Me Teknofest, mega ngjarja gjashtëditore e teknologjisë, që po zhvillohet deri më 4 shtator në provincën e Samsunit të Detit të Zi, një njeri është në qendër të titujve kryesorë – dhe imagjinatën e një kombi.
Të martën, prodhuesi kryesor turk i dronëve Baykar Technologies zbuloi mjetin e tij të fundit ajror pa pilot (UAV), Bayraktar Kizilelma, me shumë bujë. Dhe njeriu që qëndron pas kësaj – kryetari dhe CTO i Baykarit, Selçuk Bayraktar, manjati i teknologjisë është afër të marrë trajtimin si një yll i rokut.
“Kizilelma është avioni i parë luftarak [Türkiye-s] pa pilot. Ne e kemi pritur atë për 20 vjet”, tha Bajraktar për TRT World duke folur për dronin më të fundit dhe çfarë do të thotë kjo për industrinë turke të mbrojtjes.
Duke zotëruar një manovrim agresiv, ai mund të operojë në ajër për pesë orë me një shpejtësi maksimale prej 900 km/orë, droni pritet të mbajë 1.500 kg ngarkesë, me një rreze fluturimi prej 930 km dhe një lartësi operacionale prej mbi 10,600 km.
Kompania pret që fluturimi i saj i parë të ndodhë në vitin 2023.
“Ishte ëndrra jonë që nga dita e parë”, tha ai, duke zbuluar simbolikën pas emrit të dronit (Kizilelma që do të thotë ‘mollë e kuqe’), përfaqësimi i një qëllimi të vështirë për t’u arritur që vazhdon tutje, pikërisht kur është gati për t’u arritur.
“Kjo ishte Kizilema jonë”, duke iu referuar rrugëtimit rigoroz, por edhe të këndshëm prej dy dekadash, udhëtimi që e sheh Türkiye mes vetëm tri vendeve në botë, tani të aftë për të zhvilluar një teknologji të tillë të avancuar ajrore.
E njohur si kompania që zhvillon dronët e parë indigjenë të Türkiye, Baykar lëshoi dronin inaugurues me peshë 10 kg në vitin 2006, i cili fluturoi vetëm rreth tre metra.
Progresi i shpejtë do të pasonte në vitin 2014, kur u zhvillua një aeroplan me helikë me dy motorë, mjaft i madh për të mbajtur raketa të afta për të goditur me saktësi një objektiv deri në 8 km larg dhe për të fluturuar për gati 24 orë pa karburant – TB2.
Në Teknofest 2019, Baykar shfaqi Bayraktar Akinci, i cili është i aftë të kryejë operacione që kryhen së bashku me avionët luftarakë.
Sot, Bayraktar është sinonim i aftësive ushtarake turke në mbarë botën, me eksportet që përbëjnë mbi 80 për qind të të ardhurave të tij. Ajo tërhoqi vëmendjen globale me suksesin e saj në konfliktin e Nagorno-Karabakut dhe në pjesë të tjera të botës, më së fundi në Ukrainë, ku dronët Bayraktar TB2 u bënë simbol i rezistencës kundër fuqisë ushtarake ruse gjatë fazës fillestare të luftës.
Kur u pyet për fushën konkurruese të luftës me UAV dhe se si kompania e tij qëndron përpara lakores, ai argumenton se avantazhi i tyre “vjen nga fakti se ne jemi gjithmonë të integruar në këtë fushë”.
“Ne përmirësojmë sistemet tona bazuar në nevoja të reja dhe vazhdimisht inovojmë. Kështu qëndrojmë në krye të garës”, tha ai.
Nën mbikëqyrjen e tij, forcat e armatosura turke janë bërë ndër liderët botërorë në adoptimin e UAV-ve në operacionet luftarake.
Bayraktar, i cili hedh poshtë krahasimet me Ilon Mask (Elon Musk), por preferon të ndjekë gjurmët e shkencëtarëve legjendarë myslimanë si Aziz Sanxhar, Ismail el-Xhezari dhe el-Fargani, është rehat duke u hequr ndërlikimet e luftës me UAV ndërsa ndërvepron me turmat e fansave të tij adhurues, qofshin ata 70-vjeçarë ose 7-vjeçarë.
Bayraktar është po aq i rehatshëm duke iu hequr ndërlikimet e luftës me UAV ndërsa ndërvepron me turmat e fansave të tij adhurues, qofshin ata 70-vjeçarë apo 7-vjeçarë. Ai shfrytëzon çdo mundësi për t’i predikuar publikut një mentalitet novacioni dhe parashikon se si të zgjidhen sfidat e së ardhmes.
Duke diskutuar për Teknofestin, Bayraktar e përshkruan atë si një “revolucion” – në atë që është një indikator se si Türkiye po transformohet “nga një kulturë që konsumon teknologjinë në një komb në zhvillim të teknologjisë”.
“Ne i shohim efektet e tij,” tha ai, duke treguar garat e shumta të teknologjisë që janë në zemër të megaeventit. Këtë vit zhvillohen gara në më shumë se 40 kategori të ndryshme si gjysmëpërçues, drone, satelitë, raketa, robotikë dhe inteligjencë artificiale.
“Ka shumë më tepër vetëbesim tek të rinjtë, te startup-et dhe kompanitë teknologjike falë suksesit tonë [Baykar] në industrinë e mbrojtjes,” shtoi ai.
Por, Bayraktar nuk po mbështetet në famën e suksesit meteorik të kompanisë së tij, duke pohuar se duhet bërë më shumë punë përpara se Türkiye të bëhet teknologjikisht e vetëmjaftueshme dhe një qendër globale për inovacionin.
“Tani për tani, ne jemi plotësisht të përqendruar në bartjen e këtij suksesi në të gjithë sektorët civilë të teknologjisë dhe ne po shohim që ndryshimi të vijë”, tha ai.
“Por ne duhet të bëjmë më shumë, natyrisht, që Türkiye të arrijë qëllimet e saj për t’u bërë një komb në zhvillim teknologjik dhe të begatë.”
Dhe për miliona bashkatdhetarë dhe bashkatdhetare të tij, ai është një simbol i asaj që Türkiye aspiron të jetë: me besim në vete dhe ecje përpara, ndërsa i shërben së mirës më të madhe të vendit.
