve (OGM), Bayraktar TB2 merr një rol aktiv në zbulimin e hershëm të zjarreve në pyje dhe menaxhimin efektiv të përpjekjeve për shuarjen e zjarrit nga viti 2020. Bayraktar TB2 ka zbuluar gjithsej 4.091 zjarre pyjore që nga viti 2020. Në këtë mënyrë, dronët e teknologjisë së lartë u përdorën për herë të parë në Evropë për t'i shuar zjarret në pyje.

Një pikë kthese në historinë e luftës botërore

Bayraktar TB2, i cili kontribuoi në suksesin e Operacionit Burimi i Paqes duke rritur në masë të madhe aftësitë e zbulimit dhe vëzhgimit të Forcave të Armatosura Turke, gjithashtu shkatërroi me sukses shumë objektiva gjatë operacionit. Në operacionin "Mburoja e Pranverës" ai fluturoi për herë të parë në skuadrilje dhe neutralizoi shumë mjete të blinduara, obus, raketahedhës të shumtë dhe sisteme të mbrojtjes ajrore.

Ai operoi me sukses pavarësisht të gjitha llojeve të luftës elektronike si pjesë e operacionit në rajonin Idlib të Sirisë, ku fluturoi më shumë se 2.000 orë. Fakti që Bayraktar TB2 shërbeu efektivisht në një operacion që fluturonte në skuadrilje për herë të parë në historinë e luftës botërore shkaktoi një reagim të madh në mediat në mbarë botën.

Një rol të rëndësishëm në Karabakh

Bayraktar TB2 luajti një rol të rëndësishëm në përfundimin e pushtimit armen të Karabakut, i cili zgjati për gati 30 vjet.

Më 27 shtator 2020, Azerbajxhani filloi një operacion ushtarak në Nagorno-Karabakh, i cili ishte i pushtuar nga Armenia. Vetëm 44 ditë pas fillimit të operacionit, ushtria e Azerbajxhanit i dha fund pushtimit të Armenisë dhe mori kontrollin e Karabakut. Gjatë operacionit kundër Armenisë, ushtria e Azerbajxhanit përdori Bayraktar TB2 në gjithë vijën e frontit.

Sipas studimeve të konfirmuara nga analistë të mbrojtjes, shumë sisteme të mbrojtjes ajrore, sisteme radarësh, tanke, automjete të blinduara, kamionë, depo municionesh, pozicione dhe njësi të ushtrisë armene u shkatërruan nga dronët Bayraktar TB2. Ky sukses i ushtrisë së Azerbajxhanit, të cilin e ka zili e gjithë bota, ka bërë që mediat botërore dhe ekspertët e mbrojtjes të komentojnë se dronët turq kanë ndryshuar historinë e luftës.

Në Ukrainë, fëmijët emërtoheshin "Bayraktar"

Me suksesin e tij të jashtëzakonshëm në luftën ukrainas-ruse, e cila filloi në shkurt 2022, Bayraktar TB2 ndryshoi ekuilibrin e luftës dhe u bë një hero në sytë e popullit ukrainas. Kështu nisi transmetimin “Bayraktar Radio” në Ukrainë, dhe në atë vend edhe fëmijët meshkuj u quajtën “Bayraktar”. Bayraktar TB2 është bërë një "simbol shprese" në Ukrainë, përveç ndikimit të tij në luftime. Ky sukses në Ukrainë i tregoi gjithë botës efektivitetin e Bayraktar TB2 dhe se është më i miri në klasën e tij.

Fushata të ndihmës publike u organizuan në Lituani, Ukrainë, Poloni, Letoni, Norvegji, Spanjë dhe Kanada për të blerë Bayraktar TB2 dhe për t'ia dhuruar ushtrisë ukrainase. Baykar, i cili dhuroi Bayraktar TB2, dhuroi ndihmën e mbledhur për nevojat humanitare të popullit ukrainas.

AA