Shënohet përvjetori i vakëfnamesë së parë të Gazi Husrev Beut në Sarajevë

Vakëfi i Gazi Husrev-beut shënon sot përvjetorin e vakëfnames së parë (dokument për lënien peng të një pasurie për qëllime bamirësie), shkruar në nëntor të vitit 1531, e cila lidhej me një xhami, imaret dhe hanikah në Sarajevë.
Vakëfi i dytë u shkrua nga Gazi Husrev-beu në vitin 1537 dhe ishte për medresenë Kurshumlija në Sarajevë dhe në të njëjtin vit me dhurimin e tretë ai dhuroi prona shtesë për mirëmbajtjen e xhamisë.
“Me formimin e vakëfit, Gazi Husrev-beg krijoi një trashëgimi të qëndrueshme për të ardhmen e muslimanëve boshnjakë dhe gjithë komunitetit shoqëror”, kujtojnë nga vakëfi i Gazi Husrev-beg me rastin e përvjetorit të vakëfnamesë së parë.
Ky vakëf vendosi gjithsej 75 detyra pune, dhe përveç përshkrimit të detajuar të pasurisë së vakëfit, renditen edhe të gjitha aktivitetet që duhet të kryhen: funksionet që kanë të bëjnë me xhaminë, adhurimet që kryhen në hanikah, obligimet dhe mënyra se si funksionon imaret.
Është paraparë që në xhaminë e Gazi Husrev-beut të angazhohen gjithsej 35 punonjës për kryerjen e ibadeteve. Është paraparë që gjithsej gjashtë zyrtarë të punësohen për hatip, imam, muezin dhe shërbime të tjera fetare. Është urdhëruar që të premteve para namazit të xhumasë pesë hafizë me zë të bukur të lexojnë Kuran. Sipas dispozitave të vakëfnamesë, edhe gjashtë zyrtarët e përmendur dhe pesë mësimdhënësit duhet të jenë xhuxhanë, të cilët duhet të jenë gjithsej 30.
Kjo do të thotë se, përveç zyrtarëve të përhershëm të përshkruar më sipër, duhet të jetë edhe një numër tjetër i përshtatshëm i xhuxhanëve të punësuar që do të vijnë çdo ditë në namazin e drekës në xhami dhe së bashku me zyrtarët e tjerë të përmendur mësojnë hatma dhe teuhid Gazi Husrev-beut.
Sa i përket numrit të të punësuarve në shërbesat fetare në xhaminë e Gazi Husrev-beut, ai edhe sot është identik me përcaktimet nga vakëfet. Në lidhje me vakëfet, ka dallime në numrin e punëtorëve të punësuar në mirëmbajtjen e xhamisë, haremit dhe objekteve të tjera të vakëfeve, duke qenë se kushtet për mirëmbajtje kanë ndryshuar dukshëm që nga koha e vakëfimit.
Në vakëfnamen e parë ishte përcaktuar si ibadet që një herë në vit të lexohej mevludi edhe në xhami.
Ndërtimi i hanikes ishte menduar për dervishët e rendit halvetian. Kur Gazi Husrev-beu erdhi në Sarajevë, tashmë kishte teqe ku kryhej dhikri, por nuk kishte shkollë për dervishët, gjë që bën një dallim të rëndësishëm mes hanikes dhe teqesë. Sa sheikë dhe ulematë kanë dalë nga hanika nuk është e shënuar.
Imareti ishte një kuzhinë ku përgatitej ushqimi për udhëtarët e varfër, nxënësit e medreseve, por edhe mysafirë të ndryshëm të dalluar si dhe zyrtarë të vakëfit që zotëronin imaret.
Funksioni i shtëpisë qëndroi deri në vitin 1943, kur kjo kuzhinë pushoi së punuari për shkak të rrethanave të luftës dhe mungesës së fondeve. Sot administrata e fondacionit po përpiqet të përmbushë detyrimin e ushqimit të përditshëm të “të varfërve dhe nevojtarëve” duke e organizuar ndryshe.
“Gazi Husrev-beu i përmbylli me vakëfin e tij të gjitha aktivitetet më të rëndësishme për zhvillimin e komunitetit. Falë vakëfnameve të parë, të dytë dhe të tretë, ky vakëf vazhdon në vazhdimësi dhe ka ndikim vendimtar që nga themelimi e deri më sot në zhvillimin e shoqërisë sonë”, kanë përfunduar ata nga vakëfi i Gazi Husrev-beut.