Në kuadër të festimeve të 21 Dhjetorit, Ditës së arsimit në gjuhën turke, në Shkup është mbajtur simpoziumi i titulluar "Gjuha dhe kultura turke nga Azia Qendrore në Ballkan".
Simpoziumi u organizua nga Unioni i Organizatave Joqeveritare Turke të Maqedonisë (MATÜSITEB) dhe Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë Turke i Fakultetit Filologjik "Blazhe Koneski" pranë Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” i Shkupit, si dhe me mbështetjen e Ministrisë Turke të Kulturës dhe të Turizmit si dhe Agjencisë Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim (TIKA).
Në këtë aktivitet morën pjesë nënkryetari i TIKA-s Mahmut Çevik, zv/sekretari i përgjithshëm i Organizatës Ndërkombëtare të Kulturës Turke (TÜRKSOY) Sait Yusuf, përfaqësues të institucioneve dhe organizatave turke në vend, si dhe akademikë dhe shumë të ftuar.
Duke folur në hapjen e simpoziumit, Çevik tha se gjuha dhe kultura turke kanë arritur sot duke ruajtur pozicionin e tyre të veçantë dhe të rëndësishëm në një gjeografi të gjerë që shtrihet nga Azia Qendrore deri në Ballkan.
Çevik tha se kultura turke demonstroi cilësinë e saj në Azinë Qendrore dhe e bëri Azinë Qendrore një qendër tërheqëse.
"Turqit erdhën nga Azia Qendrore në Anadoll dhe në Ballkan me gjuhën, mendimin dhe sfondin e tyre kulturor. Pas pushtimit mongol në mesin e shekullit të 13-të, Sari Salltiku dhe fiset turkmene të emërtuara sipas tij u zhvendosën në Ballkan dhe formuan komunitete turke. Ata ndikuan në një gjeografi të gjerë në procesin historik. Gjuha dhe kultura turke fituan vend në jetën administrative dhe shoqërore, veçanërisht në periudhën osmane, si në shumë rajone të tjera duke përfshirë edhe Ballkanin", tha Çevik.
Duke iu referuar rëndësisë së njohjes së turqishtes në Perandorinë Osmane, Çevik theksoi se turqishtja osmane u bë e njohur si një gjuhë perandorake e ndikuar nga gjuhë të tjera.
Duke theksuar se shumë fjalë turke kanë gjetur vend në gjuhët ballkanike, Çevik u shpreh se bashkëveprimi i turqishtes me gjuhët ballkanike është objekt i shumë studimeve shkencore sot.
Çevik në fjalën e tij e përfshiu edhe punën e bërë nga TIKA dhe theksoi se si institucion vazhdon të rrisë mbështetjen për mbijetesën e gjuhës dhe kulturës turke në Azinë Qendrore dhe në Ballkan.
Yusuf, nga ana e tij, tha se tema e simpoziumit ishte detyra e saktë që u ishte dhënë nga TÜRKSOY, me të cilën u nënshkruan testamentet politike në vitin 1993. Ai përgëzoi TİKA-n dhe MATÜSITEB-in për këtë gjë.
TÜRKSOY po punojnë për përhapjen dhe prezantimin e kulturës turke
Duke theksuar se gjuha është mjeti më i rëndësishëm i kulturës, Yusuf tha se, "Gjuha është mjeti më i rëndësishëm që mundëson transferimin e qytetërimit si midis njerëzve, ashtu edhe në nivel universal, por më e rëndësishmja është mjeti më i rëndësishëm që siguron transferimin e kulturës dhe identitetit te brezat e ardhshëm”.
Yusuf theksoi se si TÜRKSOY po punojnë për përhapjen dhe prezantimin e kulturës turke në mesin e turqve, rritjen e marrëdhënieve kulturore dhe bashkëpunimin për ta prezantuar atë në botë.
“Momenti për të treguar thelbin kulturor, historinë dhe vlerat kombëtare”
Kryetari i MATÜSITEB-it, Tahsin Ibrahim, tha se ky simpozium thekson rëndësinë e vlerave kombëtare dhe ofron një mundësi për të përcjellë më fuqishëm gjuhën dhe kulturën e shenjtë te brezat e ardhshëm.
"Sot nuk është vetëm një simpozium, por edhe një moment respekti i thellë për thelbin kulturor, historinë dhe vlerat kombëtare të kombit tonë. Kombi turk është një komb që gjatë historisë ka luftuar për të ruajtur identitetin, gjuhën dhe kulturën e saj unike. Kombi ynë ka mbajtur gjithmonë përkushtimin e tij ndaj vlerave dhe kulturës së tij kombëtare në rrugën nga Azia Qendrore drejt kësaj gjeografie të bukur”, tha Ibrahim.
Dekani i Fakultetit Filologjik "Blazhe Koneski", Vlladimir Martinovski, uroi komunitetin turk me rastin e festës së 21 Dhjetorit.
"Simpoziumi i sotëm i kushtohet gjuhës dhe kulturës turke nga Azia Qendrore deri në Ballkan. Dëshiroj t'i përgëzoj organizatorët. Jemi të lumtur që Fakulteti Filologjik përmes Departamentit të Gjuhës dhe Letërsisë Turke është përfshirë në organizimin e një aktiviteti kaq prestigjioz dhe të rëndësishëm", tha Martinovski.
Në hapje të simpoziumit foli edhe rektori i Universitetit të Shkencave Sociale të Ankarasë, Musa Kazım Arıcan.
Në kuadër të simpoziumit, ku u mbajt një koncert muzikor, me prezantime u paraqitën shkencëtarë nga Azerbajxhani, Kazakistani, Kirgistani, Uzbekistani, Türkiye dhe nga Maqedonia e Veriut.
