NATO-ja duhet të jetë e ndjeshme ndaj shqetësimeve të Türkiyes në lidhje me luftën kundër terrorizmit, tha ministri i jashtëm turk Hakan Fidan.
"Ajo që është e rëndësishme për ne është, para së gjithash, që Aleanca të zhvillojë ndjeshmërinë në luftën kundër terrorizmit në një mënyrë që do të kuptojë dhe përfshijë shqetësimet e Türkiyes", i tha ministri Fidan kanalit të lajmeve Haberturk të hënën.
Deklaratat e tij erdhën në prag të samitit të NATO-s në Uashington më 9 dhe 11 korrik.
Duke theksuar se vendet anëtare të NATO-s nuk duhet të vendosin reciprokisht kufizime për produktet e industrisë së mbrojtjes, Fidan tha: "Pritjet tona për këtë çështje vazhdojnë kështu. Ka ende disa fusha problematike. Ato duhet të zgjidhen".
Lidhur me “problemin e besimit” mes Türkiyes dhe aleatëve të NATO-s në lidhje me organizatën terroriste PKK/YPG, ai tha: “Vendet me të cilat kemi probleme në lidhje me YPG-në janë Amerika, Anglia dhe pak me Francën... Këtë problem ne e shprehim në të gjitha nivelet”.
Duke theksuar se kjo është në kundërshtim me frymën e Aleancës, Fidan tha se Türkiye vazhdon nivelin më të lartë të mundshëm të diplomacisë dhe se "nuk mund të jetojë më me një realitet të tillë".
"Ne kemi më shumë ndjeshmëri në luftën tonë kundër PKK-së sesa ju (ShBA dhe Britania e Madhe) në luftën e tyre kundër terrorizmit, pikërisht në anën tjetër të kufirit tonë. Nuk bëhet fjalë që ne të hyjmë në ndonjë negociatë këtu", tha Fidan duke shtuar se Türkiye do të vazhdojë me vendosmëri luftën e saj kundër terrorizmit.
Në fushatën e saj terroriste gati 40-vjeçare kundër Türkiyes, PKK-ja – e cilësuar si një organizatë terroriste nga Türkiye, ShBA-ja dhe Bashkimi Evropian – ka qenë përgjegjëse për vdekjen e më shumë se 40.000 njerëzve, duke përfshirë gra, fëmijë dhe foshnja, ndërsa YPG-ja është dega siriane e PKK-së.
Lufta ruso-ukrainase
Fidan tha se ishte në Rusi së fundmi për të marrë pjesë në takimin e BRICS-it në Nizhny Novgorod dhe për të zhvilluar bisedime në kryeqytetin Moskë, ku u prit nga presidenti rus Vlladimir Putin.
Ekziston mundësia që presidenti turk Recep Tayyip Erdoğan të takohet me Putinin në Kazakistan në ditët në vijim, tha ai.
Duke iu referuar luftës së vazhdueshme midis Rusisë dhe Ukrainës, Fidan tha: "Jemi në një situatë ku më shumë se 500.000 njerëz kanë vdekur, infrastruktura dhe superstruktura e një vendi do të shkatërrohet, miliona njerëz janë zhvendosur dhe lufta është zgjëruar edhe në Rusi. Ne nuk jemi më në gjendje të përballemi me këtë zgjerim”.
Duke folur nëse ka bazë për procesin e negociatave të Istanbulit ndërmjet Rusisë dhe Ukrainës, ai vuri në dukje se gjithmonë ka parë një bazë për procesin e negociatave dhe ka theksuar se është e rëndësishme nëse palët duan ta përdorin atë bazë.
"Ky rrezik do të vazhdojë për aq kohë sa të zgjasë lufta. Nuk ka shpëtim nga kjo, sepse të dyja palët do të duhet të përdorin armë të ndryshme të aftë dhe metoda të ndryshme të ndryshimit të lojës për t'i shkaktuar më shumë dëme njëra-tjetrës. Gjithçka është në fuqi. Prandaj, pasi të jenë në pah përfaqësuesit, kjo shkëndijë ka mundësi të përhapet edhe në vende të tjera”, shtoi ai.
Periudhë pa konflikte
Duke vlerësuar situatën në Siri, Fidan tha: "Gjëja më e rëndësishme që kanë arritur si rusët ashtu edhe pala jonë në lidhje me Sirinë është se lufta midis regjimit dhe opozitës nuk ka vazhduar deri më tani".
"Ne do të donim që regjimi sirian ta përdorte këtë periudhë pa konflikt, këtë periudhë heshtjeje, me mençuri. Le t'i përdorin të gjitha këto vite si një mundësi për të zgjidhur problemet e tyre kushtetuese, për t'u pajtuar me kundërshtarët e tyre, për të kthyer miliona njerëz që ikën jashtë vendit ose emigruan, ta rindërtojnë vendin dhe rigjallërojnë ekonominë e tyre, por ne shohim që kjo (mundësi) nuk po përdoret sa duhet”, tha Fidan.
Türkiye beson se Siria, e cila ka arritur pak më shumë stabilitet dhe është integruar me qeverinë dhe opozitën e saj, do të jetë një aktor më efektiv, veçanërisht në luftën kundër terrorizmit të PKK-së, shtoi ai.
"Prania e Rusisë në Siri, prania e Iranit, operacionet e vazhdueshme të Izraelit dhe prania e grupeve të ndryshme të milicisë e komplikojnë më tej këtë çështje. Në këtë kompleksitet, është e rëndësishme që ne të zhvillojmë vazhdimisht një politikë dinamike të mbrojtjes së interesave tona kombëtare”, nënvizoi Fidan.
Asnjë "ndryshim boshti"
Ministri i Jashtëm turk Fidan theksoi se është e rëndësishme që Evropa të bashkëpunojë me Türkiyen në mënyrë që të bëhet një aktor gjeostrategjik "më i pavarur dhe më i sigurt".
I pyetur se si do të ndikohet Türkiye nga ngritja e ekstremit të djathtë në Evropë, Fidan shpjegoi se e djathta ekstreme në Evropë konsiderohet një kategori "kërcënuese".
"Ne gjithashtu i perceptojmë si kërcënim çështjet që përbëjnë kërcënim për bashkatdhetarët tanë që jetojnë jashtë. Jo vetëm brenda kufijve tanë. E djathta ekstreme ka një histori shumë kriminale në Evropë, veçanërisht kundër masave turke dhe myslimane", shtoi ai.
Duke iu referuar dëshirës së Türkiyes për t'u bashkuar me BRICS-in - Brazili, Rusia, India, Kina, Afrika e Jugut, Irani, Egjipti, Etiopia, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe - Fidan tha se nuk është një "zhvendosje boshti".
Kur u pyet nëse BRICS është një alternativë ndaj G7-s, Fidan tha: "G7-a është një vend ku mblidhen vendet që mendojnë për çështje të shumta politike, të njëjtat qëllime strategjike dhe të njëjtën fushë qytetërimi. BRICS, nga ana tjetër, është një platformë që filloi për qëllime ekonomike në atë pikë".
Duke thënë se BRICS-i është një platformë që përfshin të gjitha qytetërimet, racat dhe fetë në krahasim me BE-në, Fidan shpjegoi se platforma mund të prodhojë përfitime serioze kur është e strukturuar dhe institucionalizuar, si në BE.
