Zhvendosja e detyruar u rrit në një nivel të ri në mbarë botën vitin e kaluar dhe këtë vit, sipas Raportit vjetor të Trendeve Globale 2024, një botim kyç i UNHCR-së, agjencisë së OKB-së për refugjatët.
Rritja e zhvendosjes së detyruar botërore– në 120 milionë deri në maj 2024 – ishte rritja vjetore e dymbëdhjetë radhazi dhe është rezultat i konflikteve të reja, si dhe mosgjetje e zgjidhjeve për krizat e zgjatura. Shifra për popullsinë e zhvendosur në botë është e barabartë me vendin e dymbëdhjetë më të madh në botë, përafërsisht sa Japonia.
Një faktor kyç që nxit shifrën është konflikti i vazhdueshëm në Sudan: në fund të vitit 2023, gjithsej 10,8 milionë sudanezë u zhvendosën. Në Republikën Demokratike të Kongos dhe Mianmar, miliona njerëz u zhvendosën brenda vitit të kaluar nga luftimet brutale. UNRWA-ja vlerëson se deri në fund të vitit të kaluar, deri në 1,7 milion njerëz (75 për qind e popullsisë) ishin zhvendosur në Rripin e Gazës si rezultat i dhunës shkatërruese, numri më i madh i të cilëve ishin refugjatë palestinezë. Siria mbetet kriza më e madhe në botë e zhvendosjes, me 13,8 milion njerëz të zhvendosur me forcë brenda dhe jashtë vendit.
“Pas këtyre shifrave të tmerrshme dhe në rritje, fshihen tragjedi të panumërta njerëzore. Kjo vuajtje duhet të shtyjë komunitetin ndërkombëtar të veprojë urgjentisht për të adresuar shkaqet e zhvendosjes së detyruar”, tha Filippo Grandi, Komisari i Lartë i OKB-së për Refugjatët. “Është koha që palët ndërluftuese të respektojnë ligjet bazë të luftës dhe të drejtën ndërkombëtare. Fakti është se pa bashkëpunim më të mirë dhe përpjekje të përbashkëta për të zgjidhur konfliktet, shkeljet e të drejtave të njeriut dhe krizën klimatike, numri i personave të zhvendosur do të vazhdojë të rritet, duke sjellë vuajtje të reja dhe veprime të shtrenjta humanitare”.
Rritja më e madhe e shifrave të zhvendosjes erdhi nga njerëzit që ikin nga konflikti dhe mbeten në vendet e tyre, që u rrit në 68,3 milionë njerëz sipas Qendrës së Monitorimit të Brendshëm të Zhvendosjeve – gati 50 për qind në pesë vjet.
Numri i refugjatëve dhe të tjerëve që kanë nevojë për mbrojtje ndërkombëtare u rrit në 43,4 milionë, përfshirë ata nën mandatin e UNHCR-së dhe UNRWA-s. Shumica e refugjatëve kujdesen në vendet fqinje dhe 75 për qind e tyre jetojnë në vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme që së bashku prodhojnë më pak se 20 përqind të të ardhurave botërore.
Raporti zbuloi se në mbarë botën më shumë se 5 milionë persona të zhvendosur brenda vendit dhe 1 milion refugjatë u kthyen në shtëpi në vitin 2023. Këto shifra tregojnë njëfarë progresi drejt zgjidhjeve më të qëndrueshme. Në një shënim pozitiv, migrimi nga vendet e treta është rritur në gati 160,000 në 2023.
“Refugjatët – dhe komunitetet që i presin – kanë nevojë për solidaritet dhe një dorë ndihmëse. Ata mund dhe kontribuojnë në shoqëritë ku janë të përfshirë”, shtoi Grandi.
“Po aq e rëndësishme, vitin e kaluar miliona njerëz u kthyen në shtëpi, që është një rreze e rëndësishme shprese.” Zgjidhjet ekzistojnë – ne shohim vende si Kenia që udhëheqin rrugën në përfshirjen e refugjatëve – por nevojitet angazhim i vërtetë.”
Raporti ofron gjithashtu analiza të reja të krizës klimatike dhe se si ajo po prek me shpejtësi dhe në mënyrë disproporcionale njerëzit e zhvendosur me forcë.
“Duke pasur parasysh sfidat e mëdha me të cilat përballen 120 milionë personat e zhvendosur me forcë të paraqitura në Raportin e Trendeve Globale, UNHCR-ja mbetet e palëkundur në angazhimin e saj për të ofruar qasje dhe zgjidhje të reja për të ndihmuar njerëzit e detyruar të largohen nga shtëpitë e tyre, kudo që janë,” thuhet në deklaratën e UNHCR-së.
