Nagasaki në Japoni të premten përkujtoi sulmin atomik amerikan të qytetit në vitin 1945, ndërsa refuzoi të ftonte Izraelin në ceremoni në mes të luftës së tij të vazhdueshme kundër Gazës.
Në orën 11:02 të mëngjesit me orën lokale, pikërisht në momentin kur një aeroplan amerikan B-29 lëshoi bombën e tij mbi Nagasaki, qyteti ra në heshtje në kujtim.
Ngjarja tragjike në fund të Luftës së Dytë Botërore është veçanërisht e rëndësishme pasi Nagasaki mbetet vendi i fundit në histori që ka pësuar një sulm me bombë atomike.
"Qeveria e Japonisë, i vetmi shtet i sulmuar nga bomba atomike në luftë, duhet të shprehë një qëndrim serioz për të ndjekur një botë pa armë bërthamore", tha kryetari i bashkisë së Nagasaki Shiro Suzuki në një ceremoni për përvjetorin.
"Si një hap drejt kësaj, ne i bëjmë thirrje qeverisë japoneze që të nënshkruajë dhe të ratifikojë Traktatin mbi Ndalimin e Armëve Bërthamore sa më shpejt të jetë e mundur", tha ai, cituar nga e përditshmja japoneze Mainichi.
Ai gjithashtu i bëri thirrje qeverisë japoneze "të mbështesë me vendosmëri parimin e paqes të mishëruar në Kushtetutën e Japonisë dhe të demonstrojë lidershipin e saj në përpjekjet ndërkombëtare për të lehtësuar tensionin e rritur në Azinë Verilindore dhe për të çuar përpara çarmatimin në rajon, siç është Azia Bërthamore Verilindore - Iniciativa Zonë pa armë”.
Para shënimit të këtij përvjetori, Nagasaki vendosi të mos ftojë Izraelin në këtë ngjarje, pavarësisht presionit nga vendet e Grupit të Shtatë (G7).
Kryebashkiaku tha se vendimi është marrë për të garantuar sigurinë dhe paqen gjatë ngjarjes.
Vendimi "nuk ishte i motivuar politikisht", shtoi ai.
Qeveria qendrore e Japonisë, një nga anëtarët e G7, refuzoi të komentojë vendimin e Nagasakit për të mos ftuar zyrtarë izraelitë.
Ambasadori i ShBA-së në Japoni Rahm Emanuel dhe ambasadorja britanike në Japoni Julia Longbottom po e anashkalojnë ceremoninë këtë vit si përgjigje ndaj Nagasakit që nuk e ka ftuar Izraelin.
Mosparaqitja e të dyja vendeve shkaktoi protesta jashtë misioneve të tyre diplomatike në Tokio të enjten.
Hiroshima, Rusia dhe Bjellorusia
Hiroshima, e cila u bombardua nga ShBA-ja më 6 gusht 1945, ftoi zyrtarët izraelitë në ngjarjen e saj të martën, duke tërhequr kritika të gjera.
Që nga fillimi i luftës së Rusisë ndaj Ukrainës nga Moska në shkurt 2022, Rusia si dhe Bjellorusia gjithashtu janë përjashtuar nga ngjarjet.
Aktivistët e paqes dhe mbështetësit pro Palestinës kritikuan Hiroshimën për standardet e saj të dyfishta.
Në ngjarjen në Nagasaki morën pjesë rreth 2.300 të ftuar, duke përfshirë përfaqësues nga 100 vende, duke përfshirë Palestinën.
Por, ambasadorët e vendeve të G7-s, përfshirë ShBA-në, Britaninë e Madhe, Francën, Gjermaninë, Kanadanë, Italinë dhe BE-në, nuk morën pjesë në ceremoni.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, gjithashtu shënoi në platformën sociale X: "Kanë kaluar gati 80 vjet që kur Nagasaki u dogj nga një armë atomike. Nuk mjafton të kujtosh se çfarë ndodhi."
"Ne nuk duhet të lejojmë më kurrë një shkatërrim të tillë. Mënyra e vetme për të eliminuar rrezikun bërthamor është eliminimi i armëve bërthamore", shtoi ai.
