Më pak viktima të trafikimit të qenieve njerëzore po identifikohen, edhe pse pandemia COVID-19 dhe krizat e tjera po rrisin cenueshmërinë ndaj shfrytëzimit, sipas Raportit të fundit Global mbi Trafikimin e Njerëzve të publikuar nga UNODC-ja.
Numri i viktimave të zbuluara globalisht ra me 11 për qind në vitin 2020 nga viti i kaluar, i nxitur nga më pak zbulime në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.
Pandemia, përveç reduktimit të mundësive për të vepruar trafikantët, mund të ketë dobësuar kapacitetet e zbatimit të ligjit për të zbuluar viktimat.
“Ky raport i fundit tregon se si pandemia ka rritur cenueshmërinë ndaj trafikimit të personave, duke ulur më tej kapacitetet për të shpëtuar viktimat dhe për të sjellë kriminelët para drejtësisë", tha Drejtori Ekzekutiv i UNODC-së, Ghada Waly.
“Ne nuk mund të lejojmë që krizat të komplikojnë shfrytëzimin. OKB-ja dhe komuniteti i donatorëve duhet të mbështesin autoritetet kombëtare, mbi të gjitha në vendet në zhvillim, për t’iu përgjigjur kërcënimeve të trafikimit dhe për të identifikuar dhe mbrojtur viktimat veçanërisht në gjendje të jashtëzakonshme.
Raporti i shtatë Global i UNODC-së mbi Trafikimin e Njerëzve mbulon 141 vende dhe ofron një përmbledhje të modeleve dhe flukseve të trafikimit të personave në nivel global, rajonal dhe kombëtar, bazuar në rastet e trafikimit të zbuluara ndërmjet viteve 2017 dhe 2021.
Gjetjet janë informuar më tej nga një analizë e përmbledhjeve të 800 rasteve gjyqësore dhe shoqërohen me sugjerime të detajuara për politikëbërësit për të ndihmuar në formulimin e përgjigjeve efektive.
Më pak raste të trafikimit për shfrytëzim seksual u zbuluan gjatë pandemisë pasi hapësirat publike u mbyllën dhe kufizimet përkatëse mund ta kenë shtyrë këtë formë trafikimi në vende më të fshehura dhe më pak të sigurta, duke e bërë më të vështirë identifikimin e viktimave.
Në nivel global, numri i dënimeve për veprat penale të trafikimit ra me 27 për qind në 2020 nga viti i kaluar – me ulje më të mprehta të regjistruara në Azinë Jugore (56 për qind), Amerikën Qendrore dhe Karaibe (54 për qind) dhe Amerikën e Jugut (46 për qind) – duke përshpejtuar një trend afatgjatë të regjistruar nga UNODC-ja që nga viti 2017.
Analiza e çështjes gjyqësore e paraqitur në raport tregon më tej se viktimat e trafikimit, kur identifikohen, shpëtojnë vetë nga trafikantët dhe në fakt janë ‘vetëshpëtuar’ – ka më shumë raste të viktimave të arratisura dhe të raportuara tek autoritetet me iniciativën e tyre (që është 41 për qind) sesa rastet kur viktimat janë gjetur nga forcat e rendit (28 për qind), anëtarët e komunitetit dhe shoqëria civile (11 për qind).
Kjo është veçanërisht alarmante duke pasur parasysh se shumë viktima të trafikimit mund të mos e identifikojnë veten si viktima ose mund të kenë shumë frikë nga shfrytëzuesit e tyre për të tentuar të arratisen.
Raporti detajon gjithashtu se si lufta dhe konflikti u ofrojnë trafikantëve mundësi për t’u shfrytëzuar. Ajo tregon se lufta në Ukrainë po rrit rreziqet e trafikimit për popullsinë e zhvendosur. Shumica e viktimave që vijnë nga konfliktet e kanë origjinën dhe trafikohen në vendet e Afrikës dhe Lindjes së Mesme.
Duke zbërthyer statistikat e trafikimit të personave sipas rajonit, raporti tregon nivele më të larta të mosndëshkimit në Afrikën Sub-Sahariane dhe Azinë Jugore. Vendet në këto rajone dënojnë më pak trafikantë dhe zbulojnë më pak viktima se pjesa tjetër e botës. Në të njëjtën kohë, viktimat nga këto rajone janë identifikuar në një gamë më të gjerë të vendeve të destinacionit sesa viktimat nga rajonet e tjera.
Raporti Global i vitit 2022 mbi Trafikimin e Njerëzve shqyrton gjithashtu çështjet gjyqësore që tregojnë se viktimat femra i nënshtrohen dhunës fizike ose ekstreme nga trafikantët në një shkallë tri herë më të lartë se meshkujt dhe fëmijët i nënshtrohen pothuajse dy herë më shpesh se të rriturit.
Në të njëjtën kohë, gratë e hetuara për trafikim njerëzish kanë gjithashtu shumë më shumë gjasa të dënohen sesa burrat. Kjo sugjeron që sistemi i drejtësisë mund të diskriminojë gratë dhe/ose se roli i grave në rrjetet e trafikimit mund të rrisë gjasat që ato të dënohen për krimin.
Çfarë është ky raport?
Raporti Global i UNODC-së mbi Trafikimin e Njerëzve është botuar që nga viti 2009. I mandatuar nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së për të dhënë një reagim efektiv ndaj këtij krimi dhe për ta vendosur atë brenda kontekstit të Agjendës së Zhvillimit të Qëndrueshëm të OKB-së, Raporti mbështetet në bazën më të madhe të të dhënave ekzistuese mbi trafikimin e qenieve njerëzore, me informacion për më shumë se 450.000 viktima dhe 300.000 (të dyshuar) shkelës të zbuluar në mbarë botën midis viteve 2003 dhe 2021.
