Organizata Terroriste Fetullah (FETO), nën udhëheqjen e themeluesit të saj të vetëshpallur, Fetulla Gylen, është maskuar prej kohësh si një rrjet i mirë institucionesh arsimore dhe humanitare.
Megjithatë, provat tregojnë se ajo funksionon si një organizatë sekrete, të ngjashme me një kult, me ngjashmëri me lëvizjen e njohur Osho të viteve 1980.
Pikërisht si Rajneeshpuram, e cila jashtë promovonte ndriçimin shpirtëror, por angazhohej në akte kriminale si bioterrorizmi dhe mashtrimi financiar, FETO-ja ka ndërtuar një perandori të shtrirë, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara.
Edhe pas vdekjes së udhëheqësit Gylen në vitin 2024, organizata mbetet aktive në ShBA, duke ruajtur ndikimin e saj përmes një rrjeti të thellë të inkorporuar. Nën maskën e shkollave të charter, organizatave jofitimprurëse dhe grupeve të lobimit, ajo shfrytëzon burimet publike ndërsa përparon agjendën e saj të fshehtë.
Struktura e ngjashme me një kult dhe paralelja me Lëvizjen Osho
Operacionet e FETO-s shfaqin shumë karakteristika të një kulti të rrezikshëm. Anëtarët trajnohen për ta parë Gylen si një udhëheqës të pagabueshëm dhe pritet që të ndjekin direktivat e tij me bindje të palëkundur.
Ashtu si praktikat shtrënguese të lëvizjes Osho, FETO-ja është akuzuar për përdorimin e manipulimit psikologjik, shantazhit dhe indoktrinimit për ta ruajtur kontrollin e saj mbi anëtarët.
Qëllimi përfundimtar është infiltrimi i institucioneve shtetërore dhe konsolidimi i pushtetit politik – një ambicie e dukshme në përpjekjen e dështuar të grushtit të shtetit në Türkiye në vitin 2016.
Imazhi i jashtëm i grupit si një promovues i arsimit pasqyron strategjitë e mëparshme të marrëdhënieve publike të lëvizjes Osho.
Megjithatë, ashtu si Rajneeshpuram u ekspozua për aktivitetet e saj të errëta, agjenda e fshehtë e FETO-s për nënshtrim, mashtrim dhe shfrytëzim financiar ka dalë në dritë.
Shkollat çarter si mbulesë për korrupsionin
Një nga aktivitetet më të spikatura të FETO-s në ShBA është funksionimi i saj me mbi 150 shkolla çarter, duke e bërë atë rrjetin më të madh të shkollave charter në vend.
Siç zbuloi inteligjenca turke, këto shkolla, shpesh të krijuara me emra mashtrues për t’i errësuar lidhjet e tyre me Gylenin, janë përfshirë në polemika rreth keqmenaxhimit financiar, nepotizmit dhe abuzimit të fondeve publike.
Një taktikë e veçantë e përdorur nga FETO është shfrytëzimi i programit të vizave H-1B.
Qindra anëtarë të organizatës terroriste, shumë prej të cilëve nuk kanë kualifikimet e duhura, janë sjellë në ShBA për të plotësuar rolet mësimore dhe administrative në këto shkolla.
Këtyre punonjësve thuhet se u kërkohet të dhurojnë një pjesë të pagave të tyre përsëri për FETO-n, duke derdhur në mënyrë efektive paratë e taksapaguesve në rrjetin global të organizatës.
Për më tepër, shkollat e lidhura me FETO-n janë implikuar në manipulimin e ofertave dhe dhënien e kontratave të fryra për kompanitë e lidhura me FETO-n, duke devijuar miliona dollarë të destinuara për arsim në operacionet e tyre të fshehta.
Në një raport të vitit 2019, Forbes ka nxjerrë në pah këto parregullsi financiare që zbulojnë një përpjekje sistematike për të derdhur paratë e taksapaguesve në rrjetin më të gjerë të organizatës.
Këto gjetje, përputhen me modele të ngjashme të vëzhguara në lëvizjen Osho, ku fitimet financiare ishin prioritare mbi misionin e supozuar shpirtëror ose arsimor.
Shfrytëzimi i dobësive në sistemin arsimor
Shkollat charter të FETO-s kryesisht targetojnë komunitetet që kanë nevojë për shërbime, duke u paraqitur si institucione që ofrojnë arsim të shkëlqyer në STEM dhe përgatitje për kolegj.
Kjo u mundëson atyre të sigurojnë fonde publike dhe të fitojnë besimin midis prindërve dhe zyrtarëve lokalë. Megjithatë, hetimet dhe sinjalizuesit kanë zbuluar se këto shkolla shpesh funksionojnë si qendra rekrutimi për ideologjinë e FETO-s.
Nxënësit indoktrinohen në mënyrë delikate përmes programeve kulturore dhe aktiviteteve jashtëshkollore. Këto nisma, të tregtuara si mundësi për pasurim, shpesh shërbejnë si mekanizma për të përhapur botëkuptimin e FETO-s dhe për ta forcuar ndikimin e saj.
Një kërcënim për sigurinë kombëtare të ShBA?
Aktivitetet e FETO-s shtrihen shumë përtej sektorit të arsimit. Nëpërmjet një rrjeti të think tankeve, organizatave jofitimprurëse dhe përpjekjeve lobuese, organizata kërkon në mënyrë aktive të formësojë politikën amerikane dhe opinionin publik në favor të saj.
Ajo shpesh e portretizon veten si viktimë e persekutimit politik në Türkiye, duke larguar vëmendjen nga aktivitetet e saj të paligjshme dhe duke kultivuar mbështetjen mes politikanëve dhe intelektualëve amerikanë.
Ky infiltrim i sistemeve amerikane përbën një rrezik të madh të sigurisë kombëtare.
Duke abuzuar me kuadrin ligjor dhe financiar të vendit, FETO-ja minon besimin tek institucionet publike duke financuar agjendën e saj më të gjerë.
Historia e përmbysjes së grupit në Türkiye shërben si një paralajmërim i ashpër për rreziqet që mund të paraqesë nëse lihet i pakontrolluar në Shtetet e Bashkuara.
Kundërshtimi i hapur i FETO-s ndaj Trumpit
Përfshirja e FETO-s në politikën amerikane shtrihet në fushata të synuara kundër individëve që ajo i percepton si pengesa për agjendën e saj.
Presidenti Donald Trump ka qenë një objektiv i vazhdueshëm i kritikave të FETO-s, me anëtarët e saj të shquar që përdorin mediat sociale dhe mediat e lidhura me ta për ta diskredituar atë.
Për shembull, në një postim të muajit gusht 2024, Ergun Babahan, një anëtar i FETO-s, shkroi: "Trump ka humbur krejtësisht mendjen dhe ka gjasa të humbasë zgjedhjet rëndë."
Përbuzja e Babahanit për Trumpin është e mirëdokumentuar, duke përfshirë postimin e tij të vitit 2023 duke pretenduar se "Gjyqtarët konservatorë të emëruar nga Trump po vrasin ShBA-në" dhe një postim në Twitter të vitit 2020 që dënon përpjekjet e Trump për të ndikuar në numërimin e votave, duke e quajtur atë "një siklet në historinë e demokracisë".
Kuzzat Altay, një tjetër figurë e shquar e FETO-s, deklaroi, "Trump është presidenti më diktatorial i të gjitha kohërave," ndërsa Nedim Hazar shkroi: "Me Trump, efekti i fashizmit global do të arrijë kulmin!".
Për më tepër, postimet e Said Sefës ishin edhe më të ashpra. Ai e quajti Trumpin “gjel” dhe e përshkroi presidencën e tij si "një burim inkurajimi për analfabetët, macho-t dhe fashistët."
Sevgi Akarcesme u bëri jehonë ndjenjave të ngjashme, duke e quajtur Trumpin "një egoist që vazhdon të minojë rëndë demokracinë me mjete demokratike".
Akarcesme gjithashtu përforcoi narrativat kundër Trumpit duke ripërsëritur postime të shumta kritike për presidencën e tij.
Shkrimtari i lidhur me FETO-n Ugur Tezcan në një artikull shkroi, "Të gjithë liderët autokratikë dhe mbështetësit e tyre, e djathta ekstreme dhe qarqet fashiste në mbarë botën po presin me padurim një presidencë të re me Trumpin".
Ndërkohë, Adem Yavuz Arslan ka sulmuar vazhdimisht Trump-in në botimet dhe transmetimet e tij, duke theksuar më tej kundërshtimin e FETO-s ndaj presidentit të SHBA-ve.
Vigjilenca është çelësi
Prania e FETO-s në Shtetet e Bashkuara është një shembull i qartë se si organizatat e ngjashme me kultin mund të shfrytëzojnë sistemet demokratike për përfitimet e tyre.
Ndërsa nga jashtë promovon edukimin dhe dialogun ndërfetar, historia e tij e dokumentuar e korrupsionit, manipulimit dhe përmbysjes tregon një histori shumë të ndryshme.
Për t’i mbrojtur burimet publike dhe sigurinë kombëtare, autoritetet amerikane duhet të monitorojnë nga afër aktivitetet e FETO-s dhe ta mbajnë organizatën përgjegjëse për të bërat e saj.
Duke njohur ngjashmëritë e saj me kultet e tjera dhe retorikën e saj të qëndrueshme kundër Trump-it, politikbërësit mund të kuptojnë më mirë motivet e vërteta të FETO-s dhe të ndërmarrin hapat e nevojshëm për të parandaluar shfrytëzimin e mëtejshëm.
Veprimet e FETO-s shërbejnë si një paralajmërim për rreziqet e pushtetit të pakontrolluar, duke theksuar rëndësinë e vigjilencës në ruajtjen e vlerave demokratike.
