Duke shënuar Ditën Botërore të Tuberkulozit, kreu i Fondit Global për Luftën kundër SIDA-s, Tuberkulozit dhe Malaries tha të premten (24 mars), se 30 vjet pas përshkrimit të tuberkulozit si një emergjencë shëndetësore globale, është koha për ta njohur atë si një pandemi dhe për t’i dhënë fund sëmundjes.
“Tuberkulozi është një sëmundje që ekziston për mijëra vjet”, tha në një deklaratë Peter Sands, drejtor ekzekutiv i Fondit Global.
“Ne kemi mjetet për ta luftuar atë dhe ne kemi dëshmuar se mund ta mposhtim atë. Ne kemi arritur ta eliminojmë atë si një kërcënim për shëndetin publik në pothuajse të gjitha vendet më të pasura në botë”, shtoi ai.
Si sot, 141 vjet më parë (24 mars 1882), shkencëtari gjerman Robert Koch prezantoi për herë të parë zbulimin e tij të bakterit që shkakton tuberkulozin, i cili mund të sulmojë çdo pjesë të trupit, si veshkat, shtyllën kurrizore dhe trurin.
Bota ende lejon miliona njerëz të vazhdojnë të vuajnë dhe të vdesin nga një sëmundje që është e parandalueshme, e trajtueshme dhe e shërueshme, tha Sands.
Ai tha se tuberkulozi është një shembull i një lloji specifik të pabarazisë dhe se, nëse një sëmundje nuk kërcënon njerëzit në vendet e pasura, ajo nuk llogaritet si pandemi.
Llogariteni si pandemi
Tuberkulozi, sipas Sands, plotëson çdo test të llogaritjes si pandemi.
“Tuberkulozi ka të ngjarë të marrë jetën e më shumë njerëzve në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme në 2023 sesa COVID-19, duke e bërë atë vrasësin më të madh të sëmundjeve infektive në botë (ai mori jetën e 1,6 milion njerëzve në 2021)”, tha ai.
Megjithatë, pavarësisht se tuberkulozi është i shërueshëm, përparimi kundër tij është me ritmin e kërmillit dhe, gjatë dekadës së fundit, vdekjet nga tuberkulozi ranë me 2% në vit, tha Sands.
Ai theksoi se Fondi Global ofron 77% të gjithë mbështetjes financiare për vendet që luftojnë tuberkulozin ose rreth 800 milionë dollarë në vit.
“Është koha për t’i dhënë fund kësaj pandemie shekullore një herë e përgjithmonë. Lufta kundër tuberkulozit ofron përfitime ‘të dyfishta’: do të shpëtojë miliona jetë dhe do të forcojë aftësinë tonë për t’u mbrojtur nga pandemitë e ardhshme”, tha Sands.
Aftësitë e sistemit shëndetësor që kërkohen për të mposhtur tuberkulozin janë të njëjta për t’iu përgjigjur shumicës së pandemive të mundshme, veçanërisht infeksioneve të frymëmarrjes që OBSh-ja i konsideron si kërcënimet më të mundshme.
Rritja e vdekjeve nga tuberkulozi
Në përvjetorin e Ditës Botërore të Tuberkulozit, shefi i OBSh-së Tedros Ghebreyesus u tha gazetarëve në një uebinar në Gjenevë se testet, trajtimet dhe një vaksinë kundër tuberkulozit kanë shpëtuar jetë të panumërta.
Ai tha se që nga viti 2000, vdekjet nga tuberkulozi kanë rënë me gati 40% globalisht dhe më shumë se 74 milionë njerëz kanë marrë qasje në shërbimet e tuberkulozit.
“Pandemia COVID-19 dhe konfliktet në shumë vende kanë ndërprerë rëndë shërbimet për parandalimin, zbulimin dhe trajtimin e tuberkulozit”, tha Tedros.
“Si rezultat, OBSh-ja vitin e kaluar raportoi një rritje të vdekjeve nga tuberkulozi për herë të parë në më shumë se një dekadë.”, shtoi ai.
Tedros tha se rritja e rezistencës ndaj ilaçeve minon efektivitetin e disa ilaçeve të përdorura për trajtimin e tuberkulozit. Ai shpjegoi se e vetmja vaksinë e zhvilluar për të luftuar tuberkulozin, vaksina BCG është mbi 100 vjeç dhe nuk mbron në mënyrë adekuate adoleshentët dhe të rriturit, të cilët përbëjnë shumicën e transmetimit të sëmundjes.
