Viti që lamë pas ishte i rëndësishëm dhe i ngjeshur me zhvillime për sa u përket marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë. Marrëveshja për normalizimin e marrëdhënieve, protesta, dhunë e sulme... TRT Balkan ju sjell një retrospektivë të marrëdhënieve Kosovë-Serbi gjatë vitit 2023.
Marrëveshja e Ohrit
Pas diplomacisë intensive euro-amerikane në muajin shkurt dhe pas prezantimit të propozimit “franko-gjerman” për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, kryeministri i Kosovës Albin Kurti dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq u pajtuan që të ulen bashkë për të konkretizuar një marrëveshje.
Fillimisht në Bruksel më 27 shkurt, e më pas më 18 mars në Ohër të Maqedonisë së Veriut, liderët arrijnë parimisht një ujdi për Marrëveshjen bazë dhe Aneksin e Zbatimit, por mungon nënshkrimi i njërës palë. Presidenti serb Aleksandar Vuçiq refuzoi të firmosë marrëveshjen e arritur.
Zgjedhjet lokale në komunat me shumicë serbe në Kosovë
Më 23 prill u mbajtën zgjedhjet e jashtëzakonshme lokale në katër komunat veriore me shumicë serbe në Kosovë, Mitrovicë të Veriut, Leposaviq, Zubin Potok dhe Zveçan. Zgjedhjet erdhën si rezultat i braktisjes së institucioneve të Kosovës nga serbët lokalë.
Serbët lokalë bojkotuan gjithashtu edhe zgjedhjet e jashtëzakonshme në këto katër komuna. Si rezultat, në këto zgjedhje u zgjodhën katër kryetarë shqiptarë.
Protestat e dhunshme në veri
Katër kryetarët e zgjedhur u betuan më 25 maj në detyrën e re, akt që u kundërshtua me protesta të serbëve lokalë. Kryetarët e rinj të komunave duhej të shoqëroheshin nga policia për të hyrë në ndërtesat e komunës, ndërsa protestat e serbëve eskaluan në dhunë, me përfshirjen e të shtënave dhe shok bombave. Dhjetëra pjesëtarë të KFOR-it u lënduan.
Kidnapimi
Autoritetet serbe kidnapuan tre zyrtarë policorë të Kosovës pranë vijës kufitare të Kosovës me Serbinë më 14 qershor. Ditët në vijim, të dyja palët argumentonin nëse policët e Kosovës janë kapur në territor të Kosovës ose të Serbisë.
Pas presionit ndërkombëtar, tre policët u liruan më 26 qershor.
Sulmi i Banjskës
Në orët e para të 24 shtatorit, një grup i armatosur prej dhjetëra personash serbë sulmuan Policinë e Kosovës në Banjskë të Zveçanit. Në përleshje humbi jetën polici Afrim Bunjaku. Sulmuesit u strehuan në Manastirin e Banjskës dhe më pas arritën të arratiseshin në drejtim të Serbisë. Tre persona nga grupi i armatosur u vranë dhe tret ë tjerë u arrestuan.
Video materialet e shpalosura pas ngjarjes dëshmuan praninë e nënkryetarit të Lista Sërpskës, Millan Radoiçiq, në mesin e sulmuesve. Ai më vonë pranoi se ka organizuar sulmin.
Qeveria e Kosovës e cilësoi sulmin si akt terrorist të organizuar nga shteti serb, por qeveria në Beograd mohon përgjegjësinë. Akti u dënua edhe nga ndërkombëtarët.
Në periudhën në vazhdim, NATO-ja rriti prezencën në Kosovë duke çuar trupa shtesë në kuadër të misionit të saj KFOR.
