ShBA-ja do të humbasë “neutralitetin” e saj në NATO nëse Kongresi miraton shitjen e avionëve luftarakë F-35 në Greqi dhe kundërshton blerjen e F-16 nga Türkiye, tha zëdhënësi i presidentit turk.
“Ne kemi dëgjuar për programin F-16 që Kongresi do të prezantojë një parakusht të tillë. Janë bërë thashetheme ose vlerësime të tilla. Jemi informuar se nuk ka asnjë kërkesë a dëshirë të administratës. Ky është vlerësimi ynë”, tha Kalin, gjatë një takim me gazetarë në Ankara.
“Nëse disa senatorë, si (Bob) Menendez, e sjellin këtë si parakusht në Kongres, por njëkohësisht i përgjigjen pozitivisht kërkesës së Greqisë për F-35, ata do të humbasin qartë pozicionin e tyre neutral brenda aleancës së NATO-s. Nëse e bëjnë këtë një parakusht, nuk do të jetë kurrë e pranueshme për Türkiyen”, Ibrahim Kalin gazetarëve në kryeqytetin e vendit, Ankara, të martën.
Nëse Kongresi e bën programin F-16 të varur nga ratifikimi i Türkiyen për anëtarësimin e Suedisë dhe Finlandës në NATO, Kalin tha: “Nuk bëhet fjalë që ne të bëjmë një hap prapa në atë drejtim. Këto janë procese të veçanta.”
Türkiye i bëri një kërkesë Uashingtonit në vitin 2021 për 40 avionë F-16 dhe komplete modernizimi. Departamenti i Shtetit njoftoi zyrtarisht Kongresin për shitjen e mundshme.
Ankaraja pohon se avionët do të forconin jo vetëm Türkiyen, por edhe NATO-n.
“Ne e shohim programin F-16 si një alternativë të vlefshme si për forcat tona ajrore, ashtu edhe për të forcuar forcën tonë ajrore brenda Aleancës së NATO-s, por administrata ose Kongresi amerikan, me fjalë të tjera, parashtron disa parakushte në këtë drejtim, si p.sh. “Kjo nuk do të ndodhë nëse nuk e bëni kështu e kështu me radhë”, do të shkojmë në rrugën tonë. Domethënë nuk kemi humor të ulemi këtu me duar të lidhura”, tha Kalin.
I pyetur nëse programi F-16 ka përfunduar, Kalin tha: “Varet se çfarë kushti vendosin. Ne nuk duam që të përfundojë. Ne duam që ky program të vazhdojë.
“Ne e dimë se qëllimi dhe dëshira e administratës (Joe) Biden është në këtë drejtim, por nëse nuk mund ta kapërcejnë pengesën e Kongresit ose nëse kjo çështje ngec në Kongres, atëherë ne do të shikojmë situatën dhe do të bëjmë një vlerësim të ri.”
Finlanda dhe Suedia aplikojnë në NATO
Duke iu kthyer aplikimeve të Finlandës dhe të Suedisë në NATO, Kalin tha se Türkiye ka deklaruar qartë se procesi i anëtarësimit nuk do të përparojë nëse nuk eliminohen elementët terroristë.
Suedia dhe Finlanda aplikuan zyrtarisht për t’u bashkuar me NATO-n majin e kaluar, duke braktisur dekada të mosangazhimit ushtarak, një vendim i nxitur nga agresioni rus ndaj Ukrainës, i cili filloi më 24 shkurt 2022.
Por, Türkiye, një anëtare e NATO-s për më shumë se 70 vjet, shprehu kundërshtime, duke akuzuar të dy vendet se tolerojnë dhe madje mbështesin grupet terroriste, duke përfshirë PKK-në dhe Organizatën Terroriste Fetullah (FETO), grupi që qëndron pas përpjekjes për grusht shteti të 15 korrikut 2016 në Türkiye.
Qershorin e kaluar, Türkiye dhe dy vendet nordike nënshkruan një memorandum në një samit të NATO-s për të adresuar shqetësimet legjitime të sigurisë së Ankarasë, duke hapur rrugën për anëtarësimin e tyre përfundimtar në aleancë.
Suedia dhe Finlanda ranë dakord të mos ofrojnë mbështetje për YPG/PYD/PKK-në dhe FETO-n, për të parandaluar të gjitha aktivitetet e grupeve terroriste, për të ekstraduar të dyshuarit për terrorizëm, për të futur legjislacionin e ri për të ndëshkuar krimet terroriste dhe për të mos zbatuar embargo kombëtare të armëve midis tri vendeve.
Në lidhje me dritën jeshile të presidentit turk Recep Tayyip Erdoğan për anëtarësimin e Finlandës, Kalin tha se Suedia dhe Finlanda e filluan procesin së bashku dhe treguan një vullnet për të vazhduar së bashku, gjë që Türkiye e respekton.
