I zhytur në artin e lashtë të kaligrafisë dhe ngjyrave të gjalla, Alper Demiryuguran, një mjeshtër i kaligrafisë me një pasion të thellë për zanatin e tij, mbart trashëgiminë e pasur të kulturës së tij në vende të largëta.
Kaligrafia, arti i shkrimit të bukur të dorës, ka një vend të veçantë në traditën artistike islame.
Myslimanët e konsiderojnë me rëndësi të madhe prezantimin e fjalëve të Kuranit, librit të shenjtë të Islamit, saktë dhe bukur, pasi ata besojnë se është fjala e drejtpërdrejtë e Zotit.
Për shkak se fotografitë dhe statujat mendohet se inkurajojnë adhurimin e idhujve, Islami ndalon përdorimin e artit figurativ ose ikonave, veçanërisht brenda xhamive e faltoreve.
Kjo është arsyeja pse zbukurimi i strukturave arkitekturore me mbishkrime kuranore është bërë metoda mbizotëruese e zbukurimit arkitektonik islam, duke u zhvilluar gjatë shekujve.
Duke e çuar traditën në shekullin XXI, disa xhami të ndërtuara së fundmi janë zbukuruar gjithashtu me mbishkrime të ndërlikuara kaligrafike. Këtu ndërhyjnë Demiryuguran dhe ekipi i tij, duke bërë dizajne për xhami të ndryshme dhe qendra kulturore në mbarë botën.
Mjeshtër të ngjyrave
Artisti kujton me emocion fillimin e rrugëtimit të tij në këtë art talismanik. “Kur takova mjeshtrin tim në moshën 14-vjeçare, u magjepsa”, thotë ai.
Alper Demiryuguran themeloi ‘Renkzen Sanat’ 30 vjet më parë dhe formoi ekipin e tij të kaligrafëve të aftë. Sot, ekipi përbëhet nga artistë me përvojë 25-30-vjeçare.
Renkzen ishte fjala e përdorur për artistët me ngjyra të cilët projektuan dhe krijuan ngjyra të reja të përdorura nga qëndistarët dhe argjendaritë gjatë kohës osmane.
“Rreth 30 vjet më parë, mjeshtrit tanë na quanin ‘renkzen’ ose krijues të ngjyrave. Kur e pyetëm pse, na thanë se kjo ndodh sepse ne krijojmë ngjyra të reja duke kombinuar ngjyrat kryesore”, thotë artisti për TRT World.
“Pra, ne e quajtëm veten Renkzen dhe kemi bërë ngjyrat tona që nga ajo ditë.”
Origjina e pasionit të Demiryuguran për artin e kaligrafisë qëndron në krijimin e ngjyrave unike. Takimi i tij fillestar me këtë formë arti përkoi me zbulimin e tij të botës magjepsëse të ngjyrave.
“Dita kur dëgjova për herë të parë fjalën “nakkas (kaligraf)” ishte dita kur duart e mia prekën për herë të parë këto ngjyra,” thotë ai.
Shtrirja e selamit nëpër kontinente
Nga Anadolli në San Francisko, ekipi me seli në Istanbul synon të kalojë pasurinë e traditës së kaligrafisë islame dhe të shtrijë ‘selamin’, një koncept themelor në Islam që përkthehet në paqe dhe qetësi.
“Ne ju përshëndesim selamin tonë dhe mezi presim të dëgjojmë zërat që do të kenë jehonë”, thonë ata.
Praktikimi i kaligrafisë në pjesë të ndryshme të botës dhe bartja e kësaj trashëgimie në kontinente të ndryshme ngjall një ndjenjë kënaqësie për ekipin Renkzen.
“Të pasqyrosh kulturën tonë në të gjitha anët e botës është një ndjenjë e papërshkrueshme”, thotë Demiryuguran.
Me moton “Gjithçka kthehet në atë që meriton” nga poeti sufi Rumi, vepra artistike e ekipit pasqyron bukurinë dhe ekuilibrin e dizajnit të ndërlikuar të jetës, të bërë nga projektuesi madhështor, Zoti.
Duke besuar se lidhin të kaluarën dhe të tashmen nëpërmjet artit të përjetshëm të kaligrafisë, kaligrafët thonë se ndihen përgjegjës për përcjelljen e një mesazhi për brezat e ardhshëm.
