Gratë që janë vegjetariane kanë më shumë gjasa të përjetojnë fraktura të shtyllës kurizore.     Foto: Arkiv/AA

Gratë që janë vegjetariane kanë më shumë gjasa të përjetojnë fraktura të shtyllës kurizore (bel) kur të moshohen sesa ato që hanë shpesh mish, ka zbuluar një studim në Mbretërinë e Bashkuar.

Një e treta e grave vegjetariane me probleme

Studiuesit analizuan të dhënat e shëndetit dhe dietës nga më shumë se 26 mijë gra dhe zbuluan se gjatë një periudhe afërsisht 22-vjeçare, vegjetarianët kishin një të tretën më të prirur për të thyer shtyllën kurizore sesa ata që hanë rregullisht mish.

Mungesa e lëndëve ushqyese

Arsyet për rrezikun më të madh janë të paqarta, por studiuesit dyshojnë se disa vegjetarianë mund të mos marrin lëndë ushqyese të mjaftueshme për shëndetin e mirë të kockave dhe muskujve, duke i lënë ata të prirur për rënie dhe fraktura.

Rekomandimet për gratë vegjetariane

Mesazhi për vegjetarianët është të mos hiqni dorë nga dieta juaj, sepse është e shëndetshme për gjëra të tjera dhe miqësore me mjedisin, por kujdesuni të planifikoni mirë dhe mos humbisni lëndët ushqyese që përjashtoni kur nuk hani mish ose peshk, tha doktor James Webster, një studiues në Universitetin e Leeds-it.
Dietat vegjetariane shpesh konsiderohen më të shëndetshme se dietat që përmbajnë mish dhe ato mund të zvogëlojnë rrezikun e diabetit, obezitetit, sëmundjeve të zemrës dhe llojeve të caktuara të kancerit. Por, studimi i publikuar në BMC Medicine thekson rëndësinë e një diete të ekuilibruar çfarëdo që hanë njerëzit.

"Ka të ngjarë që vegjetarianët, për një arsye ose një tjetër, dhe potencialisht për shkak të marrjes më të ulët të lëndëve ushqyese të rëndësishme, të kenë kocka më të dobëta dhe masë muskulore më të ulët dhe të dyja këto gjëra i predispozojnë njerëzit për fraktura të shtyllës kurizore”, tha Webster.

Rreth 90 për qind e frakturave të shtyllës kurizore janë të lidhura me rrëzimet, të cilat janë më të zakonshme tek njerëzit e moshuar, të cilët priren të jenë më të brishtë dhe kanë kocka më të dobëta. Por, frakturat shpesh mund të shkaktojnë dobësi të mëtejshme, gjë që rrit rrezikun e më shumë rënieve dhe dobësisë më të keqe.

Pse duhet ngrënë drithëra?

Duke pasur parasysh studimet, Webster tha se vegjetarianët mund të dëshirojnë të marrin në konsideratë ngrënien e drithërave të fortifikuara me hekur dhe B12 të shtuar për shëndetin e kockave dhe për t'u siguruar që po marrin mjaftueshëm proteina, përmes ushqimeve të tilla si arrat, bishtajoret dhe fasulet.

Për meshkujt mbetet e paqartë

Webster tha se duhej më shumë punë për të parë nëse burrat vegjetarianë kishin një rrezik të ngjashëm më të madh për fraktura të shtyllës kurrizore. Puna e mëparshme sugjeron se burrat dhe gratë vegjetarianë kanë mesatarisht shëndet më të dobët të kockave në krahasim me mishngrënësit "por rreziku i thyerjes së shtyllës kurrizore tek vegjetarianët meshkuj mbetet ende i paqartë", tha ai.

Studimet e epidemiologes, Tammy Tong

Në studimin e botuar në vitin 2020, doktor Tammy Tong, një epidemiologe e lartë ushqimore dhe të tjerë në Universitetin e Oksfordit, zbuluan se krahasuar me mishngrënësit, vegjetarianët kishin një rrezik 25 për qind më të madh për fraktura të shtyllës kurizore.

Vegjetarianët në studimin e Leeds kishin një indeks më të ulët të masës trupore (BMI) sesa konsumuesit e rregullt të mishit, konsum më të ulët të proteinave dhe konsum më të ulët të vitaminës D, "të cilat të gjitha janë faktorë potencial rreziku për frakturën e shtyllës kurizore", tha ajo.

Sipas epidemiologes Tammy Tong vegjetarianët duhet t'i kushtojnë vëmendje të veçantë mbajtjes së një peshe të shëndetshme trupore dhe të sigurohen që ata të kenë një konsum adekuat të proteinave dhe lëndëve të tjera ushqyese të rëndësishme për shëndetin e kockave, duke përfshirë kalciumin dhe vitaminën D.

TRT Balkan