Që nga viti 2018, Türkiye ka përmirësuar ndjeshëm kapacitetin e saj të komunikimit për t’ia dalë mbanë me manipulimin e informacionit, duke mbrojtur proceset demokratike, sigurinë dhe qytetarët e Türkiyes.
Türkiye ka zhvilluar dhe ka përmirësuar mjetet për të parandaluar, për të penguar dhe për të reaguar ndaj lajmeve të rreme, dezinformatave dhe ndikimit keqdashës të informacionit. Türkiye po zhvillon një model të ri komunikimi, i cili është marrë si shembull nga shumë vende, që është në përputhje me vlerat e veta.
Themelimi i Drejtorisë së Komunikimeve të Presidencës
Drejtoria e Komunikimeve e themeluar në vitin 2018 me synimin për të “fuqizuar brendin Türkiye”. Ajo ruan përpjekjet e koordinuara të komunikimit me të gjitha agjencitë e shtetit që miratojnë një strategji tërësore komunikimi.
Drejtoria e Komunikimeve zhvillon politika në lidhje me komunikimin strategjik dhe menaxhimin e krizave në bashkëpunim me të gjitha institucionet dhe organizatat publike për aktivitete kombëtare dhe ndërkombëtare në këtë kontekst.
Me një gamë të gjerë aktivitetesh komunikimi dhe brendimi, ajo tashmë është kthyer në një Drejtori të modeluar nga shumë vende të botës.
Turgay Yerlikaya, një profesor i asociuar në Universitetin e Istanbulit i fokusuar në manipulimet e mediave sociale, raporti media-terror thotë për TRT Balkan se themelimi i Drejtorisë së Komunikimeve të Presidencës është një nga hapat më të rëndësishëm.
“Ai i mundëson Türkiyes të marrë një rol më aktiv në shkallë rajonale dhe globale. Ajo ka ndikim të rëndësishëm në shpjegimin e pozitës së drejtë dhe legjitime të Türkiyes në botë dhe marrjen e funksionit strategjik të formimit të diskursit”, thotë Yerlikaya.
Rritja e kapaciteteve institucionale
Rritja e kapaciteteve institucionale në luftën kundër dezinformimit është një nga çështjet më të rëndësishme.
Turgay Yerlikaya thotë se Türkiye rrit kapacitetin e saj institucional me institucione si Drejtoria e Komunikimeve, TRT, Anadolu Agency dhe Qendra për Luftimin e Dezinformimit që është një njësi e veçantë në kuadër të Drejtorisë së Komunikimeve. “Türkiye gjithashtu rrit ndërgjegjësimin në fushën e luftimit të dezinformimit me këto institucione”, thekson Yerlikaya.
Duke e përshkruar periudhën aktuale si epokën e post-së vërtetës, në të cilën gënjeshtrat peshojnë më shumë se e vërteta dhe realiteti, Yusuf Özkır, profesor i asociuar dhe shef i departamentit në Universitetin Medipol, Fakulteti i Komunikimit, për TRT Balkan thotë se dezinformimi dhe gënjeshtrat mund të institucionalizohen lehtësisht në epokën e post-së vërtetës.
“Për këtë arsye, nuk është e mundur të heqësh qafe plotësisht dezinformimin. Megjithatë, zbatimi i kuadrit ligjor aktual dhe informimi më i madh i publikut mund të kontribuojë në luftën kundër gënjeshtrës”, thotë ai.
“Motoja e Drejtorit të Komunikimeve Fahrettin Altun “e vërteta kundër gënjeshtrës” mund të lexohet si qëndrim i Türkiyes”. shton Özkır.
Doktrina e atdheut kibernetik
Strategjia e atdheut kibernetik është një nga politikat kryesore të Türkiyes në epokën digjitale, e cila synon të luftojë dezinformimin dhe rrjedhjet e të dhënave. Ai synon të mbrojë informacionin kombëtar dhe t’u rezistojë sulmeve kibernetike.
Marrja e masave kundër sulmeve kibernetike ndaj infrastrukturës së informacionit dhe të teknologjisë së vendit është një nga objektivat kryesore të vendit nën ombrellën e doktrinës së atdheut kibernetik.
Yusuf Özkır thotë: “Falë Doktrinës së Atdheut Kibernetik, Türkiye, si një shtet sovran, po lufton me valën globale të dezinformimit që po shkon drejt vendit.”
Është një koncept shumë i ri në literaturën e botës digjitale që ndikon në politikat e sigurisë së komunikimit. Doktrina e atdheut kibernetik përfshin aftësinë teknologjike, sektorin privat, industrinë e mbrojtjes; ‘big data’, kapacitetin kombëtar të informacionit, inteligjencën artificiale, teknologjinë inteligjente, institucionet kombëtare dhe fuqinë punëtore të pajisur mirë.
Siguria e të dhënave/informacioneve kombëtare në pronësi të qytetarëve, institucioneve dhe shtetit është jetike për këtë doktrinë pasi epoka digjitale sjell rreziqe të reja.
“Me këtë doktrinë, Turkiye, nëpërmjet institucioneve të saj përkatëse, veçanërisht Drejtorisë së Komunikimeve të Presidencës dhe filialeve të saj, i përgjigjet shpejt retorikës së bazuar në gënjeshtra dhe shtrembërime. Türkiye i shpreh veten botës në mënyrë më efektive”, shton Özkır.
Rregullore të reja për internetin dhe dezinformimin
Türkiye përditëson ligjet dhe prezanton ligje të reja duke ndjekur zhvillimet në botë për çështje të tilla si mbikëqyrja e mediave sociale dhe platformave digjitale dhe mbrojtja e të dhënave personale.
Yusuf Özkır thotë: “Qëllimi kryesor i të gjitha rregullimeve të bëra në kuadrin ligjor është minimizimi i valës së dezinformatave, e cila është një nga kërcënimet më të mëdha të epokës sonë.”
Ligji i shtypit i Türkiyes, i njohur si “rregullorja kundër dezinformimit”, që mbron rendin publik, të drejtat dhe liritë personale, hyri në fuqi në tetor 2022. Aplikimet për kartat e shtypit, shpërndarja publike e informacionit mashtrues, disa rregullore për ofruesit e rrjeteve sociale janë brenda fushëveprimit të këtij ligji.
Yusuf Özkır thotë “Ligji për shtyp forcon bazën ligjore të luftës në dezinformim.”
Sipas ligjit, Drejtoria e Komunikimeve do të mbikëqyrë procesin e aplikimit për kartën e shtypit dhe kredencialet do të pranohen si një formë zyrtare identifikimi në vijim. Ata që bëjnë periodikë në faqet e lajmeve në internet do të kenë të drejtë për karta shtypi nëse plotësojnë kushtet e nevojshme me ligjin e shtypit.
Turgay Yerlikaya thotë: “Çështja e rregullimit të hapësirës së internetit, e cila filloi me Netflix-in dhe vazhdoi me ofruesit e rrjeteve sociale, përfshin një proces sfidues si dhe një proces mësimor.”
Kushdo që shpërndan publikisht informacione mashtruese për sigurinë e brendshme dhe të jashtme të vendit, rendin publik, me qëllim të krijimit të frikës ose panikut në publik në mënyrë që të prishë qetësinë publike, do të përballet me burgim nga një deri në tri vjet, sipas ligjit.
Sipas kushteve të ligjit, përfaqësuesit e ofruesve të rrjeteve sociale duhet të jenë shtetas turq ose banorë të Türkiyes. Nëse ky përfaqësues është person juridik, do të jetë e detyrueshme të hapet një degë në Türkiye si shoqëri kapitale.
“Si një shtet sovran, qëndrimi këmbëngulës i Türkiyes për rregullimin e zonave digjitale synon jo vetëm të forcojë shtetin kundër kompanive të mediave sociale, por edhe të zbulojë një procedurë ligjore që mbron të drejtat e individëve”, shton Yerlikaya.
Ndërtimi i “Modelit të Komunikimit të Türkiyes”
Sipas disa të dhënave të përbashkëta nga Drejtoria e Komunikimeve, Türkiye ka qenë vendi më i prekur nga problemi global i dezinformimit.
Me të gjitha iniciativat e ndërmarra nga Drejtoria dhe institucionet dhe organizatat e lidhura me të, qëllimi kryesor i Türkiye është të ndërtojë “Modelin e Komunikimit të Türkiyes”.
Yusuf Özkır thotë: “Pa dyshim, krijimi i një modeli absolut të komunikimit kërkon një strategji afatgjatë dhe shumë më tepër kapacitete politike, kulturore, ekonomike dhe ushtarake. Kjo kërkon kohë.”
“Megjithatë, motoja e Presidentit Erdoğan “Bota është më e madhe se pesë” dhe libri i tij “Një botë më e drejtë është e mundur” na tregojnë se për çfarë modeli komunikimi është avokate Türkiye.
Pozicionimi i Drejtorit të Komunikimit të Presidencës Fahrettin Altun i Türkiyes si një “fuqi stabilizuese” përbën gjithashtu një pjesë të strategjisë së komunikimit të Türkiyes.” shton Özkır.
