Türkiye po shkon drejt një cikli zgjedhor në mes të majit, kur mendjemprehtësia politike e presidentit 69-vjeçar turk Recep Tayyip Erdoğan do të sfidohet nga kandidati presidencial i aleancës së përbashkët opozitare.
Prej kur u zgjodh kryebashkiak i Istanbulit në vitin 1994, Recep Tayyip Erdoğan nuk ka humbur asnjë palë zgjedhje kundër asnjë kundërshtari, përpos, gjatë gjithë karrierës së tij, vetëm dy herë – gjatë dy fushatave të tij të para – në vitet 1980.
Më 14 maj, kur do të mbahen zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare, Recep Tayyip Erdoğan – i cili fitoi dy zgjedhjet e mëparshme presidenciale në 2014 dhe 2018 – kërkon të zgjidhet president i Republikës së Türkiyes për një mandat tjetër, i mbështetur nga Aleanca Popullore, një koalicion politik i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti), Partisë së Lëvizjes Nacionaliste (MHP), BBP-së, Partisë Yeniden Refah dhe HUDA PAR.
Rritja e AK Partisë dhe vizioni politik i Recep Tayyip Erdoğanit
Recep Tayyip Erdoğan dhe mbështetësit e tij themeluan AK Partinë bazuar në një qëndrim demokratik konservator në vitin 2001, dhe vitin e ardhshëm, partia fitoi një shumicë parlamentare në një fitore të papritur gjithëpërfshirëse kundër partive tradicionale të qendrës së djathtë dhe të qendrës së majtë të Türkiyes, duke hapur rrugën për një model të ri politik nën udhëheqjen e Recep Tayyip Erdoğanit.
Në vitin 2002, pak analistë mendonin se Recep Tayyip Erdoğani dhe AK Partia e tij do të pretendonin fitore të njëpasnjëshme, e lëre më të fitonin forcë të mjaftueshme politike për të ndryshuar sistemin parlamentar të vendit në një model presidencial në një referendum vendimtar në prill të vitit 2017. Megjithatë, Recep Tayyip Erdoğan që nga dita e parë ka ndjekur pa pushim objektivat e tij politike, duke krijuar një vend që mund të investojë në gjithë kontinentin afrikan dhe të luajë një rol të madh në konflikte të ndryshme nga Ukraina në Azerbajxhan, Libi dhe Siri, duke përmirësuar ndjeshëm mbrojtjen dhe sektorët e energjisë të Türkiyes.
Ndryshe nga shumë liderë politikë perëndimorë që ia detyrojnë ngritjen e tyre në gradat strukturave politike demokratike me qendër elitën, Recep Tayyip Erdoğani vjen nga origjinë modeste. Ai i përkiste periferisë së Türkiyes, ku zhgënjimet për shtypjen e fesë dhe konservatorizmit nën praktikat strikte laike të establishmentit kemalist kanë qenë prej kohësh të përhapura.
Babai i Recep Tayyip Erdoğanit ishte me prejardhje nga Guneysu, një rreth malor në provincën Rize të Detit të Zi, ku ai shërbeu si kapiten në rojet bregdetare turke. Recep Tayyip Erdoğani lindi dhe u rrit në lagjen Kasimpasa të klasës punëtore të Istanbulit.
E vendosur në Bririn e Artë të Istanbulit (Halic), Kasimpasa ka qenë prej kohësh një lagje plot ngjyra. Recep Tayyip Erdoğani shiste limonadë dhe simita në rrugë, duke fituar një kuptim të thellë të përvojës së përditshme të qytetarit të zakonshëm turk dhe duke u angazhuar në jetën periferike, ku ndjenjat konservatore dhe nacionaliste përziheshin me një nostalgji për të kaluarën e shquar osmane të vendit.
Në moshë të re, Recep Tayyip Erdoğani u interesua si për futbollin ashtu edhe për politikën. Ai ishte afër të luante për Fenerbahçen, një klub kryesor futbolli me seli në Istanbul, por babai i tij kundërshtoi ambiciet sportive të djalit të tij; si rezultat, Recep Tayyip Erdoğani zgjodhi karrierë politike.
Recep Tayyip Erdoğan u diplomua në 1981 për Administrim Biznesi në Akademinë e Ekonomisë dhe të Shkencave Tregtare të Istanbulit, e cila më vonë u emërtua Fakulteti i Ekonomisë dhe i Shkencave Administrative të Universitetit Marmara.
Roli i Lëvizjes Milli Gyrysh në të menduarit politik të Recep Tayyip Erdoğanit
Recep Tayyip Erdoğan iu bashkua lëvizjes Milli Gyrysh (Vizioni Kombëtar), e cila, në pjesën më të madhe, ishte themeluar nga Necmettin Erbakan, një inxhinier i suksesshëm turk me bindje të forta fetare. Erbakani dhe miqtë e tij themeluan Partinë e Shpëtimit Kombëtar (MSP) në 1972 si krahu politik i Milli Gyryshit.
Agjenda politike e lëvizjes Milli Gyrysh bazohej në besimin se, si një vend me shumicë myslimane, Türkiye mund, nëpërmjet një strategjie zhvillimi ekonomik të bazuar në frymën konservatore të sipërmarrjes anadollake, të bëhej një fuqi e madhe pa kompromentuar vlerat e saj thelbësore islame.
Në vitin 1976, Recep Tayyip Erdoğan u bë udhëheqësi i degës së rinisë së Partisë së Shpëtimit Kombëtar të distriktit Beyoglu, i cili, në atë kohë, përfshinte lagjen e tij Kasimpasa. Jo shumë kohë më vonë, ai u bë kreu i degës së rinisë së partisë në Istanbul.
Pas grushtit të shtetit brutal ushtarak të vitit 1980 që pushtoi Türkiyen, Recep Tayyip Erdoğani vazhdoi të ndiqte rrugën e Erbakanit, duke u bërë kryetar i degës së Istanbulit të Partisë së Mirëqenies së sapokrijuar në vitin 1985. Pas dy përpjekjeve të pasuksesshme për t’u bërë kryebashkiak i Beyoglut dhe deputet i Partisë së Mirëqenies për Istanbul, ai më në fund arriti një pikë vendimtare në karrierën e tij politike në vitin 1994.
Kryetari i Komunës së Istanbulit përballë institucionit të udhëhequr nga ushtria
Kur Recep Tayyip Erdoğani kandidoi për postin në zgjedhjet lokale të bashkisë metropolitane të Istanbulit kundër kandidatëve të profilit të lartë të qendrës së djathtë dhe të qendrës së majtë, shumica e kandidatëve e cilësuan ofertën e tij si një kauzë të humbur, duke menduar se nuk kishte asnjë mënyrë që një kandidat i Partisë së Mirëqenies (RP) të mund të fitojë. Ai madje u neglizhua nga një numër drejtuesish kryesorë të emisioneve, të cilët refuzuan ta ftonin në programet e tyre, duke besuar se ai nuk kishte asnjë mundësi.
Por, në mëngjesin e 27 marsit, ai doli si kandidati fitimtar, gjë që i dha tronditje establishmentit të udhëhequr nga ushtria e vendit, i cili e pa Partinë e Mirëqenies (RP) si një kërcënim ideologjik ndaj interpretimit të tyre radikal të sekularizmit, i cili madje ndaloi shamitë e kokës në universitete në atë kohë.
Ai demonstroi aftësitë e tij gjatë mandatit të tij si kryetar komune, duke rregulluar një sërë problemesh kryesore të qytetit, duke përfshirë ndërprerjet famëkeqe të ujit, mangësitë e transportit, rritjen e ndotjes dhe çështjen e menaxhimit të mbetjeve, të cilat kishin shkaktuar një shpërthim metani në lagjen Umraniye në anën aziatike të Istanbulit në vitin 1993 nën kryebashkiakun e mëparshëm të majtë. Ai drejtoi gjithashtu një projekt të suksesshëm për të pastruar Bririn e Artë, ujërat e të cilit kufizohen me lagjen e tij të dashur Kasimpasa.
Laicizmi në Türkiye dhe dënimi i Recep Tayyip Erdoğanit
Për krijimin radikal laicist të frymëzuar nga laicizmi francez, i cili mbronte sundimin e shtetit mbi ndjenjat fetare, në krahasim me sekularizmin anglo-sakson, i cili mbronte një ndarje të moderuar të fesë nga shteti, sukseset e komunës së Recep Tayyip Erdoğanit nuk kishin shumë rëndësi.
Në vitin 1999, Recep Tayyip Erdoğani u dënua me pesë muaj burg për shkak të recitimit të një poezie të shkruar nga shkrimtari nacionalist, Ziya Gokalp, idetë e të cilit ishin një frymëzim i madh për babain themelues të Türkiyes, Mustafa Kemal Ataturk. Dënimi kontrovers çoi gjithashtu në një ndalim politik, duke e detyruar Recep Tayyip Erdoğanin të largohej nga posti i kryetarit të komunës.
Ndërsa dënimi erdhi si një tronditje e madhe si për masat konservatore ashtu edhe për shumë banorë të Istanbulit, të cilët panë cilësinë e jetës së tyre të përmirësuar ndjeshëm nën udhëheqjen e Recep Tayyip Erdoğanit, ajo çoi në një rizgjim të liderit të ardhshëm të Türkiyes.
Në vitin 2013, si kryeministër i vendit, ai rivizitoi burgun e Pinarhisarit, që ndodhet në Kirklareli, një provincë në rajonin evropian të Thrakës së Türkiyes, ku ishte burgosur, duke thënë: “Për mua, Pinarhisar është një simbol i rilindjes, ku përgatitëm themelimi i Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti). Ishte aty që ne hodhëm hapin e parë drejt krijimit të një Türkiye të re dhe të madhe.”
Udhëheqësi i Türkiyes: Apel për votuesit e qendrës së djathtë, nacionalistë dhe të majtë të moderuar
Dy vjet pas lirimit të tij nga Pinarhisar, Recep Tayyip Erdoğan dhe bashkëmendimtarët e tij, të cilët u quajtën “reformistë” – në krahasim me ndjekësit e fraksionit të Erbakanit, të cilët quheshin “tradicionalistë” – themeluan AK Partinë pas një ndarjeje në Partinë e Virtytit, pasardhësi i Partisë së ndaluar të Mirëqenies.
Me themelimin e AK Partisë, Erdoğani synoi t’u bënte thirrje si votuesve të qendrës së djathtë dhe nacionalistëve, ashtu edhe majtistëve të moderuar që lëviznin nga qëndrimi kryesor i Erbakanit, Milli Gyrysh në qendrën politike. Por, ai vazhdoi të respektonte luftën e Erbakanit deri në vdekjen e tij, duke lavdëruar trashëgiminë e tij.
Sukseset zgjedhore: fitimi i zgjedhjeve 2002, 2007, 2011, 2014 dhe 2018
Zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2002
Në vitin 2002, strategjia e tij e re doli të ishte një shpikje e madhe politike pasi partia e tij erdhi në pushtet, duke mposhtur partitë tradicionale të vendit – dhe me diferenca të mëdha, duke marrë 362 nga 550 vende. Gjatë këtij mandati, shumë reforma demokratike janë miratuar nën udhëheqjen e tij, duke lejuar transmetimin në gjuhën kurde në publik, që ka qenë tabu për një kohë të gjatë.
Prej atëherë, Recep Tayyip Erdoğani ka fituar dy zgjedhje të përgjithshme për t’u bërë kryeministër i vendit në 2007 dhe 2011 dhe dy zgjedhje presidenciale në 2014 dhe 2018 për të shërbyer si president i Türkiyes.
Nga viti 2002 e deri më sot, partia e tij ka fituar tri referendume mbi ndryshimet kushtetuese që përfshinin kthimin e sistemit parlamentar të vendit në një model presidencial. Partia e Recep Tayyip Erdoğanit ka pretenduar gjithashtu një shumicë në të gjitha zgjedhjet lokale që nga viti 2002, një arritje që asnjë parti politike nuk ishte në gjendje ta arrinte që nga kalimi i Türkiyes në një sistem shumëpartiak në vitin 1950.
Zgjedhjet e përgjithshme 2007
Pasi zgjedhjet presidenciale të vitit 2007 u bllokuan për shkak të pretendimeve për kërcënim islamik ndaj presidencës nga partia kryesore opozitare CHP që bojkotoi procesin parlamentar për të zgjedhur një president, Erdoğani thirri zgjedhje të përgjithshme të parakohshme. Shumica e mandateve, 341 nga 550, me 46,58 për qind të votave, u fituan nga AK Partia.
Zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2011
Zgjedhjet e vitit 2011 rezultuan në fitoren e tretë radhazi të AK Partisë dhe presidenti aktual Recep Tayyip Erdoğan u rizgjodh për mandatin e tij të tretë si kryeministër. AK Partia fitoi 49,8 për qind të votave me 327 deputetë.
Zgjedhjet presidenciale 2014
Presidenti Recep Tayyip Erdoğan u zgjodh presidenti i 12-të i Türkiyes me shumicën absolute të votave. Është hera e parë që qytetarët përfshihen në zgjedhjen e presidentit për shkak të referendumit kushtetues të vitit 2007 që prezantoi votën e drejtpërdrejtë kombëtare.
Zgjedhjet e përgjithshme dhe zgjedhjet presidenciale 2018
Aleanca Popullore, e përbërë nga AK Partia (42,56 për qind) dhe MHP-ja (11,10 për qind) fituan 53,6 për qind të votave, duke arritur në total 344 nga 600 vende në parlament.
Në të njëjtën ditë me zgjedhjet e përgjithshme, presidenti Recep Tayyip Erdoğan, kandidati i Aleancës Popullore, është rizgjedhur President i 13-të i Republikës së Türkiyes, me 52,59 për qind të votave.
Ndërhyrja në rënie e ushtrisë dhe përpjekja për grusht shteti në vitin 2016
Nën mandatin e tij, roli i institucionit ushtarak të Türkiyes brenda sistemit politik është zvogëluar ndjeshëm, duke fuqizuar qeverinë civile. Përpara mandatit të Recep Tayyip Erdoğanit, ushtria kishte rrëzuar në vitet 1960, 1980 dhe 1997 një numër qeverish civile të zgjedhura në mënyrë demokratike. Ndërhyrja e fundit e suksesshme ushtarake, e quajtur grusht shteti postmodern, përmbysi qeverinë e udhëhequr nga Erbakani në vitin 1997.
Më 15 korrik 2016, një përpjekje për grusht shteti të udhëhequr nga Organizata Terroriste Fetulla (FETO), u mposht me sukses pas thirrjes së presidentit turk për qytetarët prodemokratë për të luftuar puçistët në rrugë.
Përpjekja për grusht shteti vrau qindra civilë dhe plagosi mijëra që luftuan për t’i rezistuar. Para tentativës së dështuar të grushtit të shtetit, FETO-ja kishte përdorur mjete të paligjshme për të depërtuar në institucionet shtetërore turke, duke synuar të merrte kontrollin e sistemit politik të vendit.
Zhvillimet në industrinë ushtarake dhe të mbrojtjes gjatë karrierës politike të presidentit Recep Tayyip Erdoğan
Gjatë presidencës së tij, aftësitë mbrojtëse të shtetit turk janë përmirësuar nëpërmjet integrimit të inovacioneve teknologjike, dronë luftarakë Bayraktar Akinci të prodhuara në vend u janë dorëzuar Forcave të Armatosura Turke.
Suksesi i dronëve Akinci është testuar në konfliktet në Azerbajxhan dhe Ukrainë, duke tërhequr vëmendjen ndërkombëtare. Jo vetëm në konfliktet ndërkombëtare, por edhe në operacionet kundër organizatës terroriste PKK dhe YPG, si në Operacionin “Claw Lock”, është treguar efektiv.
Gjithashtu, raketat e para supersonike ajër-tokë të Türkiyes, IHA-230, të prodhuara nga Baykar, janë testuar me sukses më 4 prill 2023.
Përveç Bayraktar TB2, dhe IHA-230, Hürjet është zhvilluar nga Industritë e Hapësirës Ajrore Turke (TUSAŞ). Hürjet është avioni i parë luftarak supersonik autokton dhe kombëtar dhe është një shenjë e angazhimit të gjatë për indigjenizimin e industrive dhe teknologjisë që janë importuar, siç u shpreh Komiteti Ekzekutiv i Industrisë së Mbrojtjes.
Nisja e TCG Anadolu: Zhvillimi i fuqisë detare-ushtarake
Krijimi i industrisë së qëndrueshme të mbrojtjes ka qenë një nga synimet e kahershme të shtetit turk gjatë presidencës së Recep Tayyip Erdoğanit. Luftanija TCG Anadolu e ndërtuar në vend, transportuesi i parë ajror luftarak pa pilot (UCAV) në botë, është bashkuar me forcat detare turke më 10 prill 2023.
Duke përmirësuar aftësitë detare dhe duke rritur fuqinë goditëse të shtetit turk, ai ka një kapacitet për të mbajtur helikopterë, dronë, mjete tokësore dhe mjete luftarake. Siç tha Recep Tayyip Erdoğan, “TCG Anadolu... është luftanija e parë në botë në fushën e saj ku dronët mund të ulen dhe të ngrihen.”
Strategjia e Atdheut të Kaltër: Garantimi i së drejtës për ujëra territoriale
Rritja e investimeve në objektet detare dhe roli më aktiv në ujërat territoriale të Türkiyes janë përfaqësuar nëpërmjet strategjisë ‘Blu Homeland’ (Atdheu i Kaltër).
Strategjia e Atdheut të Kaltër është përqafuar nga lidershipi politik i Recep Tayyip Erdoğanit, i cili vë theks të veçantë në mbrojtjen e të drejtës së saj për ujërat territoriale dhe pretendimet e sovranitetit në zonën e saj të mundshme juridiksionale detare.
Rritja e fuqisë detare dhe zhvillimet në objektet e shpimit kanë qenë mjete të rëndësishme për të realizuar doktrinën e Atdheut të Kaltër. Ajo mbrojti lirinë absolute për lundrimin në Mesdheun Lindor dhe Detin Egje, i cili synon të mbrojë të drejtat edhe të turqve qipriotë.
Shpime në ujërat territoriale dhe sigurinë energjetike
Pretendimet për sovranitet të realizuara nëpërmjet doktrinës së Atdheut të Kaltër, çuan në shfrytëzimin e potencialit të rrugëve ujore turke. Për të ulur varësinë energjetike të shtetit turk dhe për të diversifikuar burimet e energjisë, investimet në shpime në Mesdhe dhe Detin e Zi, si dhe në energjinë e erës dhe centralet e energjisë bërthamore janë rritur gjithashtu gjatë udhëheqjes politike të Erdoğanit.
Në këtë proces, Türkiye përdori mjetet e veta autoktone për shpimin dhe eliminoi nevojën për ndihmën dhe inxhinierinë e kompanive ndërkombëtare të naftës, si rezultat i rritjes së aftësive të shtetit turk në njohuritë në shpimin e energjisë.
Shpimet e thella në Detin e Zi kanë rezultuar në zbulimin më të madh të gazit natyror në historinë e shtetit turk, duke mbajtur Türkiyen një pozicion të rëndësishëm ekonomikisht dhe strategjik.
Pavarësia energjetike dhe siguria duke reduktuar importet e energjisë është çelësi i vizionit të epokës së Erdoğanit dhe synon të krijojë një Türkiye të pavarur, të lirë nga kushtet e paqëndrueshme të tregut ndërkombëtar dhe të reduktojë deficitin e llogarisë aktuale.
Megjithatë, ajo ka synuar të shërbejë edhe si një levë e rëndësishme në konfliktet dhe marrëdhëniet ndërkombëtare që trajtojnë çështjet që lidhen me sigurinë energjetike.
Industria vendase dhe konkurruese për tregjet ndërkombëtare
Për të rritur kapacitetin e industrisë kombëtare turke dhe për të integruar makinat e markës turke në tregjet ndërkombëtare për një ekonomi më konkurruese turke, makina e parë elektrike TOGG e Türkiyes është lançuar më parë.
TOGG i prodhuar duke qenë jodëmtues ndaj mjedisit synon të zërë vend në tregjet ndërkombëtare, siç tha Recep Tayyip Erdoğan, “Që nga viti 2025, ne do të eksportojmë makinën TOGG dhe do ta shesim atë në botë”.
Nëpërmjet kësaj, pritet që të ulë deficitin tregtar të Türkiyes me 7 miliardë dollarë, duke rezultuar në rritjen e mundësive të punësimit për qytetarët, siç u shpreh Recep Tayyip Erdoğan në ceremoninë e hedhjes në qarkullim të makinës TOGG.
Türkiye e pavarur dhe e vetëmjaftueshme: Arritjet e politikës së jashtme
Ndërsa Recep Tayyip Erdoğan ka kritika prej brenda dhe prej jashtë Türkiyes, udhëheqja e tij pragmatike, e cila synon të hapë rrugën për një Türkiye të pavarur dhe të vetëmjaftueshme, e ka dëshmuar atë se është i aftë në ndryshimin e aleancave dhe ndryshimin e ekuacioneve politike në gjithë Türkiyen dhe në mbarë globin.
Shteti turk luajti një rol më proaktiv nëpërmjet përpjekjeve të tij diplomatike dhe mbështetjes ushtarake në konfliktet ndërkombëtare. Përpjekjet turke për të qenë një lojtar rajonal janë testuar nëpërmjet suksesit të pajisjeve të saj ushtarake dhe marrëdhëniet diplomatike janë përpjekur të balancohen me fuqitë e tjera.
Diplomacia nëpërmjet projekteve të sigurisë energjetike dhe tubacioneve: TANAP dhe TurkStream
Türkiye gjatë udhëheqjes së presidentit Erdoğan inicioi projektet e gazsjellësit që i japin Türkiyes një pozicion të rëndësishëm në transferimin e burimeve të energjisë.
Tubacioni Trans-Atolian i Gazit Natyror (TANAP) që transporton gazin azerbajxhanas në Türkiye dhe Evropë është hapur në vitin 2018, duke përforcuar rolin e Türkiyes si qendër energjetike dhe duke qenë hap i rëndësishëm për sigurinë energjetike.
Rrjedha Turke, e inauguruar në vitin 2020, është një tjetër projekt që lehtëson rrjedhën e energjisë nga Rusia në Türkiye.
Bashkëpunimi në industrinë e mbrojtjes: Lufta Armeni-Azerbajxhan
Në luftën Armeni-Azerbajxhan, operacionet e dronëve Bayraktar TB2 kanë tërhequr vëmendjen ndërkombëtare, politikëbërësit dhe vëzhguesit e industrisë dhe gjithashtu në Siri, Irakun e Veriut dhe Libi ata u treguan efektivë dhe fituan një përvojë të konsiderueshme të shtetit turk.
Türkiye ka qenë një nga gjashtë vendet që kanë prodhuar dronët e tyre dhe ka treguar gatishmërinë e saj për të bashkëpunuar në industrinë e mbrojtjes. Bashkëpunimi ka vazhduar edhe pas luftës, me fokus të veçantë në ndihmën dhe rindërtimin e qyteteve në Azerbajxhan pas luftës.
Roli ndërmjetësues: Lufta Ukrainë-Rusi dhe marrëveshja e drithit
Përveç sukseseve ushtarake të dëshmuara në zonat e konfliktit, Türkiye filloi t’i bëjë thirrje fuqisë së butë nëpërmjet përqafimit të një roli ndërmjetësues.
Në luftën Ukrainë-Rusi, presidenti Recep Tayyip Erdoğan zhvillon një sërë takimesh me autoritetet ukrainase dhe ruse për t’i dhënë fund luftës. Ka qenë një detyrë kritike për shtetin turk që të ndërmjetësojë midis Ukrainës dhe Rusisë pasi dronët e prodhimit turk kanë qenë furnizim për palën ukrainase kundër objektivave ruse.
Marrëdhëniet balancuese me dy palët e ndihmuan Türkiyen të garantojë bashkëpunimin në siguri me Ukrainën nga njëra anë dhe në energji, tregti dhe ekonomi me Rusinë nga ana tjetër gjatë trazirave ekonomike globale.
Türkiye u bë një aktor kryesor me OKB-në në diskutimet e marrëveshjes së drithit me Rusinë dhe Ukrainën dhe më vonë zgjatjen 120-ditore të marrëveshjes. Marrëveshja, e ndërmjetësuar në korrik në Istanbul, nga Türkiye dhe OKB-ja, garantonte dërgimin e produkteve bujqësore nga Ukraina, e cila është shumë e rëndësishme për furnizimin global të ushqimit dhe për parandalimin e krizës së mundshme ushqimore.
Si rezultat, pavarësisht se ka ndryshuar drejtimin e një sërë politikash të brendshme dhe të jashtme, lidershipi i tij i ka fituar atij shumë mbështetës si brenda establishmentit politik turk ashtu edhe midis shumë liderëve globalë, nga Ukraina dhe Rusia në Afrikë, Azi-Paqësor dhe Amerikën Latine, shtetet e Azisë Qendrore dhe vendet me shumicë myslimane.
Në zgjedhjet e 14 majit, Recep Tayyip Erdoğan synon edhe një herë të fitojë presidencën dhe arritjet e tij politike, si dhe shumicën parlamentare të partisë së tij dhe të Aleancës Popullore.
