Pse kaq shumë turq po përballen me refuzimin e vizave Shengen?

Shumë turq humbasin mundësitë e punësimit dhe të arsimimit, nuk janë në gjendje të vizitojnë miqtë dhe familjen jashtë vendit ose të nisen për pushime në Evropë kohët e fundit, pasi normat e refuzimit për viza Shengen janë rritur pothuajse pesëfish që nga viti 2014.
Një grua 23-vjeçare turke u përball me “zhgënjim të plotë” kur iu refuzua një vizë për të hyrë në Holandë në korrik, pasi u mundua shumë për të fituar një vend në stazhin e saj të ëndrrave.
Ajo është një nga studentët e panumërt turq, shpresat e të cilëve për të studiuar jashtë vendit ose për të stazhuar në një kompani në Evropë po shtypen nga një rritje marramendëse e refuzimeve të vizave Shengen.
Studentja, e cila kërkoi të mbetet anonime pasi ankesa e saj është ende në proces, thotë për TRT World se ajo beson se vendet e Bashkimit Evropian (BE) po “dënojnë” Türkiye-n duke mbyllur dyert e tyre për shtetasit turq për shkak të shqetësimeve të pajustifikuara.
“Çështja e vizave duket se është kthyer në një armë në duart e tyre dhe ata nuk hezitojnë të viktimizojnë qytetarët turq,” thotë ajo.
Normat e refuzimit të vizave Shengen për shtetasit turq janë rritur pothuajse pesëfish që nga viti 2014, sipas statistikave të vizave Shengen.
Në vitin 2021, të paktën 239.099 njerëz nga Türkiye aplikuan për një formë vize Shengen dhe 30.444 u refuzuan, me një shkallë refuzimi prej mbi 16.5 për qind krahasuar me 4 për qind në 2014.
Sipas një raporti të paraqitur nga Türkiye në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE), vendet e BE-së po ndërlikojnë qëllimisht procesin e vizave.
Turqit kanë raportuar se janë përballur me radhë të gjata për vende të kufizuara aplikimi, tarifa të larta aplikimi që janë të pakthyeshme dhe kohë më të gjata përpunimi për shkak të shqyrtimit më të lartë.
Shumica e vendeve gjithashtu nuk kanë vende të disponueshme për takime dhe atyre që kanë ose u duhet shumë kohë për të përpunuar aplikacionet ose thjesht i refuzojnë ato, raporton www.SchengenVisaInfo.com.
Arsyet e pajustifikuara
Arsyet e refuzimit të vizave, edhe nëse jepen, shpesh duken të pajustifikuara për aplikantët.
Një nga arsyet më të zakonshme për refuzimin e vizave është se aplikanti ka dhënë një shpjegim të pamjaftueshëm të qëllimit dhe rrethanave të qëndrimit të tyre të planifikuar – me fjalë të tjera ka “dyshime” për aplikantët që kanë tejkaluar kohëzgjatjen e vizës.
Por, këto dyshime shpesh duken të bazuara në interpretimin subjektiv të situatës së kandidatit pasi dokumentet për të vërtetuar të kundërtën shpesh anashkalohen, shpjegojnë aplikantët për TRT World.
Ky ishte rasti i studentes turke 23-vjeçare, e cila dëshironte të stazhonte për dy muaj në Institutin Ndërkombëtar të Historisë Sociale të Holandës, si pjesë e programit të shkëmbimit të studentëve ‘Erasmus’ të Bashkimit Evropian.
Pavarësisht aplikimit të saj për vizë që përmban shumë dokumente zyrtare për të mbështetur rastin e saj – si granti i saj Erasumus, një kontratë pune nga institucioni dhe marrëveshja e saj e mësimit Erasmus – Holanda tha se “qëllimi i hyrjes në vend nuk ishte deklaruar qartë”.
Letra e saj e refuzimit shpjegoi gjithashtu se Holanda ka dyshime se ajo do të kthehet në Türkiye kur të përfundojë stazhi – ajo veçanërisht “theksoi shqetësimet e migracionit të paligjshëm”.
“E kisha përfshirë edhe pranimin për master në Universitetin SOAS të Londrës. Edhe kjo ishte një provë që unë do të kthehesha, por nuk mendoj se nëpunësit e vizave po i shqyrtojnë siç duhet dosjet e shtetasve turq”, thotë ajo për TRT World.
“Megjithëse qëllimi im për të shkuar është Erasmus dhe kam vendosur një sërë dokumentesh për të, kam hasur në këtë përgjigje… sikur qëllimi im i shkuarjes nuk është i qartë, sikur të bëja shaka”, shton ajo.
TRT World foli me turq të tjerë që përjetojnë situata të ngjashme, për zhgënjimin e tyre për mungesën e mundësive të punës dhe arsimimit, mosmundësisë për të vizituar miqtë dhe familjen jashtë vendit ose për të shkuar për pushime.
Pavarësisht se kishte studiuar në Suedi për Erasmus dhe kishte vizituar rregullisht rajonin Shengen për dy vjet, Hazal-es, e cila dëshiroi të mos e zbulojë mbiemrin e saj, iu refuzua një vizë kur aplikoi këtë vit në janar.
Vendi evropian gjithashtu gjeti “jo arsye të mjaftueshme” që ajo të kthehej në Türkiye, pavarësisht se e kishte bërë këtë shumë herë në të kaluarën.
“Pra, kjo nënkupton që unë jam kaq i dëshpëruar dhe vendi i tyre është bërë prej ari dhe argjendi, kështu që unë duhet të qëndroj atje. Kjo nënkupton që unë do të shkel ligjin dhe rregulloret për të qëndruar atje”, thotë ajo. “Jo, nuk dua të jetoj atje. Jam e kënaqur me punën time dhe jetën time këtu".
Hazal thotë se refuzimi ishte “shumë zhgënjyes” pasi ajo pa “dy fytyrat” e vendeve të Shengenit të pranishëm në botë duke predikuar lirinë e lëvizjes dhe të drejtat individuale, por duke i larguar turqit.
“U trondita kur pashë se të gjitha këto ishin gënjeshtra në fund ose ishin vetëm për njerëzit e tyre”, shton ajo.
Përveç kullimit emocional, aplikimi për një vizë Shengen është gjithashtu një barrë për portofolin e aplikantëve.
Kostoja standarde e pakthyeshme vetëm e një aplikacioni është rreth 80 dollarë për të rriturit dhe 40 dollarë për fëmijët e moshës 6-12 vjeç, sipas faqes Shengen Visa.
Barrë financiare
Krahas tarifës, aplikimet për vizë Shengen kërkojnë shumë dokumente që mund të jenë barrë financiare për t’u marrë, të tilla si vërtetimi i biletave të linjës ajrore vajtje-ardhje dhe sigurimi i akomodimit dhe udhëtimit – të cilat mund t’i kushtojnë shumë një personi, veçanërisht studentëve me një buxhet 20-30 dollarë për tetë ditë.
Shumë qendra aplikimi për vizë, si VFS Global, gjithashtu mund t’u ngarkojnë aplikantëve tarifa shërbimi si rezervimi i një takimi ose shërbime premium që përfshijnë zgjedhjen e një takimi për vend në kohën kryesore dhe shërbimin e korrierit për kthimin e pasaportave.
“Nuk e di sa (para) kam humbur në atë moment", thotë Hazal dhe thekson se janë të ngarkuar me një tarifë aplikimi për vizë dhe nëse nuk e marrim vizën. "Në thelb i humbasim këto para. Kështu ne blejmë sigurime shëndetësore që është një mënyrë tjetër për të hedhur para në mbeturina", deklaroi Hazal. Humbje tjetër të konsiderueshme të të hollave ajo thotë se e ka bërë me rezervimin e biletës së avionit, të cilët është dashur t'a anuloj. Kurseva disa para nga puna ime e mëparshme, të cilat i humba plotësisht për një aplikim për vizë që do të më refuzonte", shton ajo.
Ndërkohë, kompanitë turke po ankohen gjithashtu se nuk janë në gjendje të marrin viza për të marrë pjesë në ngjarje, takime dhe panaire tregtare – gjë që ndikon në mundësitë e tyre të biznesit me partnerin më të madh tregtar të vendit, BE-në.
Arsye ‘plotësisht politike’
Shefi i delegacionit të BE-së në Türkiye, Nikolaus Meyer-Landrut, i tha agjencisë së lajmeve Reuters se vendimet për aplikimet e Shengenit nuk merren “për arsye politike, por për arsye objektive”.
Ai tha se më shumë aplikacione të paplota dhe mashtruese shihen nga Türkiye. Megjithatë, Tuncay Yalcin, një pronar biznesi dhe këshilltar ekspert për viza për 28 vjet, thotë për TRT World se nuk ka “problem me dokumentet”. Ai vlerëson arsyet e refuzimit janë krejtësisht politike. “Si agjenci, ne filluam të themi se pavarësisht se çfarë dokumenti japim, tani kemi një mundësi 50 për qind (për të marrë vizën) për klientët dhe mysafirët tanë,” shpjegon ai.
Edhe pse të gjitha dokumentet janë të vendosura dhe të vlefshme, Yalcin thotë se aplikantët po refuzohen. "Kartat e refuzimit që na janë dhënë së bashku me dokumentet thonë se qëllimi i udhëtimit nuk është i besueshëm pavarësisht se çfarë dokumenti ofrojmë", shprehet Yalcin.
“Ne kemi parë që aplikimi i një pronari biznesi të refuzohet edhe me dokumente plotësisht të vlefshme… edhe pse 10 deri në 15 viza Shengen të kaluara janë dhënë dhe janë përdorur në mënyrë korrekte. Kjo është arsyeja pse unë besoj se ata po i refuzojnë vizat thjesht mbi baza politike”, tha Yalcin.
Aplikantët i thanë TRT World se ata gjithashtu besojnë se motivimi i refuzimeve duket politik.
“Mund të jetë një qëndrim politik edhe kundër Türkiye-s, sepse e di që ndërsa më refuzuan, Suedia vazhdoi të pranonte njerëz nga India në një numër të madh. Pra, mund të shihet si një vend që refuzon të pranojë njerëz nga një vend në mënyrë specifike”, thotë Hazal.
Ministri i Jashtëm turk Mevlüt Çavuşoğlu gjithashtu pati një qëndrim për këtë çështje në gusht, duke hedhur poshtë pretendimet e Shteteve të Bashkuara dhe të BE-së se shkalla e refuzimit lidhej me arsye të tilla si masat e koronavirusit ose mungesa e personelit.
“Fatkeqësisht, ShBA-ja dhe disa vende perëndimore të BE-së dhe jashtë saj u japin qytetarëve tanë takime për viza një vit, 6-7-8 muaj më vonë. Ata gjithashtu rritën shkallën e refuzimit. Kjo është e planifikuar dhe e qëllimshme", tha Çavuşoğlu në gusht.
Çavuşoğlu tha se lëvizjet e vizave synojnë Partinë për Drejtësi dhe Zhvillim (AK) në pushtet të Türkiye-s, duke synuar ta vendosë qeverinë në një pozitë të vështirë përpara zgjedhjeve të planifikuara për në qershor 2023.
Ai tha se Ankaraja do të paralajmërojë ambasadorët e disa vendeve perëndimore për këtë çështje dhe “nëse situata nuk përmirësohet pas kësaj, ne do të marrim kundërmasa kufizuese”.