Shkencëtarët në Grenlandë kanë njoftuar zbulimin e ADN-së që daton dy milionë vjet më parë – më e vjetra e nxjerrë ndonjëherë – në sedimentin nga Epoka e Akullit, duke hapur një kapitull të ri në paleogjenetikë.
“Ne po thyejmë barrierën e asaj që menduam se mund të arrinim për sa u përket studimeve gjenetike”, tha Mikkel Winther Pedersen, bashkautor i një studimi të ri të botuar të mërkurën në revistën shkencore ‘Nature’.
“Ka kohë që mendohej se një milion vjet ishte kufiri i mbijetesës së ADN-së, por tani kemi një që është dy herë më e vjetër”, tha ai për agjencinë e lajmeve AFP.
Ata gjetën fragmentet e ADN-së në sediment nga pjesa më veriore e Grenlandës e njohur si Kap Kopenhagen, tha mësimdhënësi i Universitetit të Kopenhagës.
Fragmentet “vijnë nga një mjedis që nuk e shohim askund në Tokë sot”, shtoi ai. E ngrirë në një zonë të largët dhe të papopulluar, ADN-ja ishte ruajtur shumë mirë.
Teknologjia e re u mundësoi shkencëtarëve të përcaktojnë se 41 fragmentet ishin më shumë se një milion vjet më të vjetër se ADN-ja më e vjetër e njohur, nga një mamoth siberian (elefant shumë i madh i një epoke parahistorike).
ADN-ja është materiali vetëpërsëritës që mbart informacion gjenetik në organizmat e gjallë – një lloj plani i jetës.
Ata fillimisht duhej të përcaktonin nëse kishte ADN të fshehur në argjilë dhe kuarc, pastaj të shihnin nëse mund të hiqej nga sedimenti për ta ekzaminuar atë.
Metoda e përdorur “siguron një kuptim themelor se pse mineralet ose sedimentet mund të ruajnë ADN-në”, tha Karina Sand, e cila drejton ekipin e gjeobiologjisë në Universitetin e Kopenhagës dhe që mori pjesë në studim.
“Është një kuti e Pandorës që sapo do ta hapim”, shtoi ajo.
Lloje të ndryshme depozitash
“Lumenjtë që kalonin nëpër mjedis transportuan minerale dhe materiale organike në mjedisin detar, dhe këtu u depozituan këto sedimente tokësore,” tha Winther Pedersen.
Më pas, në një moment rreth dy milionë vjet më parë, “kjo masë tokësore nën ujë u ngrit dhe u bë pjesë e Grenlandës së Veriut,” shpjegoi ai.
Sot, Kap Kopenhagen është një shkretëtirë Arktike ku tashmë janë zbuluar lloje të ndryshme depozitimesh, duke përfshirë fosilet e bimëve dhe insekteve të ruajtura në gjendje të shkëlqyer.
Por, shkencëtarët nuk ishin përpjekur të përcaktonin ADN-në e fosileve dhe shumë pak dihej për praninë e kafshëve në atë kohë.
Ekipi hulumtues, i cili filloi punën e tij në vitin 2006, tani ka bërë të mundur të vizatojë një pamje të asaj se si dukej rajoni dy milionë vjet më parë.
Përshtatshmëria e specieve
“Ne kishim këtë mjedis të pyllëzuar me mastodonët, drerët (e Euroazisë e të Amerikës Veriore) dhe lepujt që vraponin në peizazh së bashku me shumë lloje të ndryshme bimore,” tha ai, duke shtuar se ata kishin gjetur 102 lloje të ndryshme bimësh.
Prania e mastodonëve ishte veçanërisht e rëndësishme, shtoi ai, që nuk ishte gjetur kurrë më parë kaq larg në veri.
Zbulimi gjithashtu u ka dhënë studiuesve më shumë informacion rreth përshtatshmërisë së specieve.
Mastodoni ishte një i afërm elefant që endej në Amerikën Veriore dhe Qendrore deri në zhdukjen e tij së bashku me shumë gjitarë të tjerë të mëdhenj të Epokës së Akullit afërsisht 10.000 vjet më parë.
Dy milionë vjet më parë, Grenlanda kishte temperatura 11 deri në 17 gradë më të ngrohta se sot, por në gjerësinë e saj gjeografike dielli nuk perëndon në verë dhe as lind në dimër.
“Ne nuk e shohim askund këtë mjedis, këtë përzierje speciesh askund në Tokë sot,” tha Pedersen.
“Plasticiteti i specieve, mënyra se si speciet janë në gjendje të përshtaten me lloje të ndryshme klimatike, mund të jetë ndryshe nga sa mendonim më parë.
“Dhe, pa dyshim, kjo na bën të kërkojmë faqe më të reja dhe më të vjetra.
“Ka disa zona të ndryshme anembanë botës që në fakt kanë depozita gjeologjike që shkojnë kaq larg. Dhe edhe më tej,” shtoi ai.
