Vizita e ardhshme e Presidentit të Këshillit të BE-së Charles Michel në Kinë tregon se Evropa e uritur për energji dëshiron të sigurojë lidhje ekonomike me Pekinin.
Nga frika e një rënieje ekonomike për shkak të konfliktit në Ukrainë – dhe thellimit të tensioneve midis Rusisë dhe Perëndimit – liderët më të lartë të Evropës po afrohen drejt Kinës, duke sinjalizuar një çarje në vendosmërinë perëndimore të udhëhequr nga ShBA-ja kundër gjigantit aziatik në rritje.
Pas vizitës së kancelarit gjerman Olaf Scholz në Kinë në fillim të këtij muaji, presidenti i Këshillit të BE-së Charles Michel do të shkojë gjithashtu në Pekin për të takuar udhëheqësin kryesor të vendit Xi Jinping më 1 dhjetor.
Shumë vende evropiane – nga Gjermania në Holandë – iu bashkuan me hezitim aleancës perëndimore të udhëhequr nga ShBA-ja kundër Rusisë për konfliktin në Ukrainë.
Por, përderisa ofensiva ruse vazhdon, disa kryeqytete si Berlini dhe Amsterdami ndiejnë presion në rritje ekonomike për të arritur Kinën për të lehtësuar financat e tyre të shtrënguara.
Ekspertët besojnë se vizita e Michelit demonstron një ndarje të mundshme në kampin perëndimor për të shkuar kundër Kinës në një mënyrë të unifikuar. Vizita e Michelit vjen pas takimit treorësh të presidentit amerikan Joe Biden me Xi në Bali të Indonezisë gjatë samitit të G20-shit.
“ShBA-ja definitivisht dëshiron të izolojë Pekinin, duke pritur që Evropa të bashkohet me aleancën kundër Kinës të Uashingtonit. Por, siç po e shohim qartë në konfliktin e Ukrainës, Evropa ka paguar çmimin më të rëndë për politikën e Uashingtonit ndaj Rusisë”, thotë Bulent Guven, një politikolog turko-gjerman.
Sipas Guven, ShBA-ja e pasur me energji nuk po përballet me ndonjë mungesë gazi a nafte, ndryshe nga partnerët e saj evropianë, të cilët po luftojnë për të përmbushur kërkesat e tyre, duke çuar në pakënaqësi publike.
Holanda ka hequr tashmë disa sanksione ndaj Rusisë për të lehtësuar presionin mbi ekonominë e saj dhe ka treguar se do të shtrihet edhe në Kinë.
“Holanda nuk do të kopjojë masat amerikane një për një”, tha ministrja holandeze e Tregtisë së Jashtme Liesje Schreinemacher në një intervistë këtë muaj, duke iu referuar kontrolleve të eksportit të Uashingtonit në Kinë.
Udhëheqësi francez Emmanuel Macron ka sinjalizuar gjithashtu se do të vizitojë Kinën në fillim të vitit të ri në një përpjekje për të rikalibruar lidhjet Paris-Pekin, duke treguar një tjetër çarje në kampin perëndimor kundër Pekinit.
“Jam i bindur se Kina mund të luajë, nga ana jonë, një rol më të rëndësishëm ndërmjetësues në muajt e ardhshëm, për të parandaluar veçanërisht një rikthim më të fuqishëm të ofensivave tokësore në fillim të shkurtit”, tha Macron, duke iu referuar konfliktit në Ukrainë.
Deklarata e Macronit është një tjetër tregues i dallimeve në rritje mbi politikën e Kinës të Perëndimit.
Humbësi më i madh
Ndër të tjerash, Gjermania duket të jetë humbësi më i madh në kampin perëndimor. Me furnizimin me gaz të ndërprerë nga Rusia – furnizuesi më i madh i Gjermanisë para luftës në Ukrainë – Berlini po përballet me një krizë të paprecedentë energjetike e cila ka ndikuar kryesisht në ekonominë më të madhe të Evropës, duke e shtyrë vendin në buzë të një shoku financiar.
Sipas ekspertëve, ekonomia gjermane mund të ketë hyrë tashmë në një periudhë recesioni dhe disa shenja tregojnë se ajo do të vazhdojë të tkurret më tej vitin e ardhshëm.
Si rezultat, Gjermania, e goditur nga çmimet e larta të energjisë, po kërkon dëshpërimisht të sigurojë jo vetëm furnizimin me gaz gjatë muajve të ashpër të dimrit, por edhe të hapë rrugë alternative tregtare me ekonomi më të mëdha si Kina për të përmirësuar financat e saj.
Nën presionin e madh ekonomik, i cili ka çuar në protesta antiqeveritare, Scholzit i duhej të bënte një vizitë në Kinë dhe të takonte Xi, i cili marshoi drejt një mandati të tretë të paprecedentë si udhëheqësi kryesor i Partisë Komuniste Kineze. Por, vizita u përqesh nga shumë në ShBA dhe disa shtete të tjera perëndimore.
“Gjermania mendon se një politikë e Kinës me qendër në ShBA, e cila është e ngjashme me politikën e Uashingtonit për Rusinë, mund t’i kushtojë shtrenjtë Evropës, veçanërisht në aspektin ekonomik,” tha Guven për TRT World, duke iu referuar nevojës së Scholzit për të vizituar Kinën me një delegacion të madh.
Ekipi i Scholzit përfshinte drejtues të lartë biznesi nga BASF, Volkswagen dhe Bayer, të cilët kanë investuar në gjigantin aziatik.
“Nëse Kina po ndryshon, atëherë qasja jonë ndaj Kinës duhet të ndryshojë”, citohet të ketë thënë kancelari përpara vizitës së tij në Pekin, duke sinjalizuar kundërshtimin e Gjermanisë ndaj qasjes së ShBA-së ndaj ekonomisë së dytë më të madhe në botë.
Në shtator, në shenjë të furnizimeve problematike të Gjermanisë me gaz, Scholz zbuloi një paketë të madhe për t’u ndihmuar familjeve gjermane “të kalojnë këtë dimër”. Me vizitën e tij të fundit në Kinë, kancelari dëshiron të mbajë të paprekura lidhjet tregtare gjermane me Kinën për të shpëtuar Berlinin nga një rënie ekonomike, sipas Guvenit.
Pavarësisht përpjekjeve të tij, gjërat mund të bëhen të shëmtuara në Gjermani, thonë ekspertët, pasi lojtarët kryesorë industrialë të vendit paralajmëruan kohët e fundit Berlinin se masat kundër Kinës do ta dëmtonin thellësisht vendin evropian.
Si një shenjë ogurzezë e problemeve në rritje të Gjermanisë, vizita e Scholzit në Kinë, e cila zgjati vetëm 11 orë, u përball me shumë kritika brenda dhe jashtë Gjermanisë.
Ai është lideri i parë perëndimor që viziton Pekinin që nga buja e pandemisë globale. Reinhard Butikofer, një anëtar i partisë së Gjelbër të Gjermanisë, e cila është një partner koalicioni i Scholzit, e quajti atë “vizitën më të debatuar në vend në 50 vitet e fundit”.
Gjithashtu, disa parti politike opozitare në Berlin e qortuan publikisht kancelarin, duke e etiketuar takimin e tij me Xi si një qetësim për udhëheqësinë e re të Partisë Komuniste Kineze. Nga ana tjetër, Macron, një nga zërat kryesorë në BE, i ofroi Scholzit të shkonin së bashku në Kinë për t’i treguar Pekinit se Evropa si kontinent vepron së bashku.
Por, Scholz e refuzoi propozimin e Macronit, duke treguar një tjetër çarje në aleancën perëndimore në lidhje me drejtimin e politikës së saj ndaj Kinës. Pavarësisht nga shumë kundërshtime edhe nga partnerët e tij të koalicionit dhe ShBA, Scholz gjithashtu lejoi Kinën të merrte një aksion kritik në një terminal portual të Hamburgut, duke treguar këmbënguljen e tij për të forcuar lidhjet Pekin-Berlin.
“Kancelari është me origjinë nga Hamburgu. Pavarësisht kundërshtimit nga gjashtë ministra të kabinetit të tij, duke përfshirë ministrat e brendshëm dhe të financave, ai miratoi ofertën kineze për të blerë një pjesë prej 24.9 për qind të terminalit”, thotë Guven, duke nënvizuar grindjet e brendshme të Berlinit për politikën e vendit ndaj Kinës.
Por, disa e panë lëvizjen e Scholzit për të miratuar ofertën kineze si një ofertë bujare për Pekinin përpara vizitës së tij në Kinë.
“Duket se Scholz, pak para se të nisej për në Pekin, po i ofron qeverisë kineze një dhuratë”, tha Noah Barkin, një ekspert për marrëdhëniet BE-Kinë në Rhodium Group, një institut amerikan.
Varësia gjermane nga Kina
Scholz kishte nevojë t’i jepte një “dhuratë” të tillë Kinës, sepse ai donte të siguronte investimet e industrisë gjermane të automobilave në gjigantin aziatik, sipas ekspertëve.
“Disa kompani gjermane kanë një varësi të madhe nga Kina. Industria gjermane e automobilave ka investime të forta në Kinë”, thotë Guven, duke iu referuar kompanive si Volkswagen, Mercedes Benz dhe BMW. Këto lidhje luajtën një rol kritik në vizitën e Scholzit sepse ai dëshiron të mbrojë pjesën e tyre të tregut në Kinë, shton ai.
Lidhjet politike të Gjermanisë me vende si Kina janë formuluar nën një politikë të shpikur si Ndryshimi nëpërmjet tregtisë, një term i zhvilluar nga ish-kancelarja Angela Merkel.
“Ekonomia gjermane është aq e ndërthurur me Kinën, saqë thyerja e kësaj varësie duke u përplasur në afat të shkurtër mund të dëmtojë seriozisht ekonominë gjermane dhe kompanitë gjermane. Kjo është arsyeja pse ai është kaq i kujdesshëm”, thotë Guven.
Si rezultat, ndryshe nga lidhjet Rusi-Perëndim, të cilat janë përkeqësuar shpejt pas konfliktit të Ukrainës, Gjermania dëshiron të riorganizojë lidhjet e saj me Kinën në një proces në rritje “të përhapur me kalimin e kohës”, thotë Guven. Nën presionin e ShBA-së, Evropa në tërësi synon të riorganizojë lidhjet e saj tregtare me Kinën, shton analisti.
“Përveç ndërprerjes së importeve të energjisë dhe burimeve [nga Rusia], ndërprerja e tregut [nga Kina] do të ishte vetëvrasje ekonomike,” tha Cui Hongjian, një ekspert në Institutin kinez të Studimeve Ndërkombëtare të Kinës.
Një bashkëpunëtor i lartë në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara (RUSI), një institut britanik, Raffaello Pantucci, beson gjithashtu se vizita e Scholzit në Kinë shënon një kthim në “qasjen që Evropa kishte ndaj Kinës më parë”.
“Edhe shumë njerëz dhe vende të tjera po kthehen në pozicionet e tyre të mëparshme në lidhje me Kinën, thotë ai për TRT World.
Ndërsa shtetet evropiane vazhdojnë të ngrenë çështje si Tajvani dhe Rajoni Autonom Ujgur i Xinjiang, ata gjithashtu synojnë t’i kthejnë marrëdhëniet e tyre ekonomike me Kinën në nivelet para pandemisë, duke ecur përpara, sipas Pantuccit.
