A mund të ndikojnë muzetë në shëndetin tonë mendor në një mënyrë pozitive?

Duke iu referuar kushtetutës së saj, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSh) thotë se “i ka përdorur prej kohësh artet në punën e saj për promovimin dhe komunikimin e shëndetit”.
Kushtetuta e OKB-së e vitit 1947 e përkufizon shëndetin si një “gjendje të mirëqenies së plotë fizike, mendore dhe sociale dhe jo thjesht mungesë sëmundjesh ose dobësie”.
Një studim që OBSh-ja ka kryer në Evropë vë në dyshim rolin e artit në shëndetin dhe mirëqenien mendore dhe arrin në përfundimin se “Rezultatet nga mbi 3.000 studime identifikuan një rol të madh për artet në parandalimin e shëndetit të keq, promovimin e shëndetit dhe menaxhimin e trajtimin e sëmundjes gjatë gjithë jetëgjatësisë”.
Në mënyrë të ngjashme, një studim i Universitetit të Pensilvanisë ekzaminoi më shumë se 100 studime që “eksploronin përvojën emocionale të vizitës së një muzeu dhe Katherine Cotter, një studente postdoktorale, arriti në përfundimin se vizitat në muze sjellin dobi për shëndetin mendor”.
Duke folur për stacionin PBS WHYY, Cotter, rezultatet e të cilës u botuan së fundmi në The Journal of Positive Psychology, tha: “Po shohim që të shkosh në një muze arti është me të vërtetë efektive në reduktimin e stresit.
“Nëse mendojmë për hormonin e stresit, kortizolin, ka pasur disa studime që kanë ekzaminuar nëse shkoni për gjysmë ore në një muze arti dhe matni nivelet e kortizolit të njerëzve para se të hyjnë brenda, pas gjysmë ore tregon llojin e kohës së rikuperimit [normalisht] ekuivalente me disa orë", tha Cotter.
Mes tjerash ajo shpjegoi se kur hyjmë në një muze, ne po hyjmë në të me një qëllim. "Ne po hyjmë në këtë hapësirë të veçantë që ka arti, arkitektura dhe gjërat unike që do t’i shohim nëse është një muze arti ose një formë tjetër muzeu a institucioni kulturor”, tha Cotter.
Po ashtu ajo tha se të pranishmit në muze “angazhojnë mendësi të ndryshme dhe procese të ndryshme njohëse. Sapo vizitojmë një muze, ne e shohim veten më të shqetësuar për komunitetin, duke menduar se si gjërat janë të ndërlidhura në botë më gjerësisht”.
Cotter dhe kolegu i saj studiuesi James O. Pawelski zbuluan se “programet që synojnë rezultatet e lulëzimit në popullatat klinike ose në rrezik (p.sh. njerëzit që jetojnë me çmenduri, të rriturit e moshuar) tregojnë dobi për pjesëmarrësit, me vizitat në muzetë e artit që përshkruhen nga shoqëria në gjithë globin për t’u adresuar një sërë kushtesh të sëmura”.
Politico raportoi së fundmi se zyrtarët belgë të kujdesit shëndetësor do të jenë në gjendje të përshkruajnë vizita në muze për mirëqenien mendore, duke përfshirë ‘Manneken Pis’, statujën e shatërvanit të djaloshit të djallëzuar dhe ‘Muzeun e Kanalizimeve’, për njerëzit që ‘vuajnë nga probleme të shëndetit mendor’.
Duke folur me psikologun Mark Travers në therapytipstips.org, Cotter sugjeroi që edhe për njerëzit që frikësohen nga vizita në një muze arti, ka mënyra për t’u ndier më pak të vetëdijshëm.
Ajo ofroi dy zgjidhje: Njëra është pjesëmarrja në një xhiro me guidë në muze, i cili ofron informacion për veprat e artit dhe sjell një kornizë për shikimin e artit.
E dyta është të mos i mendosh shumë gjërat, pasi Cotter vuri në dukje se nuk ka asnjë mënyrë të drejtë a të gabuar për të parë artin.
Ajo rekomandoi të pyesni veten në lidhje me mendimet tuaja rreth veprës së artit, pse e mendoni atë në atë mënyrë dhe nëse ju kujton ndonjë gjë ose provokon ndonjë lloj reagimi emocional.
“Një pjesë e madhe e shijimit të artit sipas Cotter është të jesh i hapur ndaj përvojës dhe të kuptosh se është në rregull nëse nuk ‘merr’ një vepër arti ose të duket konfuze.
“Unë shkoj në muze dhe kjo më ndodh gjatë gjithë kohës. Të shkosh në muzeun e artit nuk kërkon njohuri për artin a historinë e artit për të pasur një vizitë të këndshme dhe kuptimplotë.”, tha Cotter.
Duke treguar një foto që përshkruan banorët e Brukselit të shekullit të 18-të në Muzeun e Qytetit, dr. Vincent Lustygier, një psikiatër në Spitalin Universitar Brugmann, i tha Politico: “Shikojini ata. Ato kanë ekzistuar shekuj më parë, por nuk kanë vdekur. Nëpërmjet artit, ne qeshim me vdekjen.”