Tërmeti më i fortë i Tajvanit në një çerek shekulli u regjistrua këtë të mërkurë gjatë orëve të para të mëngjesit, duke dëmtuar ndërtesa dhe autostrada dhe duke shkaktuar vdekjen e katër personave.
Agjencia Kombëtare e Zjarrfikësve të Tajvanit tha se të paktën katër persona humbën jetën në Hualien dhe të paktën 57 u plagosën në tërmetin që goditi pak para orës 8 të mëngjesit. Gazeta lokale United Daily News raportoi se tre alpinistë humbën jetën nga rrëshqitjet e gurëve në Parkun Kombëtar Taroko pranë epiqendrës në det të hapur.
Një ndërtesë pesëkatëshe në Hualien u duk e dëmtuar rëndë, duke shembur katin e saj të parë dhe duke e lënë pjesën tjetër të mbështetur në një kënd 45 gradë.
Në kryeqytetin Taipei, pllakat ranë nga ndërtesat e vjetra, si dhe në disa komplekse zyrash më të reja. Shkollat i evakuuan nxënësit e tyre në fusha sportive, duke i pajisur me helmeta të verdha sigurie. Disa gjithashtu u mbuluan me tekste shkollore për t'u mbrojtur nga objektet që binin ndërsa vazhduan pasgoditjet e tërmetit.
Shërbimi i trenit u pezullua në të gjithë ishullin prej 23 milionë banorësh, siç ishte shërbimi i metrosë në Taipei, ku një linjë e sapondërtuar mbi tokë u nda pjesërisht. Legjislatura kombëtare, një shkollë e konvertuar e ndërtuar para Luftës së Dytë Botërore, gjithashtu pati dëmtime në mure dhe tavane.
Trafiku përgjatë bregut lindor ishte në një ngecje virtuale, me rrëshqitje të dheut dhe mbeturinat që bien duke goditur tunelet dhe autostradat në rajonin malor. Ata shkaktuan dëme në automjete, megjithëse nuk ishte e qartë nëse dikush u lëndua.
Pavarësisht nga tërmeti që goditi në kulmin e orës së pikut të mëngjesit pak para orës 8 të mëngjesit, paniku fillestar u zbeh shpejt në ishull, i cili tronditet rregullisht nga lëkundjet dhe përgatitet për to me stërvitje në shkolla dhe njoftime të lëshuara përmes mediave publike dhe telefonave celularë.
Autoritetet thanë se kishin pritur vetëm një tërmet relativisht të butë me magnitudë prej 4 ballësh dhe për rrjedhojë nuk dërguan alarme.
Frika e banorëve
Megjithatë, tërmeti ishte mjaft i fortë për të trembur njerëzit që janë mësuar me lëkundje të tilla.
"Tërmetet janë një dukuri e zakonshme dhe unë jam mësuar me ta. Por sot ishte hera e parë që u tremba deri në lot nga një tërmet", u shpreh një banore e Taipei Hsien-hsuen Keng.
"Unë u zgjova nga tërmeti. Nuk kisha ndjerë kurrë më parë një lëkundje kaq të fortë." shtoi ajo.
Ajo tha se banesa e saj në katin e pestë u drodh aq fort sa që "përveç stërvitjeve për tërmetet në shkollën fillore, kjo ishte hera e parë që përjetoja një situatë të tillë".
Hualien u godit për herë të fundit nga një tërmet vdekjeprurës në vitin 2018, i cili shembi një hotel historik dhe ndërtesa të tjera. Tërmeti më i keq i Tajvanit në vitet e fundit goditi më 21 shtator 1999, me magnitudë 7,7 ballë, duke shkaktuar 2.400 të vdekur, rreth 100.000 të plagosur dhe duke shkatërruar mijëra ndërtesa.
Agjencia Meteorologjike e Japonisë tha se një valë cunami prej 30 centimetrash u zbulua në bregun e ishullit Yonaguni rreth 15 minuta pas tërmetit. Ndërsa valë më të vogla u matën në ishujt Ishigaki dhe Miyako. Japonia dërgoi avionë ushtarakë për të mbledhur informacion në lidhje me ndikimin rreth rajonit të Okinawas.
Agjencia e monitorimit të tërmeteve të Tajvanit dha magnitudën 7,2, ndërsa Shërbimi Gjeologjik i ShBA-së e vlerësoi atë në 7,4. Epiqendra e tërmetit ishte rreth 18 kilometra në jug-jugperëndim të Hualien dhe ishte rreth 35 kilometra i thellë. Tërmeti u pasua me pasgoditje të shumta dhe USGS-ja tha se një nga tërmetet pasuese ishte 6,5 ballë në thellësi prej 11,8 kilometra.
Alarmet, evakuimet dhe reagimet
Tërmetet më të cekëta priren të shkaktojnë më shumë dëme në sipërfaqe.
Sipas mediave kineze, tërmeti u ndje në Shangai dhe disa provinca përgjatë bregdetit juglindor të Kinës. Kina dhe Tajvani janë rreth 160 kilometra larg njëra-tjetrës. Kina nuk lëshoi asnjë paralajmërim për cunami për territorin kinez.
Banorët e provincës Fujian të Kinës raportuan dridhje, sipas Jimu News, një media online. Një burrë tha për Jimu News se dridhja e zgjoi atë dhe zgjati rreth një minutë.
Në Filipine, banorëve përgjatë bregut verior iu tha të evakuoheshin në tokat më të larta, por nuk u raportua asnjë cunami i madh rreth tre orë pas tërmetit.
Fshatarëve në provincat Batanes, Cagayan, Ilocos Norte dhe Isabela iu kërkua të mos kthehen në shtëpitë e tyre derisa të hiqet alarmi për cunami, njoftoi Instituti Filipine i Vullkanologjisë dhe Sizmologjisë Teresito Bacolcol.
Sekretari kryesor i kabinetit të Japonisë, Yoshimasa Hayashi u shpreh se nuk ka pasur raportime për lëndime apo dëme në Japoni. Ai u bëri thirrje banorëve në rajonin e Okinawas që të qëndrojnë në terren të lartë derisa të hiqen të gjitha lajmërimet për cunami. Ai paralajmëroi njerëzit kundër dezinformatave dhe u bëri thirrje atyre të qëndrojnë të qetë dhe të ndihmojnë të tjerët.
Qendra e Paralajmërimit të Tsunamit të Paqësorit raportoi se nuk kishte kërcënim për cunami për Hawaiin ose territorin e Guam-it në Paqësorin amerikan. Rreth tre orë pas tërmetit, ai tha se kërcënimi kishte kaluar kryesisht për të gjitha zonat me valë të raportuara vetëm në Tajvan dhe Japoninë jugore.
Tajvani shtrihet përgjatë "Unazës së zjarrit" të Paqësorit, linjës së thyerjeve sizmike që rrethojnë Oqeanin Paqësor, ku ndodhin shumica e tërmeteve në botë.
