Minatorët punojnë një nga profesionet më të vështira. Të jesh minator do të thotë të punosh me një rrezik të përditshëm të jetës sate dhe kjo kërkon shumë sakrifica. Në muajin e Ramazanit, myslimanët agjërojnë nga lindja e diellit deri në perëndim të diellit, duke hequr dorë nga ushqimi dhe uji, si dhe shumë gjëra të tjera gjatë agjërimit.
Ekipi i TRT Balkan vizitoi minierën e Trepçës në veri të Kosovës në Mitrovicë, ku minatorët punojnë në minierë dhe jetojnë në kushte pune 800 metra nën tokë.
Fati në minierë do të thotë jetë
Në hyrje të minierës së madhe në të djathtë, nuk mund të mos vini re mesazhin në derën e hyrjes ku shkruan dukshëm me shkronja të bardha “Me fat!”, që të paktën për një moment e bën më të lehtë që minatorët të hyjnë në minierë, ku në rrethana të vështira dhe të rrezikshme duhet të kalojnë ditë pune. Fati në minierë do të thotë jetë.
Puna në minierë: 800 metra nën tokë
Sami Nuli, punonjës i minierës “Trepça”, na pret me ngrohtësi dhe në fakt është nikoqiri ynë gjatë vizitës në minierë. Me të hyrë në minierë, dera mbyllet dhe drita e vetme që keni është ajo e llambës së kaskës së minatorit. Arrijmë në ashensorin që duhet të na zbresë në boshtin 800 metra nën tokë.
Sami Nulli u jep një sinjal kolegëve dhe ashensori fillon të zbresë poshtë. Ai udhëtim zgjat disa minuta dhe ofron një përvojë të jashtëzakonshme kur imazhet e atmosferës në minierë kalojnë pranë si në një korsi të shpejtë. Baltë, ujë, lagështi, errësirë... Kjo është pamja e parë në minierë kur arrin në vendin ku minatorët kalojnë orët e punës, gati një kilometër nën tokë.
Këtu minerali derdhet në oxhak dhe nga oxhaku në vagon dhe prej andej vazhdon deri në vendin ku ishim më parë. Ai derdhet në bunkerin kryesor. Pa punë fizike nuk ka asgjë”, shpjegon Nuli në një bisedë për TRT Balkan.
Iftari i minierave
Ne ecim më tej nëpër “labirintet” e errëta të minierës. Të ecësh me çizme minerare nëpër korridoret e baltës dhe të ujit është një sfidë e vërtetë për ata që fillojnë herën e parë.
Për minatorët, është një rutinë e përditshme dhe një rrugë që e kalojnë shumë herë. Ora në dhomën e minatorit tregon se është koha për iftar. Hurma, ujë, bukë, kos, vezë të fërguara, patate... janë pjesë e festës së minatorit të iftarit të përgatitur nga minatori Islam Rexhepi.
Pyetjes kurioze të gazetarit se si është në të vërtetë të agjërosh dhe të punosh në minierë, ai i përgjigjet: “Nuk është aspak e vështirë, ndoshta kam vullnet për Ramazanin gjithmonë”. Çdo Ramazan më duhej të gatuaja, qoftë për iftar, qoftë për syfyr”.
Puna në minierë është e vështirë, por agjërimi në rrethana të tilla ka një dimension krejt tjetër.
“Momenti kur vjen iftari, gjithçka harrohet. Etja, mungesa e ushqimit, gjithçka harrohet”, thotë Rexhepi.
Edhe pse në momentet e iftarit, vaktit të Ramazanit, për shkak të obligimeve të punës nuk është pranë familjes dhe njerëzve të dashur, ai thotë se i mungon familja, por gjithsesi ndihet mirë të jetë me kolegët e tij këto ditë.
“Ndihem si në shtëpinë time. “Ka pak më shumë vullnet për mua në iftar, por më mungon familja dhe me shoqëri është një ndjenjë tjetër”, thotë Rexhepi.
Miniera e Trepçës
Miniera e Trepçës tani punëson rreth 3.000 punëtorë. Dikur, në vitet 70-80 të shekullit të kaluar, në këtë minierë së bashku me objektet përcjellëse punonin 22 mijë persona. Në atë kohë, miniera e Trepçës kontribuonte me 2/3 e prodhimit të brendshëm bruto të Kosovës.
