Mbahet "Marshi i Paqes" në Srebrenicë për hir të viktimave të gjenocidit. / Foto: AA

Pothuajse 5,000 njerëz u nisën mëngjesin e sotëm nga Nezuk afër Sapna, rruga e Potoçarit, për të nderuar mijëra burra dhe djem të vrarë në gjenocidin në Srebrenicë në korrik 1995.

Në tri ditët e ardhshme, ata do të ndjekin rrugën që banorët e Srebrenicës u përpoqën të arrinin në verën e 29 viteve më parë për të arritur në territorin e lirë - Tuzla ose Kladanj. Të mbijetuarit nga Srebrenica ishin gjithashtu në krye të kolonës "Marshi i Paqes" këtë vit. Në mesin e atyre që ishin në rubrikë ishte edhe ambasadori i Republikës së Türkiyes në Bosnje-Hercegovinë, Sadik Babur Girgin.

Pjesëmarrësit e "Marshimit të Paqes" duhet të mbërrijnë në Potoçar më 10 korrik dhe një ditë më vonë të marrin pjesë në funeralin kolektiv në varrezat e Qendrës Përkujtimore të Srebrenicës - Potoçari, ku do të varrosen eshtrat e 14 viktimave të tjera të gjenocidit këtë vit.

"Marshi i Paqes", i cili organizohet për të 20-tën herë këtë vit si pjesë e përkujtimit të 29-vjetorit të gjenocidit boshnjak në "Zonën e Sigurt të Kombeve të Bashkuara" të Srebrenicës, përfaqëson për të mbijetuarit e Srebrenicës një lloj trajtimi i traumës, por edhe detyrimi për të ndarë përvojat dhe historitë e tyre që t'u transmetohen brezave të rinj.

Suljo Çakanoviq, kryetar i Nënkomitetit për "Marshimin e Paqes", tha se të gjitha përgatitjet teknike janë bërë me mbështetje logjistike.

“Rruga “Marshi i Paqes” do të jetë e pandryshuar, e pastruar dhe e sigurt për të gjithë pjesëmarrësit”, shpjegoi Çakanoviq, duke deklaruar se këtë vit do të ketë afër 5.000 pjesëmarrës.

Ai theksoi se praktika ka treguar se çdo vit ata kanë më shumë pjesëmarrës se numri i regjistruar.

"Jam i kënaqur sepse ky është 20 vjetori i "Marshimit të Paqes", i cili ka ruajtur trendin e tij të një mesazhi paqeje dhe se Srebrenica nuk duhet t'i përsëritet askujt. Dhe ky "Marsh i Paqes" synon të nderojë të pafajshmit. Boshnjakët që u vranë në korrik 1995. Kemi pjesëmarrës nga shumë vende evropiane si dhe nga Amerika dhe Australia. Ka pjesëmarrës nga Serbia, Kroacia, Mali i Zi, Sllovenia, Austria, Gjermania, Finlanda, Danimarka, Franca, Holanda, Irani dhe Türkiye.”, shtoi Çakanoviq.

Nejla Hodžić (18) nga Sarajeva ka shkuar në "Marshimin e Paqes" me të afërmit dhe miqtë e saj. Për të, "Marshi i Paqes" është veçanërisht emocionues, sepse ndjek rrugën që mori babai i saj në korrik 1995. Ai është një nga ata që i mbijetuan gjenocidit në Srebrenicë.

"Ky është tashmë viti im i tretë që eci në "Marshin e Paqes". Hera e parë që shkova me babain tim, i cili i mbijetoi këtij rrugëtimi. Po eci rrugën që ai eci. Ecja është shumë emocionuese, sidomos kur bëjmë pushime për mësimet e historisë. Është shumë e rëndësishme të kujtojmë se çfarë ndodhi në Srebrenicë”, shtoi Hoxhiç.

Një grup prej rreth 100 personash mbërriti nga Türkiye për "Marshimin e Paqes" të këtij viti. Mes tyre është edhe Mustafa Ergun nga Istanbuli.

"Ka njerëz nga qytete të ndryshme turke. Unë kam marrë pjesë në 'Marshin e Paqes' që nga viti 2017. Ne jemi çdo vit, grupi ynë rritet nga viti në vit sa që tani jemi rreth 100 veta. Kur erdha për herë të parë në Marshin e paqes, mendova se do të vija atëherë dhe kaq, por kjo është bërë një lloj detyrimi për ne, ne duam të vijmë çdo vit dhe mendojmë se duhet të jemi aty.

Mes pjesëmarrësve është edhe Mehnur nga Istanbuli. Familja e saj u shpërngul nga Novi Pazar në Türkiye rreth 50 vjet më parë.

“Vitin e kaluar shkova për herë të parë në ‘Marshimin e Paqes’, ishte shumë e vështirë për mua, nuk është e lehtë të ecësh 100 kilometra, por më pas i thashë vetes që askush nuk më detyron dhe nuk më vrasin. Më duhet të pi ujë, të ha... Jam këtu për t'u bërë homazhe viktimave të gjenocidit”, tha Mehnur.

Nga Istanbuli mbërriti edhe Yusuf Ahmet Kulca. Ai merr pjesë për herë të tretë në “Marshimin e Paqes”.

"Sa më shumë të marr pjesë, aq më shumë rritet përgjegjësia jonë. Ne duam të marrim pjesë dhe të ftojmë sa më shumë të rinj këtu. Është e nevojshme të mos harrohet gjenocidi", shtoi Kulca.

"Marshi i Paqes" është një ngjarje përkujtimore që zhvillohet çdo vit, në korrik, me rastin e përvjetorit të gjenocidit kundër boshnjakëve në "Zonën e Sigurt të Kombeve të Bashkuara" në Srebrenicë në korrik 1995.

"Marshi i Paqes" synon të ndërtojë, përmirësojë dhe ushqejë kulturën e përkujtimit të gjenocidit kundër boshnjakëve në Srebrenicë dhe të parandalojë mohimin dhe relativizimin e krimit të gjenocidit.

"Marshi i Paqes" zgjat tri ditë dhe pjesëmarrësit ecin në një shteg rreth njëqind kilometra të gjatë nga Nezuka në Potoçari. Në këtë rrugë në drejtim të kundërt, nga Potoçari në Nezuk, në korrik 1995, boshnjakët shpëtuan dhe depërtuan gjatë pushtimit dhe kapjes së "Zonës së Sigurt të Kombeve të Bashkuara" të Srebrenicës nga formacionet ushtarake dhe policore serbe.

Pjesëmarrësit e “Marshit të Paqes” ecin rreth 30 kilometra në ditë dhe në vende të caktuara rruga është jashtëzakonisht e mundimshme, e paarritshme dhe kërkon aftësi solide fizike të pjesëmarrësve.

TRT Balkan / agjencitë