Autoritetet po vendosin një mekanizëm të gjerë sigurie për zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare të 14 majit në Türkiye, të cilësuara si një nga votat më vendimtare në historinë e vendit.
Këshilli i Lartë Zgjedhor (YSK) – organi më i lartë zgjedhor i vendit – do të mbikëqyrë procesin masiv demokratik derisa të numërohen votat përfundimtare dhe të identifikohen fituesit.
Në kohë kur fushata arrin shpejtësinë më të lartë dhe votuesit bëhen gati për të zgjedhur presidentin dhe parlamentarët e tyre të ardhshëm, ne zbërthejmë procesin kompleks të sigurimit të zgjedhjeve të lira dhe të ndershme në Türkiye.
Paqe dhe siguri
Sipas Ministrisë së Brendshme turke, në ditën e zgjedhjeve, rreth 600.000 personel sigurie do të punojnë në 81 provinca për të garantuar sigurinë e zgjedhjeve, duke përfshirë 326.387 policë, 196.197 xhandarë, 7.000 roje bregdetare, 58.658 roje sigurie dhe 17.209 roje vullnetare.
Për më tepër, një rrjet kamerash vëzhgimi të montuara në vende strategjike do t’i kenë në sy shkaktarët e mundshëm të problemeve.
Ashtu si në zgjedhjet e kaluara, pamjet nga kamerat e vëzhgimit dhe të gjitha të dhënat që lidhen me sigurinë zgjedhore do të monitorohen dhe analizohen në kohë reale në Qendrën e Koordinimit të Sigurisë Zgjedhore të Drejtorisë së Përgjithshme të Sigurisë, forca e policisë civile kombëtare me seli në Ankara.
Në zgjedhjet e fundit kombëtare, mbi 50 mijë kamera transmetuan pa pushim video nga kryqëzimet, pikat e rëndësishme dhe rrugët e përdorura nga njerëzit për të arritur në qendrat e votimit.
Zyrtarët në qendër, të cilët nisin punën herët në ditën e zgjedhjeve, do të vazhdojnë detyrën deri në përfundimin e procesit të numërimit të votave.
Si pjesë e masave të sigurisë, është ndaluar shitja dhe konsumimi i pijeve alkoolike në vendet publike ditën e zgjedhjeve nga ora 6 e mëngjesit deri në mesnatë.
Asnjë person, përveç atyre që janë përgjegjës për mbajtjen e rendit dhe ligjit, nuk do të lejohet të mbajë armë zjarri, eksplozivë dhe çfarëdo lloji të mjeteve prerëse, shpuese ose vrasëse që mund të përdoren si armë.
Vëzhguesit ndërkombëtarë
Përfaqësues nga disa organizata globale do të mbikëqyrin zgjedhjet e majit me ftesë nga qeveria e Presidentit Recep Tayyip Erdoğan, duke vazhduar një traditë që filloi në vitin 2002.
Përfaqësues të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE), Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO), Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE), 10 nga Asambleja Parlamentare e Mesdheut (PAM), 5 nga Parlamenti Asambleja e Bashkëpunimit Ekonomik të Detit të Zi (PABSEC), Asambleja Parlamentare e Vendeve Turkofolëse (TURKPA) dhe Organizata e Shteteve Turke (atëherë Këshilli Turk) shërbyen si vëzhgues neutralë gjatë zgjedhjeve të kaluara presidenciale, parlamentare dhe lokale.
Gjatë zgjedhjeve presidenciale dhe parlamentare të vitit 2018, misioni ndërkombëtar i vëzhgimit të zgjedhjeve të OSBE-së përbëhej nga rreth 330 vëzhgues nga 44 vende, duke përfshirë 231 vëzhgues afatgjatë dhe afatshkurtër.
Sipas vëzhguesve ndërkombëtarë, të gjitha zgjedhjet e mbajtura në Türkiye që nga viti 2002 kanë qenë transparente, të lira, pluraliste dhe të drejta në përputhje me standardet ndërkombëtare.
Numërimi i votave
Në zgjedhjet e fundit, sipas Këshillit të Lartë të Zgjedhjeve, janë përdorur 188 mijë kuti votimi në 87 njësi zgjedhore në gjithë vendin dhe jashtë tij.
Pas votimit të qytetarëve dhe mbylljes së qendrave të votimit, numërimi dhe dokumentimi zhvillohet hapur nën kontrollin e kryetarit të kutive të votimit dhe me pjesëmarrjen e përfaqësuesve nga të gjitha partitë politike që konkurrojnë në zgjedhje.
Çdo kuti hapet nga kryetari përpara të pranishmëve në vendin e votimit dhe zarfet me fletë votimi individuale numërohen me zë dhe dy herë nga kryetari.
Përfaqësuesit e partive politike nënshkruajnë në fletë pasi të gjithë bien dakord për rezultatin.
Kutia e votimit nuk nxirret nga qendra e votimit derisa të ketë përfunduar numërimi dhe dokumentimi i të gjitha kutive të votimit në gjithë vendin.
Fletët e votimit të vlefshme, grafikët e numërimit dhe të ndarjes së vendeve, në formë të nënshkruar, fletët e votimit të pavlefshme dhe të kontestuara, zarfat e fletëvotimeve të papërdorura dhe fletët e votimit paketohen veçmas, vendosen në një thes pasi miratohen nga të gjithë përfaqësuesit dhe në fund nënshkruhen dhe vulosen nga komisioni i kutive të votimit.
Thasët e vulosura i dorëzohen kryetarit të këshillit zgjedhor të rrethit sa më shpejt të jetë e mundur nga të paktën dy anëtarë të shoqëruar nga forcat e sigurisë.
Së fundmi, këshilli zgjedhor i qarkut kombinon të gjitha rezultatet e zgjedhjeve të marra nga komitetet e kutive të votimit dhe njofton kryesinë e këshillit zgjedhor provincial dhe partitë politike për rezultatet.
Votimi në rajonet e goditura nga tërmeti
Një nga sfidat më të mëdha për Këshillin e Lartë Zgjedhor është të sigurojë që votuesit në 11 provincat e shkatërruara nga tërmetet e dyfishta të 6 shkurtit të mund të marrin pjesë në procesin demokratik.
Gjatë javëve të fundit, disa delegacione të YSK-së kanë vizituar rajonin e goditur nga tërmeti për të bërë një bilanc të situatës dhe për të mundësuar atë që nevojitet për zhvillimin e zgjedhjeve.
Delegacionet po përgatisin raporte mbi situatën e votuesve të prekur, dokumentimin e atyre që janë evakuuar në qytete të tjera dhe qasjen në masat e mundshme të sigurisë, ndër të tjera.
Procesi është në vazhdim dhe raportet po dërgohen në YSK.
Sipas raporteve zyrtare, po bëhen përpjekje për të lejuar votimin në qytetet e çadrave dhe kontejnerëve. Gjithashtu po shqyrton ngritjen e qendrave të votimit në kontejnerë.
Të prekurit e tërmetit që janë të lënduar, të paaftë për të votuar, që kanë probleme me transportin ose nuk mund të udhëtojnë për shkak të moshës, u ofrohet mundësia për të votuar në një qendër votimi të lëvizshme.
Prolongimi i votimit në vendvotimet në ato zona ku votimi nuk mund të zhvillohet si duhet është gjithashtu ndër opsionet që po shqyrtohen.
Qytetarët që kanë humbur letërnjoftimet për shkak të tërmeteve mund të votojnë pa letërnjoftim, përderisa kanë dokumente të tjera, si letërnjoftim të përkohshëm, pasaportë, certifikatë martese, patentë shoferi, dokument shërbimi ushtarak, kartelë identiteti profesional ose kartelë identiteti ushtarak.
Të prekurit e tërmetit do të mund të votojnë edhe në qytetet ku janë zhvendosur.
Gjithashtu, pritet të nxirret një direktivë për të lejuar punonjësit e AFAD-it të votojnë në qytetin ku punojnë aktualisht.
