India filloi të eksplorojë sipërfaqen e Hënës me një rover, një ditë pasi u bë kombi i parë që zbarkoi anije kozmike pranë polit jugor të paeksploruar të Hënës.
Pragyan - "Urtësi" në sanskritisht - doli nga anija disa orë pas aterimit, një moment historik për programin hapësinor ambicioz, por me çmim të ulët të Indisë që nxiti festime të mëdha në mbarë vendin.
"Roveri doli nga anija kozmike dhe India bëri një shëtitje në Hënë!" Organizata Indiane e Kërkimeve Hapësinore (ISRO) postoi në X, më parë i njohur si Twitter.
Roveri me gjashtë rrota, që funksionon me energji diellore, do të eksplorojë rajonin relativisht të pahartuar dhe do të transmetojë imazhe dhe të dhëna shkencore gjatë jetëgjatësisë së tij dyjavore.
Ulja e suksesshme e misionit Chandrayaan-3 erdhi vetëm disa ditë pasi një anije ruse u rrëzua në të njëjtin rajon, duke mos arritur të bëjë ulje të suksesshme.
Suksesi i Indisë vjen katër vjet pasi misioni i mëparshëm hënor indian dështoi gjatë zbritjes përfundimtare, në atë që shihej në atë kohë si një pengesë e madhe për programin e saj hapësinor.
Megjithatë, India po i arrin në mënyrë të qëndrueshme arritjet e kombeve të përparuara në hapësirë.
Chandrayaan-3 ka tërhequr vëmendjen e publikut që nga nisja e gati gjashtë javë më parë përpara mijëra spektatorëve brohoritës.
Politikanët organizuan rituale hindu lutjesh për të uruar suksesin e misionit dhe nxënësit e shkollës ndoqën momentet e fundit të zbritjes së tij nga transmetimet e drejtpërdrejta në klasa.
Kryeministri Narendra Modi tha të mërkurën se ulja e suksesshme në Hënë, e arritur më parë vetëm nga Shtetet e Bashkuara, Rusia dhe Kina, ishte një triumf për "gjithë njerëzimin".
Elon Musk, firma e të cilit SpaceX është lider në lëshimet komerciale në hapësirë, e përshëndeti uljen si "super të lezetshme".
Misionit indian iu desh shumë më tepër kohë për të arritur në Hënë sesa misionet Apollo në vitet 1960 dhe 1970, të cilat mbërritën brenda pak ditësh.
Chandrayaan-3 u lëshua në një raketë më pak të fuqishme dhe iu desh të rrotullohej rreth Tokës disa herë për të fituar shpejtësi përpara se të niste udhëtimin e saj njëmujor.
Synimet e së ardhmes
India ka një program hapësinor relativisht me buxhet të ulët, por një program që është rritur ndjeshëm në madhësi dhe vrull që kur dërgoi për herë të parë një sondë në orbitën e Hënës në 2008.
Chandrayaan-3 ka një kosto prej 74,6 milionë dollarësh – shumë më e ulët se shumë misione nga vende të tjera dhe një dëshmi për inxhinierinë ekonomike të Indisë.
Ekspertët thonë se India mund t'i mbajë kostot e ulëta duke kopjuar dhe përshtatur teknologjinë ekzistuese, dhe falë një bollëk inxhinierësh shumë të aftë.
Në vitin 2014, India u bë vendi i parë aziatik që vendosi një anije në orbitë rreth Marsit dhe planifikon të dërgojë një sondë drejt diellit në shtator.
ISRO-ja ka planifikuar të nisë një mision triditor me ekuipazh në orbitën e Tokës deri në vitin e ardhshëm.
Ajo gjithashtu planifikon një mision të përbashkët me Japoninë për të dërguar një tjetër sondë në Hënë deri në vitin 2025 dhe një mision orbital në Venerë brenda dy viteve të ardhshme.
