Pavarësisht të gjithave, një botë më e drejtë është e mundur. Një botë më e drejtë është e mundur përmes përpjekjeve tona të përbashkëta. Ne jemi bashkëpunëtorët e kësaj ëndrre, tha Zonja e Parë e Türkiyes Emine Erdoğan në takimin e tretë të “Këshillit Konsultativ të Personave të Nivelit të Lartë të OKB-së për Mbetjet Zero”.
“Ndërkohë që disa nga gjurmët e lëna nga Lufta e Dytë Botërore në natyrë ende nuk janë zhdukur, sot një vend mund të lëshojë një sasi eksplozivësh të barabartë me tri bomba atomike mbi një zonë banimi civil sa gjysma e Nju Jorkut. Raporti i Programit të Mjedisit të OKB-së thotë se pastrimi i mbeturinave nga shkatërrimi në Gaza do të zgjasë dekada. Flitet për 39 milionë tonë rrënoja, dhe riciklimi i vetëm gjysmës së tyre mund të zgjasë rreth 45 vite”, theksoi Emine Erdoğan.
“Që nga ky vit, për shkak të fatkeqësive të lidhura me ndryshimet klimatike, siç tha ajo më shumë se 120 milionë njerëz janë zhvendosur në mbarë botën. “Vetëm pesë vite kanë mbetur deri në objektivat e vitit 2030, të vendosura me premtimin ‘të mos lëmë askënd pas’, dhe për fat të keq jemi ende shumë larg asaj që u premtua”, tha Erdoğan.
Në programin e mbajtur në Zyrën e Punës Dolmabahçe të Presidencës, Emine Erdoğan falënderoi Anaclaudia Rossbach, Drejtoreshën Ekzekutive të OKB-Habitat, e cila drejtoi takimin.
Duke kujtuar se takimi i parë u mbajt më 1 nëntor 2023, Erdoğan theksoi se takimi i dytë, i mbajtur më 5 qershor, ishte shumë frytdhënës dhe hapi horizonte të reja për të gjithë pjesëmarrësit.
Duke falënderuar anëtarët për inspirimin dhe përpjekjet e tyre, Emine Erdoğan tha: “Pas diskutimeve tona, secili prej nesh mori shënimet e veta dhe u larguam me shumë projekte për të realizuar. Dua t’ju informoj se kemi marrë shënim çdo propozim të vlefshëm tuajin dhe kemi filluar të ndërmarrim hapa për zbatimin e tyre.”
Duke theksuar se nuk ka as edhe një minutë për të humbur, Emine Erdoğan tha: “Vetëm 54 ditë pas takimit tonë të fundit, arritëm në Ditën e Limitit të Tokës. Kjo tregon se konsumojmë burimet që natyra mund të rinovojë brenda një viti për vetëm 7 muaj. Çdo konsum që kemi bërë që atëherë, në të vërtetë, është një vjedhje nga e ardhmja. Viti 2024 hyri në histori si viti kur u kalua pragu kritik i rritjes globale të temperaturës mbi një pikë e gjysmë gradë. Numri i fatkeqësive natyrore të lidhura me ndryshimet klimatike arriti një nivel rekord.”
Zonja e Parë turke Erdoğan më tutje tha se “Pamë përmbytjen më shkatërrimtare në histori të Spanjës dhe uraganin Helen në Amerikë, i cili shkaktoi shumë viktima. Shirat e tepruara dhe thatësira në Afrikë prekën direkt 7 milionë njerëz. Nga ky vit, për shkak të fatkeqësive të lidhura me ndryshimet klimatike, më shumë se 120 milionë njerëz janë zhvendosur në mbarë botën. Kanë mbetur vetëm pesë vite deri në objektivat e vitit 2030, të cilat u vendosën me premtimin ‘të mos lëmë askënd pas’, por për fat të keq jemi ende shumë larg asaj pike.”
Duke theksuar lidhjen e drejtpërdrejtë mes fatkeqësive dhe zakoneve të prodhimit dhe konsumit, Emine Erdoğan tha: “E dimë se mbetjet zero, si një filozofi jetese, ofrojnë një udhërrëfyes për të ndryshuar këtë kurs. Të kuptuarit dhe përhapja e kësaj ndërgjegjeje duhet të jenë përparësia kryesore e Këshillit tonë. Duhet ta shfrytëzojmë Ditën Ndërkombëtare të Mbetjeve Zero, më 30 mars, nga ky këndvështrim.”
Përgatitjet për Ditën Ndërkombëtare të Mbetjeve Zero, më 30 Mars
Emine Erdoğan theksoi rëndësinë e festimit të Ditës Ndërkombëtare të Mbetjeve Zero më 30 Mars, e cila organizohet çdo vit me qindra aktivitete në mbarë botën. Ajo nënvizoi se vitin e ardhshëm kjo ditë duhet të kremtohet me një aktivitet të nivelit të lartë në Sallën e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së.
Ajo shtoi: “Në bashkëpunim me Fondacionin tonë për Mbetjet Zero, kemi krijuar një grup pune të gjerë për përgatitjet e festimeve të 30 Marsit. Me këtë rast, mund të prezantojmë edhe Çmimet Globale për Mbetjet Zero, për të cilat kemi folur më parë. Në nivel lokal, ka thesare të shumta që presin të zbulohen.”
Duke ndarë eksperiencat e saj nga udhëtimet në vende të ndryshme si Zonja e Parë e Turqisë, Emine Erdoğan theksoi se këto vizita shpesh janë kthyer në frymëzim për praktika jetësore miqësore ndaj mjedisit. Ajo solli si shembull vizitën e saj në Komunën Kamikatsu në Japoni, gjatë Samitit të G20-ës.
Ajo shtoi: “Kjo komunë është një shembull i rrallë suksesi, duke ricikluar mbi 80 për qind të mbetjeve të saj përmes 42 kategorive të ndryshme riciklimi. Po ashtu, plastiksiz insula në Spanjë, që është promovuar nga këshilli ynë, është një tjetër shembull që tregon se urbanizimi pa mbetje është i mundur.”
Erdoğan nënvizoi se shembujt e tillë jo vetëm që ofrojnë udhëzime, por frymëzojnë ata që i dëshmojnë për të ndërmarrë hapa të ngjashëm.
Ajo theksoi: “Çështja kryesore është nevoja për një lidership global që të bashkojë përpjekjet në rajone të ndryshme dhe të unifikojë vizionet. Ky rol lideri duhet të merret nga këshilli ynë. Në vitin 2025, planifikojmë të mbajmë një tjetër takim të rëndësishëm, Forumin për Mbetjet Zero dhe Ndryshimet Klimatike.”
Forumi për Mbetjet Zero, një organizim i madh ndërkombëtar në 2025
Sipas Erdoğanit, Forumi për Mbetjet Zero, i organizuar nga Fondacioni për Mbetjet Zero, do të jetë një ngjarje ndërkombëtare e madhe që do të mbledhë vendet, sektorët dhe përfaqësuesit e institucioneve të ndryshme.
Ajo tha: “Shpresoj që këto programe të jenë takime ku do të ndërmerren hapa konkretë për projekte të rëndësishme, si Fondi Global për Mbetjet Zero dhe Ambasadorët e Mirë të Mbetjeve Zero. Një shembull i tillë ishte Samiti i 29-të i KOP-it, i mbajtur muajin e kaluar në Azerbajxhan, ku mbetjet zero ishin një temë e rëndësishme e agjendës mjedisore.”
Erdoğan shprehu mirënjohjen për Azerbajxhanin për lidershipin e tyre të suksesshëm në këtë samit.
Emine Erdoğan theksoi se ëndrra më e madhe që kanë pasur që në fillim të këtij udhëtimi ka qenë krijimi i një bote më të drejtë dhe më të jetueshme.
“Ne nuk mund ta realizojmë këtë ëndërr duke injoruar pabarazitë që thellohen nga kriza klimatike. Vendet që nuk kanë asnjë faj në këtë krizë janë ato që ndikohen më shumë prej saj. Mbështetja për këto vende është një detyrim që vendet e zhvilluara duhet të përmbushin. Situata aktuale, ku objektivi për financim klimatik nuk plotësohet edhe pse është shumë larg nevojave, është e papranueshme.”
Duke kritikuar faktin që vendet e zhvilluara nuk arrijnë të përmbushin angazhimet e tyre për ndihmën klimatike, Erdoğan shtoi:
"Është e dhimbshme të shohësh se këto vende janë në gjendje të shpenzojnë miliarda dollarë për politika lufte dhe shkatërrimi, ndërsa nuk arrijnë të ndajnë fonde për mbështetje klimatike."
Efektet shkatërruese të luftës në mjedis
Erdoğan paralajmëroi për pasojat e shkatërrimeve të financuara nga këto fonde, duke thënë:
“Gjurmët e Luftës së Dytë Botërore nuk janë zhdukur ende nga natyra, ndërsa sot një vend mund të hedhë eksplozivë të barasvlefshëm me tre bomba atomike në një zonë civile sa gjysma e New York-ut. Raporti i Programit të Mjedisit të OKB-së thotë se pastrimi i mbeturinave nga shkatërrimi në Gaza do të zgjasë dekada. Flitet për 39 milionë tonë rrënoja, dhe riciklimi i vetëm gjysmës së tyre mund të zgjasë rreth 45 vite.”
Në takim morën pjesë anëtarët e Këshillit Konsultativ për Mbetjet Zero: Zëvendës Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara përgjegjës për Evropën, Azinë Qendrore dhe Amerikën, Miroslav Jenca; Drejtoresha Ekzekutive e UN-Habitat, Anaclaudia Rossbach; Zonja e Parë e Surinamit, Melissa Santokhi-Seenacherry; Zonja e Parë e Sierra Leones, Fatima Maada Bio; José Manuel Moller; Prof. Dr. Muhammad Yunus; Carlos Silva Filho; Laura Reyes; Lara Van Druten; Prof. Dr. Saleem Ali; Hakima El Haite; Gino Van Begin; Vijay Jagannathan; Ministri i Mjedisit, Urbanizmit dhe Ndryshimeve Klimatike të Republikës së Türkiyes, Murat Kurum; Ministri i Bujqësisë dhe Pyjeve, İbrahim Yumaklı; dhe Kryetari i Fondacionit për Mbetjet Zero, Samed Ağırbaş.
