Trump apo Harris? Pse Kina nuk zgjedh anë në zgjedhjet amerikane?            / Foto: AA

Në Pekin, zyrtarët e mediave shtetërore mendojnë se zgjedhja e një favoriti për fitore në zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara është zyrtarisht tabu, pasi kjo do të ishte kundërproduktive.

Nga njëra anë, Kina dëshiron ta shmangë çdo shenjë të "ndërhyrjes në punët e brendshme të një vendi tjetër". Ky është parim i theksuar shpesh në politikën e jashtme të Kinës, së bashku me parimin "mos ndërhyni në punët e brendshme të Kinës", siç është çështja e Tajvanit, si dhe dëshirën për të shmangur akuza të ngjashme nga ShBA-ja, që mund të reagonte me heqjen e licencave për transmetimin e mediave kineze dhe vendosjen e sanksioneve shtesë.

Kjo vlen pavarësisht standardeve të dyfishta të ShBA-së, e cila ndërhyn rregullisht në punët e brendshme të të tjerëve, nga mbështetja për një parti mbi tjetrën deri te mbështetja për separatistët, "revolucionet me ngjyra", ndryshimet e regjimit dhe aktivitete të ngjashme. Kjo vlen pavarësisht standardeve të dyfishta të ShBA-së, e cila ndërhyn rregullisht në punët e brendshme të të tjerëve, nga mbështetja për një parti mbi tjetrën deri te mbështetja për separatistët, "revolucionet me ngjyra", ndryshimet e regjimit dhe aktivitete të ngjashme.

Nga ana tjetër, Pekini e di shumë mirë se mbështetja e hapur për një kandidat do të rrezikonte mundësitë e atij kandidati, duke marrë parasysh nivelin e armiqësisë ndaj Kinës në gjithë spektrin politik në ShBA.

Ekziston edhe fakti i thjeshtë se të dy kandidatët janë përpjekur të pozicionohen më ashpër ndaj Kinës, ku ish-presidenti Donald Trump ka thënë hapur se udhëheqësit kinezë e respektojnë atë më shumë sesa zëvendëspresidenten Kamala Harris.

Megjithatë, kjo tabu nuk i ka penguar akademikët dhe përdoruesit e internetit në Kinë të diskutojnë për preferencat e tyre, të udhëhequr nga pikëpamjet kulturore apo personale, apo nga vlerësimi i tyre për atë që do të ishte më i mirë për interesin strategjik të Kinës apo interesat e tyre personale të ngushta.

Në një farë mase, këto diskutime mund ta pasqyrojnë edhe mendimin zyrtar, duke marrë parasysh se sistemi politik i Kinës shpesh pasqyron opinionin popullor dhe anasjelltas, dhe gjithashtu nuk është një monolit, siç shumëkush e konsideron.

Në të vërtetë, është e mundur, madje edhe e besueshme, që ministritë e ndryshme mund të shohin që interesat e tyre ose botëkuptimet e tyre të përfaqësohen më mirë nga njëri kandidat sesa nga tjetri.

Pa një avantazh të qartë

Përveç faktit që shumica e kinezëve nuk e konsiderojnë fare politikën amerikane, ekziston mendimi mbizotërues se asnjë kandidat nuk ofron avantazh të qartë për Kinën.

Përveç faktit që shumica e kinezëve nuk e konsiderojnë fare politikën amerikane, ekziston mendimi mbizotërues se asnjë kandidat nuk ofron avantazh të qartë për Kinën.

Në këtë drejtim, ekzistojnë dy analiza në lojë. Së pari, të dy kandidatët janë armiqësorë ndaj Kinës.

Të dy janë të përkushtuar për të avancuar strategjinë e kufizimit që është në zhvillim, të nxitur nga institucionet amerikane të mbrojtjes dhe inteligjencës, me një vazhdimësi të fuqishme që mund të vërehet nga administrata e ish-presidentit Barack Obama te Trump dhe presidenti Joe Biden, ku secili lider është kryesisht një figurë që shërben për një pamje gjithnjë e më të bashkuar të interesave strategjike amerikane.

Së dyti, fuqia kryesore ekonomike dhe ushtarake botërore instinktivisht normalizon sistemin e shteteve kombëtare konkurruese dhe përpiqet të ruajë aftësinë për unilaterizëm, hegjemonizëm dhe imperializëm. Gjithsesi, le të shqyrtojmë disa mendime që shfaqen në rrjetet sociale kineze dhe mes intelektualëve kinezë.

Disa njerëz thjesht argëtohen: drama politike e lidhur me zgjedhjet amerikane argëton shumëkënd në mbarë botën, përfshirë një numër të madh kinezësh, si një telenovelë që gjithashtu ngjall emocion tek ata që vendimin e tyre e krahasojnë me lojën e fatit.

Ndoshta ka edhe kënaqësi në diskutimin e politikës dhe figurave politike amerikane në një mënyrë që kompenson tabutë e lidhura me bisedat e drejtpërdrejta për udhëheqësit kinezë apo sistemin politik të Kinës. Por është më shumë se kaq.

Peshimi i opsioneve

Në rrjetet sociale kineze mund të gjendet një farë fascioni për Kamala Harris. Kjo përfshin ata që fokusohen pozitivisht ose negativisht në gjininë e saj, përkatësinë etnike dhe madje edhe preferencat e saj, ku ata me qëndrime përçmuese shpesh i shprehin mendimet në mënyrat më vulgare.

Ndërsa një numër i konsiderueshëm kinezësh përshëndet idenë e një gruaje ambicioze që ka arritur pothuajse në majën e një sistemi patriarkal dhe besojnë se disa nga sëmundjet e ShBA-së dhe ato në botë mund të përmirësohen me një presidente, të tjerë mbajnë qëndrime mizogjiniste ose deklarojnë se një "grua e mirë" nuk duhet të komprometojë veten me marrëveshje të errëta të nevojshme për të drejtuar një vend të tillë të rrezikshëm, të keqmenaxhuar dhe të korruptuar.

Në ndërkohë, "liberalët" kinezë – një grup i gjerë që lidhet në një formë ose tjetër me një numër të konsiderueshëm akademikësh dhe profesionistësh, përfshirë shumë anëtarë të gjeneratës Tiananmen (1989) të cilët tani kanë arritur kulmin e karrierës së tyre, por që mbeten të interesuar publikisht për liberalizimin politik dhe ekonomik të Kinës – duken mjaft ambivalentë.

Në fakt, shumë liberalë kinezë janë gjithnjë e më të zhgënjyer nga demokracia amerikane. Në një moment, ata ishin në përputhje me politikën e ShBA-së ndaj Kinës: ata avokuan për angazhim ekonomik, arsimor dhe kulturor të shtuar, nga i cili përfitonin drejtpërdrejt dhe tërthorazi, ndërkohë që shpresonin për të ashtuquajturën "teori e kolapsit", e cila udhëhiqte politikën amerikane deri në momentin kur presidenti Xi Jinping konsolidoi pozicionin e tij politik dhe rilindjen e Partisë Komuniste Kineze pas një fushate të suksesshme kundër korrupsionit.

Me fjalë të tjera, teoria e kolapsit pretendonte se angazhimi me Kinën mund të shkaktonte diçka si "revolucione me ngjyra", që ndoshta do të prodhonin një demokraci liberale në Pekin. Megjithatë, pasi ShBA-ja tregoi gjithnjë e më shumë natyrën e saj egoiste dhe të trishtueshme, dhe krijoi telashe për Kinën dhe interesat liberale kineze, shumë nuk e njohin më sistemin politik amerikan ose një kandidat të caktuar si model apo hero.

Konsiderata të panumërta

Një numër i madh konservatorësh socialë kinezë preferojnë Trumpin sepse kundërshtojnë politikën e identitetit dhe kulturën “woke”, duke pasur frikë se kjo mund të infektojë rininë dhe shoqërinë kineze.

Kjo përfshin kritika nga të rinjtë dhe të moshuarit, duke pasur parasysh se brezi i ri në Kinë përfshin disa nga qytetarët më konservatorë.

Megjithatë, edhe progresistët kinezë, përfshirë gratë, e shohin Harrisin si simbol të "feminizmit të bardhë", pavarësisht prejardhjes së saj të përzier racore, sepse ajo promovon një vizion universalist të çlirimit të grave që ka qenë gjithmonë në kundërshtim me klasën punëtore dhe gratë në vendet në zhvillim.

Ekzistojnë diskutime në rrethe të ndryshme politike që shqyrtojnë përfitimet dhe disavantazhet e mundshme të njërit apo tjetrit kandidat.

Për shembull, disa besojnë se Trump do të përshpejtojë tërheqjen nga Ukraina, duke i lejuar ShBA-së të fokusohet më shumë në kufizimin e Kinës.

Të tjerë thonë se të dy kandidatët ka të ngjarë të ndjekin politika të ngjashme ndaj Ukrainës dhe Kinës, duke dalluar vetëm për stilin.

Disa gjithashtu theksojnë se ShBA-ja ka shfrytëzuar luftën e saj ndërmjetëse në Ukrainë për të minuar marrëdhëniet kineze me Evropën, gjë që paraqet një kosto të konsiderueshme për interesat kineze, ndërsa zgjeron NATO-n për ta përgatitur për një paradigmë të re të Luftës së Ftohtë, duke punuar në tandem me përpjekje të tjera për ndërtimin e bllokut që tashmë janë në vazhdim kundër Kinës, kryesisht AUKUS.

Disa besojnë se Trumpi është natyrshëm një element përçarës dhe i paparashikueshëm, ndërsa sistemi kinez vlerëson stabilitetin mbi të gjitha.

Të tjerë mendojnë se, pavarësisht natyrës së Trumpit, të gjitha gabimet që ai mund të bëjë kundër Kinës do të dëmtojnë pa dyshim edhe ShBA-në, ndoshta edhe më shumë. Ndërkohë, disa besojnë se administrata e Bidenit ka qenë shkatërruese dhe efikase në përpjekjet e saj për t’i krijuar probleme Kinës, dhe se Harris do të trashëgonte këtë qasje.

Disa mendojnë se një fitore e Harris mund të shkaktojë militantizëm të shtuar dhe trazira civile në vetë ShBA-në, ndoshta edhe luftë civile, gjë që disa kinezë do ta mirëprisnin, ndërsa të tjerë besojnë se një zhvillim i tillë do të përbënte një rrezik serioz për Kinën dhe shumë të tjerë, dhe në asnjë mënyrë nuk dëshirojnë një dëm të tillë për popullin amerikan.

Vlerësime të ndryshme

Disa besojnë se Trump mund të heqë dorë nga përpjekjet e Bidenit për të armatosur Japoninë dhe mund të jetë më pak i prirur për të kërkuar udhëheqje antikineze në Tokio, si dhe në Seul dhe Manila. Disa mendojnë se Trump mund të sinjalizojë se Tajvani nuk mund të mbështetet tek Uashingtoni nëse shpërthejnë luftëra përmes Ngushticës së Tajvanit dhe se ai mund të jetë i prirur të tërheqë forcat speciale amerikane që Biden i ka dislokuar në vijat e frontit të Tajvanit me kontinentin, si dhe se zhvillime të tilla mund të nxisin riintegrimin paqësor që Pekini dëshiron.

Të tjerë shqetësohen se propozimi i pretenduar i Trumpit për rritjen e tarifave mbi të gjitha produktet do të ishte një goditje e fortë për përpjekjet kineze për të nxitur rritjen ekonomike pas pandemisë, ndërsa kryen reforma strukturore të vështira.

Në fund të fundit, ka shumë vlerësime të ndryshme, pavarësisht argumenteve të zjarrta për një anë apo tjetrën, si dhe asnjë kandidat nuk paraqet fitore të qartë për Kinën. Kushdo që fiton, do të marrë një urim nga presidenti Xi.

Ka të ngjarë që ky të jetë i vetmi koment zyrtar për atë që zgjedh Amerika për të zënë Shtëpinë e Bardhë.

TRT Balkan / agjencitë