Në zgjedhjet kritike të Türkiyes më 14 maj, katër kandidatë do të konkurrojnë për postin e lakmuar të presidentit: presidenti aktual Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kilicdaroglu, Muharrem Ince dhe Sinan Ogan.
Sipas të gjitha vlerësimeve, gara e ngushtë për pushtet varet kryesisht nga ndjenjat e votuesve në lidhje me kushtet ekonomike të Türkiyes, performancën e blloqeve të ndryshme të fragmentuara të opozitës dhe përpjekjet e rindërtimit pas tërmeteve shkatërruese të 6 shkurtit në jug të vendit.
Opozita pretendon se vetëm situata ekonomike do të jetë e mjaftueshme për të penguar një fitore të Erdoğanit, ndërsa Partia për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP) e presidentit beson se masat e qeverisë si rritja e konsiderueshme e pagës minimale dhe pagave tregojnë vendosmërinë e tij për të trajtuar sfidat ekonomike.
Zyrtarët e AK Partisë theksojnë gjithashtu se hapat e shpejtë të ndërmarrë pas lëkundjeve katastrofike i kanë dhënë Erdoğanit një rritje në kohë të popullaritetit.
Njerëzit që kërkojnë zgjidhje nga Erdoğani
Zyrtarët e AK Partisë pretendojnë se sfidat ekonomike të Türkiyes nuk mund të shikohen të pavarura nga rënia ekonomike globale, ndërsa theksojnë gjithashtu se tërmetet ishin një fatkeqësi që do të vinte në provë çdo vend në botë.
Sipas fjalëve të Erdoğanit, Türkiyes do t’i nevojiten rreth 104 miliardë dollarë në përpjekjet e rimëkëmbjes pas tërmetit.
Pavarësisht të gjitha sfidave, anëtarët e AK Partisë janë të bindur se qytetarët e njohin Erdoğanin si personin e duhur për të trajtuar problemet e afërta.
Sondazhet e AK Partisë parashikojnë një fitore në raundin e parë të Erdoğanit në garën presidenciale me një rezultat potencial prej 54%, sipas Osman Nuri Kabaktepe, kreut provincial të partisë për Istanbulin.
Një nga pyetjet kryesore në sondazhe lidhej me fatkeqësinë e 6 shkurtit, e cila ka qenë gjithashtu një temë qendrore për anketuesit e pavarur.
Të dy kanë konstatuar se shumica e turqve besojnë se Erdoğani – jo opozita – mund të mbajë mbi supe barrën e madhe të rimëkëmbjes, veçanërisht në fusha të tilla si strehimi, ndërtimi dhe punësimi.
Në sondazhe, besimi i publikut tek Erdoğani dhe aftësia e tij për të menaxhuar procesin e rimëkëmbjes, veçanërisht tri fushat kryesore, ishte rreth 70%, sipas Kabaktepe.
Mustafa Sen, një zyrtar tjetër i AK Partisë, tha se njerëzit e dinë se mund të mbështeten tek Erdoğani.
“Njerëzit i shohin problemet, por edhe Erdoğani i sheh. Ai nuk i mohon dhe nuk përpiqet t’i fshehë çështjet. Njerëzit po kërkojnë zgjidhje nga Erdoğani. Ata e dinë se ai do të shërojë plagët e shkaktuara nga tërmetet”, tha ai.
“Ka një faktor tjetër në gjithë këtë: opozita nuk ka bërë asgjë deri më tani. Njerëzit nuk shohin asnjë shpresë në tryezën e gjashtë partive.”
Opozita ka qenë e ashpër në kritikat ndaj reagimit ndaj tërmetit, duke kritikuar qeverinë se është e ngadaltë dhe joefektive.
Erdoğan, si kundërpërgjigje, e ka vënë qëllimin të tregojë se rehabilitimi i rajonit të goditur nga tërmeti mbetet prioriteti kryesor i qeverisë.
Pavarësisht se beteja në fletëvotim po afrohet gjithnjë e më shumë, fokusi i tij ka qenë në zonat e prekura, duke bërë udhëtime të rregullta që i kanë siguruar njerëzit se problemet e tyre kanë rëndësi shumë më tepër për të sesa fushata e tij zgjedhore.
Ai ka qenë i qartë në përcjelljen e tij se asgjë nuk është aq e rëndësishme sa të ndihmosh të mbijetuarit e tërmetit të rindërtojnë jetën e tyre dhe të ngrihen përsëri në këmbë.
“Pavarësisht se çfarë bëjnë të tjerët, çfarëdo agjendash të rreme që ata ndjekin, ne kalojmë çdo ditë duke u fokusuar në çështjet që lidhen me tërmetet”, tha Erdoğani së fundmi gjatë një vizite në provincën jugore të Kilisit.
Vota nga të gjitha segmentet
Një arsye tjetër për pozitën e fortë të Erdoğanit është tërheqja e tij mes votuesve nga një mori grupesh etnike dhe fetare të Türkiyes, sipas Kabaktepes.
“AKP është partia më e madhe e kurdëve. Është edhe partia më e madhe e turqve. Partia AK është e vetmja parti e pranishme në të 81 provincat e Türkiyes, pavarësisht dallimeve rajonale dhe urbane”, shpjegoi ai.
“Kjo është e vetmja parti që merr vota nga të gjitha grupet etnike në Türkiye… nga të gjitha segmentet, duke përfshirë turqit, kurdët, arabët, lazët, çerkezët, boshnjakët, gjeorgjianët dhe abkazët.”
Si gjithmonë, vota kurde mbetet faktor kyç në këto zgjedhje turke, me të gjitha palët që konkurrojnë për mbështetjen e tyre vendimtare.
Për AK Partinë, sondazhet tregojnë se mbështetja mes votuesve kurdë është rritur prej vitesh dhe kjo prirje pritet të reflektohet në garën elektorale të muajit të ardhshëm.
Brishtësia e dukshme e grupeve opozitare është një tjetër arsye që ata nuk kanë arritur të frymëzojnë besim te votuesit, sipas zyrtarëve të AK Partisë.
Blloku i përçarë i opozitës prej gjashtë partish ka propozuar Kilicdaroglun, kreun e opozitës kryesore CHP, si kandidatin e tij presidencial, duke e vendosur atë për elektoralin e tij të parë ballë për ballë me Erdoğanin.
Dy pretendentët e tjerë janë Muharrem Ince, një ish-anëtar i CHP-së që humbi ndaj Erdoğanit në garën presidenciale të vitit 2018 dhe Sinan Ogan, kandidati i emëruar nga një aleancë katërpartiake.
Një kandidat duhet të sigurojë më shumë se 50% të votave për t’u zgjedhur në raundin e parë. Nëse asnjë nga katër nuk arrin të arrijë këtë shifër, dy me më shumë vota do të shkojnë në balotazhin e planifikuar për 28 maj.
