Rishi Sunak u emërua Kryeministër i Britanisë nga Mbreti Charles III

Rishi Sunak është bërë kryeministri i tretë i Britanisë këtë vit dhe personi i parë me ngjyrë që udhëheq ish-fuqinë perandorake, duke u zotuar të ndreqë financat e saj të goditura pasi Liz Truss qëndroi vetëm 49 ditë.
Sunak foli nga 10 Downing Street të martën pas emërimit të tij nga Mbreti Charles III, duke mbyllur kthesën e fundit të jashtëzakonshme në politikën e Mbretërisë së Bashkuar, pas rënies së Boris Johnson në korrik.
Ai pranoi gabimet e paraardhësit të tij Truss dhe premtoi të vendosë “stabilitetin dhe besimin ekonomik” në qendër të agjendës së tij.
Mes tjerash ai shtoi se do të përballet me “krizën e thellë ekonomike” me kujdes të veçantë dhe se do të udhëheqë një qeveri me “integritet, profesionalizëm dhe llogaridhënie”.
Duke u larguar nga Downing Street pak më parë, Truss i uroi Sunak “çdo sukses” dhe tha se ajo mbeti “më e bindur se kurrë” se Britania duhej të ishte “e guximshme” në përballjen me sfidat me të cilat përballej.
Sunak u bë udhëheqësi i ri i Konservatorëve në pushtet të hënën, pasi triumfoi ndaj rivales Penny Mordaunt, e cila nuk arriti të sigurojë nominime të mjaftueshme nga deputetët Konservatorë.
Ishte bërë një luftë e dyanshme pasi Johnson ndërpreu në mënyrë dramatike një përpjekje për rikthim të dielën vonë, pasi nuk arriti të bindte Sunak të ndajë pushtetin. Që atëherë ai ka mbajtur një heshtje ‘shurdhuese’.
Sunak, një hindu, është kryeministri i parë britaniko-indian dhe, në moshën 42-vjeçare, lideri më i ri në më shumë se dy shekuj.
Presidenti i ShBA-së Joe Biden e quajti zgjedhjen “novatore” dhe u zotua se do të kontaktojë me Sunak së shpejti.
Sunak mori pushtetin në një takim në mëngjes me Charles – i cili emëroi kryeministrin e tij të parë që nga ngjitja në fron pas vdekjes së nënës së tij, Mbretëreshës Elizabeth II.
Bashkim ose vdekje
Mediat britanike që mbështesin Konservatorët përshëndetën emërimin e Sunak.
“Forca është me ty, Rishi” ishte kryetitulli i ‘The Sun’, duke iu referuar dashurisë së Sunak për filmat “Star Wars”. ‘Daily Mail’ e quajti atë “një agim i ri për Britaninë”.
Por, ‘Guardian’ me prirje të majtë theksoi paralajmërimin e Sunak për deputetët Konservatorë se partia duhet “të bashkohet ose të vdesë”.
Truss u largua nga posti si kryeministri me mandatin më të shkurtër në histori, pasi një buxhet katastrofik me uljen e taksave shkaktoi trazira ekonomike dhe politike.
47-vjeçarja njoftoi dorëheqjen e saj të enjten e kaluar, duke pranuar se nuk mund të ushtronte mandatin e saj nga anëtarët Konservatorë, të cilët e kishin zgjedhur atë në vend të Sunak në verë për të zëvendësuar Johnson.
Sunak tani ka bërë një kthesë mahnitëse në fatet politike dhe u zotua të bëjë të njëjtën gjë për Britaninë ndërsa përballet me inflacionin e lartë prej dekadash, kostot në rritje të huamarrjes dhe recesionin e afërt.
Ai gjithashtu përballet me detyrën e vështirë të bashkimit të një partie të mbushur me përçarje dhe luftime.
Iain Duncan Smith, një ish-udhëheqës konservator, tha se deputetët tani e kuptojnë “kërcënimin ekzistencial” me të cilin përballen Konservatorët dhe se ata duhet të bashkohen ose të pranojnë të jenë “jashtë pushtetit për një kohë të gjatë”.
Vendime të vështira
Pasi mbajti fjalimin si lider i ri, tashmë shumë i njohur, Sunak filloi të emërojë ekipin e tij kryesor përpara se të përballej me seancën e tij të parë të “Pyetjeve të Kryeministrit” në parlament të mërkurën.
Ministri i Financave Jeremy Hunt – i emëruar nga Truss vetëm 11 ditë më parë në një përpjekje për të shpëtuar postin e saj si kryeministër – mund të mbetet në këtë rol pas stabilizimit të tregjeve.
Ai mbështeti Sunak të dielën, duke shkruar në ‘Telegraph’ se ai ishte një lider “i gatshëm për të bërë zgjedhjet e nevojshme për prosperitetin tonë afatgjatë”.
Pas anulimit të pothuajse të gjitha shkurtimeve të taksave të Truss, Hunt ka paralajmëruar se “vendime të vështira” janë të lidhura me shpenzimet publike.
Kushdo që drejton Thesarin do të zbulojë planet fiskale të shumëpritura të qeverisë më 31 tetor.
Sunak duhet gjithashtu të vendosë nëse do të emërojë në kabinetin e tij deputetë të lartë që nuk e mbështetën atë, si Mordaunt, në një përpjekje për të bashkuar partinë e tij të thyer.
Njëri që nuk ka gjasa të marrë një vend rreth tryezës është ish-shefi Johnson, i cili u dëbua në korrik pjesërisht falë dorëheqjes së Sunak.
Të dielën ai njoftoi se nuk do të vazhdojë me ofertën e tij të guximshme për udhëheqje.